پس از بررسی آثار بیش از ۵۰ معمار بومی و ملی طرح بزرگ‌ترین پردیس تئاتر شهر نهایی شد

غلامرضا زوزنی | شهرآرانیوز - یکی از معضلات پیش روی هنرهای نمایشی، امکانات زیربنایی و ساختاری است. چرا که فرسودگی تماشاخانه های مشهد، ضرورت بازسازی، بهسازی و حتی احداث سالن هایی مختص به تئاتر را ایجاد می کند.

بعد از گذشت چند ماه از انتشار خبر احداث پردیسی برای تئاتر در شهر اکنون معماران مطرح و برگزیده کشور، طرح های پیشنهادی خود را برای کارشناسان فرستاده اند و طرح برگزیده و ایده برتر عصر دیروز با نظر هیئت سه نفره داوران انتخاب و برای انجام مراحل بعدی معرفی شد. سید محمد بهشتی شیرازی، عضو پیوسته فرهنگستان هنر، نشید نبیان، فوق دکتری شهرهای هوشمند از دانشگاه MIT، و ایرج کلانتری، طراح و معمار برجسته کشور، هیئت داوری را تشکیل دادند.
در جلسه معرفی ایده برتر طرح پردیس تئاتر که در چهارسوق هنر کوهسنگی برگزار شد، محمدرضا کلائى، شهردار مشهد، محمدرضا حیدری، رئیس شورای اسلامی شهر مشهد، احسان اصولى، رئیس کمیسیون فرهنگى شوراى شهر، سید احسان عظیمی ، مدیر عامل سازمان عمران شهرداری مشهد، و نیز مجید خرمى، سرپرست روابط عمومی و امور بین المللی شهرداری مشهد و مدیرعامل مؤسسه فرهنگى شهرآرا، حضور داشتند و علاوه بر بازدید از طرح ها و نمونه های طراحی شده با داوران به تبادل نظر پرداختند.

در خلال این جلسه شهردار مشهد در گفت وگو با شهرآرا ابراز امیدواری کرد تا 2 سال آینده پردیس تئاتر مشهد به بهره برداری برسد؛ او همچنین این اقدام شهرداری مشهد را گامی برای حمایت شهرداری از فرهنگ و هنر دانست.

بهترین های معماری پای کار پردیس

در همان هفته های اول که شهردار مشهد مقدس در مراسم تجلیل از افتخارآفرینان مشهدی سی‌وهفتمین جشنواره تئاتر فجرکه اسفند پارسال برگزار شد، از هنرمندان هنر های نمایشی قول گرفته بود تئاتر را رونق دهند و در مقابل قول داد زیرساخت های مورد نیاز اهالی تئاتر را در شهر ایجاد کند، کارگروه و اتاق فکری برای پیگیری احداث پردیس تئاتر مشهد تشکیل شد که این کارگروه از میان بیش از 50 معمار ملی و بومی، فرهاد احمدی، علیرضا تغابنی و کامران افشار نادری، 3 معمار مطرح کشور، را به عنوان مشاور انتخاب کردند. این 3 معمار که به گواه سابقه فعالیتشان، از بهترین های کشور هستند، باید طرحی ارائه می کردند تا در محیط چهار هکتاری ای که از بوستان وفا به این منظور کنار گذاشته شده است همزیستی محیطی داشته باشد.

صحنه تئاتر روی تپه وفا

در جلسه صمیمی ای که گروه داوران با مدیران و مسئولان ارشد شهرداری مشهد داشتند به دغدغه های مسئولان شهری پاسخ دادند و درباره ملاک های انتخاب ایده برتر توضیحاتی ارائه کردند. همچنین بیانیه این هیئت سه نفره داوری توسط ایرج کلانتری برای حضار قرائت شد. در بخش هایی از این بیانیه این طور آمده است: جانمایی پروژه در بوستان وفا به عنوان یک مقصد شهری مناسب است و امیدواریم شهر مشهد با تکمیل پروژه های شهری در 2 بوستان تپه ای مجاور تپه وفا در سال های آتی شاهد شکل گیری هسته فرهنگی معاصر و فعال در جغرافیای طبیعی خویش باشد.
هیئت داوران بر اساس 3 معیار مشخص شده در بیانیه خود طرح
ارائه شده توسط فرهاد احمدی را برگزید و در ادامه در تبیین معیار های این طرح بیان کرد: از نظر وجه نمادین یادمانی پروژه با توجه به اینکه بوستان تپه وفا به عنوان یک عنصر طبیعی، ویژگی های متمایز و شایان توجه یادمانی را برای پروژه احراز کرده است طرح پیشنهادی باید از این ظرفیت ها حداکثر استفاده را داشته باشد؛ همچنین با توجه به مفهوم و کارکرد های نمایش و هنر های نمایشی، طرح پیشنهادی می بایست گونه های مختلفی از فضا ها را برای میزبانی دسته های متفاوت نمایشی ارائه نماید و دست آخر طرح مصوب باید به عنوان یک فضای میزبانی از شهروندان امکانات لازم را به آن ها ارائه نماید.

معیار ی برای معماری

در ادامه رئیس شورای اسلامی شهر مشهد 3 شرط ضروری «تحقق پذیری پروژه» ، «بودجه پروژه» و «زمان احداث تا بهره برداری پروژه» را مطرح کرد و با توجه به اینکه طولانی نشدن پروژه های عمرانی از معیار های مهم شهرداری و شورای شهر مشهد است از هیئت داوران پرسید که آیا این 3 شرط در انتخاب پروژه برتر لحاظ شده است؟ که نشید نبیان به بند های بیانیه نوشته شده توسط هیئت داوران اشاره کرد و گفت: این مواردی که شما طرح کردید هم از دغدغه های ما بوده است و این را نه تنها به عنوان یک معیار بلکه به عنوان یک نصیحت به معمار پروژه مطرح کرده ایم.

فقط برای تئاتر

محمدرضا کلائی هم در ادامه به شرایط ویژه شهر مشهد و مدیریت کلان شهر مشهد در طول سال های گذشته اشاره و بر تذکر های رئیس شورا شهر تأکید کرد و گفت: در انتخاب طرح و طراحی ها توجه داشته باشید مجموعه ای که در دست طراحی است فقط برای تئاتر باشد. هویت این مجموعه باید هویت تئاتری باشد که در طول زمان نشود هیچ کاربرد دیگری برای آن لحاظ کرد.

ایرج کلانتری برای اطمینان خاطر شهردار مشهد از این موضوع گفت: عقیده هیئت داوری این است که نام تئاتر از روی این مجموعه برداشته و نام هنرهای نمایشی بر آن گذاشته شود. چرا که باور داریم هنر های نمایشی به ویژه در این خطه از تنوع زیادی برخوردار است. علاوه بر این باید فضا هایی برای راه اندازی محیط دانشگاهی و فضاهایی برای استفاده سیستم آموزشی هنر های نمایشی طراحی شود. ما پیشنهاد می کنیم عملکرد این مجموعه را فرامنطقه ای ببینید و آن را محدود به مشهد نکنید؛ حتی فکر می کنیم می تواند مقیاس جهانی داشته باشد.

همچنین محمدرضا کلائی بر جنبه های هویتی و وجوه یادمانی طرح پیشنهادی پروژه تأکید کرد و از داوران خواست تا درباره این موضوع هم معیار های انتخابی خودشان را توضیح دهند که محمد بهشتی در این باره گفت: طرحی که با حداکثر آرا انتخاب شده است از نظر هویتی مؤلفه های لازم را دارد، چرا که به نظر ما این طرح که منتخب شده یک طرح بی پیرایه، مردم وار، متواضع و ساده است و قرار است تئاتر این شهر را در دل خود جا دهد. اگر ما به دنبال طرحی پیچیده باشیم اساسا اصل هویت تئاتر را تحت شعاع آن پیچیدگی قرار داده ایم و مخاطب در آن طرح پیچیده احساس حقارت خواهد کرد و از هدف بعدی ما که به دنبال مراجعه همه شهروندان به این مکان هستیم جلوگیری می کند. از طرف دیگر این طرح الهام گرفته از بافت باغ های ایرانی است و شناسنامه دار است و محل اجتماع و حشر و نشر های عمومی را در خود دیده است. همین سادگی و تواضع باعث خواهد شد مردم با آن سریع احساس صمیمیت کنند.

4000 متر برای فرهنگ و هنر

به گفته ساسان نورین مقدم، مدیرکل دفتر مطالعات و طرح های فنی شهری شهرداری مشهد قرار است فرایند طراحی و اجرا هم زمان با هم صورت پذیرد تا هرچه سریع تر این پروژه به بهره برداری برسد: در طرحی که برای این پروژه انتخاب شده، قرار است در فاز مطالعاتی پردیس، تماشا خانه های یک بر، دو بر، سه بر و دایره ای برای احداث بررسی شود تا در فضایی به مساحت 4000 متر در یک طبقه با 4 هکتار عرصه متأثر و نمای پایدار، محیطی برای شهروندان و زائران مشهد فراهم آید.