عظیم زاده| در این اصل که کشور چهار فصل ایران یکی از پرظرفیتترین کشورها در بعد گردشگری است، شکی نیست. اما نکته مورد بحث، این است که چرا با وجود این همه ظرفیت، مثل ارزانترین کشور بودن برای سیاحت، چندان حرفی برای گفتن ندارد. این که مسئولان و دست اندرکاران این حوزه باید اقداماتی را انجام دهند تنها یک طرف قضیه است که انتظار بیجایی هم نیست. اما طرف دیگر این ماجراها که از قضا همیشه مؤثرتر و مفیدتر واقع میشود، همان فعالیتهای خودجوشی است که معمولا ماحصل تلاش دغدغهمندان و علاقهمندان و دلسوزان این حوزه است. «فم تریپ» یکی از همین اتفاقات جذاب است که میتواند در حوزه گردشگری رخ بدهد. منظور از فم تریپ آن دسته از سفرهایی است که با هدف آشنایی گردشگران و فعالان گردشگری سایر کشورها، در کشور مقصد انجام میشود. شکل غالب نیز به این صورت است که یکی از سفربروهای پرمخاطب اینستاگرام (اینفلونسرهای سفر) در کشور مقصد، از آدمهای شبیه خودش و البته ساکن کشورهای دیگر، دعوت میکند تا به کشورش بیایند. هدف از این اقدام درواقع آشنایی آنها با کشور مقصد و از نزدیک تجربه کردن شرایط و فضاهایی است که احتمالا تا به حال به چشم خود ندیده اند. در فم تریپ اخیر که یکی از فعالان گردشگری کشورمان از حدود یک سال پیش آن را برنامه ریزی کرده بود، تعدادی از اینفلونسرها و بلاگرهای مشهور از ۱۲ کشور به ایران سفر کردند تا در این ایران گردی همراه یکدیگر باشند. آنها اهل کشورهایی، چون اوکراین، چین، برزیل، ایتالیا، هند، روسیه، فرانسه و ترکیه هستند. اداره کل بازاریابی و تبلیغات وزارت گردشگری نیز از این رویداد حمایت کرده و معتقد است این برنامه میتواند نقش پررنگی در زمینه جذب گردشگر به کشورمان داشته باشد. علاوه بر این، چه کسی است نداند در این دوره و زمانه، جذب گردشگر میتواند یکی از راههای درآمدزایی به صورت کلان برای کشور باشد؟ علی اصغر مونسان، وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز از آن به عنوان یک اتفاق تأثیرگذار و ادامه دار یاد میکند: «یکی از فعالیتهایی که میتوان در این حوزه انجام داد این است که چهرههای معروف را به ایران بیاوریم، ایران را به آنها بشناسانیم تا از نزدیک فرهنگ غنی، طبیعت زیبا و بناهای تاریخی ما را ببینند. این گروه معرفی خوبی انجام داده اند. گسترش آن در خارج از کشور زیاد بود و تصاویر بسیار خوبی را به خارج از کشور ارسال کردند. این، بخشی از برنامههای تبلیغاتی و معرفی کشور است که حتما ادامه خواهد داشت.»
سفر به داستانهای هزار و یک شب
آنچه که به این گروه میگذرد این روزها در فضای مجازی با هشتگهای feeliran و letsfeeliran قابل مشاهده است. نکته جالب در این بین واکنش افراد دعوت شده است. تماشای پستها و کامنتها و حتی واکنشهایی که در پست سایر هم سفرانشان به چشم میخورد در نوع خودش جذاب است. «ایران جادویی است، من از بازدید و گشت و گذار در این کشور بسیار خوشحالم. من فکر میکنم ایران ظرفیت زیادی برای گردشگری دارد.»، «مهمان نوازی محلیها واضحترین و تأثیرگذارترین چیزی است که در ایران دیده ام.» «الآن کجاییم؟ در داستانهای هزار ویک شب.» اینها فقط برخی از صحبتهای سفربروهای مشهوری است که اکنون در ایران به سر میبرند؛ جملات نمکینی که بدون شک از دلشان برآمده و میتواند به خوبی عمق احساس آنها را درباره تجربیاتی که در ایران از سر گذرانده اند نشان دهد. واکنش مردم خودمان نیز در نوع خودش به این ماجرا جالب بود. خیلی از کاربرهای اینستاگرام در صفحه گردشگران و صفحههای مرتبط، نظر داده اند. از این اتفاق ابراز خوشحالی کرده اند و ورود آنها را به ایران خوشامد گفته اند. نکته مهم دیگر در این بین تغییر تصورات آنها و هم وطن هایشان به ایران است. در شرایطی که قضاوت در مورد کشور ایران اغلب با اخبار و فضاهای سیاسی گره خورده است و خیلی از مردم عادی و گردشگران سایر کشورها را از آمدن به ایران میترساند، این واکنشها جزو طبیعی ترین، حقیقیترین و مستندترین واکنش هاست؛ واکنشهایی که در وهله اول به پشتوانه فرهنگ و زیبایی و اصالت کشورمان شکل میگیرد و در وهله دوم به همت شهرت اینفلونسرها و طبیعتا تبلیغات شخصی و عمومی که از سوی آنها برای ایران میشود. فم تریپ حتما و حتما میتواند قدم بزرگی باشد برای تلطیف این تصورات، پی ریزی تجسمات جدید برای ناآشناها و در کنار هم قرار دادن ملیتهای مختلف و فرهنگهای متنوعشان در کنار یکدیگر، آن هم به انسانیترین و باشکوهترین شکل ممکن. آنچه که صفحات مجازی نشان میدهد، میگوید که این دوستان گردشگر ما الآن در شیراز هستند و روزهای گذشته را نیز در تهران، کاشان و اصفهان سر کرده اند. متأسفانه سفر به مشهد در برنامه بازدید این دوستان گردشگر چیده نشده است؛ اتفاقی که اولین مرتبه نیست رخ میدهد. معمولا جز مثلث طلایی اصفهان، شیراز، یزد گردشگران خارجی کمتر به جاذبههای گردشگری سایر نقاط ایران سفر میکنند. اما امیدواریم با تشکیل همایش گردشگری شرق کشور و تعریف مسیر و بسته سفر، شرایط به گونهای پیش برود که مشهد و جاذبههای ریز و درشت آن نیز به یکی از دائمیترین مقصدهای گردشگران خارجی تبدیل شود.