محسن موسوی زاده | شهرآرانیوز؛ گرانی بیش از ۱۰۰ درصدی خودروهای داخلی در یک سال گذشته و ممنوعیت سه ساله واردات خودروهای خارجی، این روزها هرچند سبب کسادی بازار خودروهای صفرکیلومتر شده، به رونق خریدوفروش خودروهای تصادفی در مشهد انجامیده است. به گفته فعالان بازار، با گرانیهای چند سال اخیر، خودرو به کالایی سرمایهای تبدیل شده و همین مسئله سود زیادی را نصیب افرادی کرده است که وارد بازار این کالا شده اند، اما این فقط یک روی ماجراست.
افرادی که خودرو به خصوص خودروی گران قیمت خریده اند، یک تصادف باتوجه به به مدل خودرو میتواند کلی از ارزش سرمایه آنها را کاهش دهد. همین مسئله درکنار نرخ تصادف در کشورمان، سبب شده است این روزها شاهد رونق کسب وکاری به نام «خرید وفروش خودروهای تصادفی» باشیم. در این کسب وکار افرادی هستند که خودروهای تصادفی را خریداری و بعد از تعمیر و به اصطلاح سرپا کردنشان، آنها را در بازار عرضه میکنند.
کاهش قیمت خودروی تصادفی به عوامل مختلفی بستگی دارد که مهمترین آن ها، خسارتی است که به بدنه خودرو وارد میشود، به طوری که قیمت نهایی خودروی تصادفی باتوجه به مجموع تعمیرهای بخشهای فنی و بازسازی مجدد و رنگ کاری که تعمیرکار انجام میدهد، محاسبه میشود. اگر تصادف در ناحیه عقب خودرو صورت بگیرد، افت قیمت خودرو بیشتر است. قطعاتی مانند شاسی و سینی بغل شاسی که از اهمیت بیشتری برخوردار هستند، نیز هرکدام جداگانه بر کاهش قیمت خودرو اثر میگذارند.
به گفته فعالان بازار، اگر خودرو از سقف دچار خسارت شود، حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد قیمت آن با کاهش مواجه میشود. اگر آسیب دیدگی در قسمت کاپوت و صندوق عقب باشد، میتواند ۷ تا ۱۰ درصد از ارزش خودرو را بکاهد. درصورتی که آسیب واردشده فقط در حد رنگ شدگی سطحی در بخش گلگیر و درهای خودرو باشد، تا ۵ درصد از ارزش خودرو را کم میکند. ولی خودروی تصادفی که به صورت کامل نیاز به رنگ شدن پیدا کند، افت قیمت زیادی دارد.
یک تصادف بسته به میزان خسارت میتواند کلی از قیمت خودرو را کاهش دهد. این مسئله در خودروهای خارجی بیشتر مصداق دارد. به عنوان نمونه تویوتا کمری مدل ۲۰۱۴ تصادفی، ۶۷۰ میلیون تومان در بازار عرضه میشود، این درحالی است که قیمت این خودرو درصورت نداشتن نقص، در بازار ۹۹۰ میلیون تا یک میلیاردو ۹۰ میلیون تومان است. تویوتا آریون گرند، مدل۲۰۱۳ تصادفی هم ۷۰۰ میلیون در بازار عرضه میشود، اما قیمت سالم این خودرو در بازار یک میلیارد و ۳۰۰ تا یک میلیاردو ۴۰۰ میلیون تومان است.
۲۰۶ تیپ ۵ مدل ۱۳۹۹ تصادفی به قیمت ۱۷۰ میلیون تومان در بازار معامله میشود، حال آنکه قیمت این خودرو در صورت سالم بودن، در بازار بین ۲۳۷ میلیون تومان تا ۲۵۰ میلیون تومان است. همچنین پژو ۴۰۵ مدل ۹۰ تصادفی درحالی به قیمت ۶۵ میلیون تومان عرضه میشود که در حالت سالم بودن، ۹۰ میلیون تومان در بازار معامله میشود. پژوپارس تصادفی مدل ۱۳۹۳ هم ۸۸ میلیون تومان قیمت دارد، درحالی که در حالت نداشتن عیب و نقص، بین ۱۲۵ تا ۱۳۰ میلیون تومان در بازار به فروش میرسد.
«سود فروش خودروی تصادفی ۳۰ تا ۴۰ درصد است؛ البته وقتی پای خودروی خارجی به میان میآید، سود فروشنده به ۵۰ درصد هم میرسد.»
این جمله را زمانیان، از فعالان بازار خودرو در خیابان معلم مشهد، به شهرآرا میگوید. به گفته این فعال بازار، عدهای در مشهد هستند که کارشان شکار خودروهای تصادفی مانده روی دست مردم است، زیرا معمولا سرپا کردن خودروی تصادفی هم پول میخواهد و هم حوصله. این افراد خودروهای تصادفی را میخرند و آن را روپا کرده، میفروشند. به گفته زمانیان، معمولا خودروهای تصادفی در نمایشگاهها عرضه نمیشوند و بیشتر در صافکاریها یا اوراق فروشیها فروخته میشوند.
واسطهها هم خودروهای مدنظر خودشان را از طریق صافکاریها یا مکانیکها پیدا میکنند و معامله را جوش میدهند. حسین زاده، یکی دیگر از فعالان بازار خودرو در خیابان معلم، میگوید که خودروی تصادفی در مشهد در جاده قدیم قوچان یا در خیابان گاراژدارها یافت میشود. او میافزاید: زمانی در خیابان امامت مشهد هم خودروی تصادفی خریدوفروش میشد، اما حالا چندسالی میشود که بازار این خودروها از امامت به مناطق دیگر شهر منتقل شده است.
وی میگوید: قیمت خودروهای صفرکیلومتر مشخص است و کسی نمیتواند قیمتها را بالاوپایین کند، اما خودروهای تصادفی، جای مانور زیادی دارند و به همین دلیل یک عده، کارشان خریدوفروش همین نوع خودروهاست. البته در این بین افرادی هم پیدا میشوند که با سوءاستفاده از دانش اندک فنی خریداران، سر آنها را کلاه میگذارند و خودروهای تصادفی را به آنها گرانتر میفروشند.
هرچند گفته میشود سود خریدوفروش خودروهای تصادفی زیاد است، حیدرزاده، از مکانیکهای خیابان گاراژدارها، معتقد است که کار به این سادگیها هم نیست. او که خود دستی در بازار خودروهای تصادفی دارد، میگوید: روپا کردن خودروهای تصادفی نیازمند وقت و گاه پول زیادی است. خودرویی که شاسی اش صدمه دیده یا چپ کرده است، باید به گونهای تعمیر شود که از نظر ظاهری دوباره روپا شود که کار هر مکانیکی نیست و هر فردی ازعهده چنین کاری برنمی آید.
او بیان میکند: اگر نتوانی خودروی تصادفی را به درستی جمع وجور کنی، به دلیل هزینه سنگینی که برای تعمیر آن متحمل میشوی، چیزی جز ضرر و زیان برایت ندارد؛ برای همین هر فردی نمیتواند وارد این بازار شود. وی درباره حاشیه سود خودروهای تصادفی میگوید: شاید خودروهای تصادفی خارجی حاشیه سود زیادی داشته باشند، ولی مشتریهای اینها در مشهد اندک هستند. خودروهای تصادفی داخلی هم، خریدارانشان افرادی هستند که قدرت خرید اندکی دارند، زیرا اگر پول داشتند، خودروی سالم میخریدند. به همین دلیل برخلاف تصورات، دست افرادی که وارد این بازار میشوند، در کسب سود چندان باز نیست.
*صافکارها، نقاش ها، جلوبندی سازها و مکانیک ها.
*آنها خودروهای تصادفی را میخرند و بعد از تعمیر، آنها را به خریداران خودروهای دست دوم میفروشند.
*آنهایی که میخواهند ماشین خارجی داشته باشند، اما پول خرید آن را ندارند.
واسطههایی که از طریق خرید خودروهای تصادفی، سود میکنند.