یادداشتی بر نمایشگاه «چشم تا خط» از مینا بحرینی در نگارخانه هنگام

امیرمنصوررحیمیان | شهرآرانیوز - قصدم پیچیده حرف زدن و پیچیده نوشتن نیست. برای همین از بحث طولانی و پیچیده تفاوت بین دیدن و تماشا کردن می‌گذرم. پس دیدن را به معنی ساده عملی که چشم آدم انجام می‌دهد، در نظر می‌گیریم. اساس دیدن هم به شدت و کیفیت نور بستگی دارد؛ بنابراین نور، پایه و اساس بسیاری از چیز‌هایی است که در جهان می‌بینیم و یا نمی‌بینیم. حجم عظیم ماده تاریک بین ستارگان که نمی‌بینیمش و حجم عظیم چیز‌هایی که هر روز و هر لحظه می‌بینیمشان، وابسته بر وجود یا نبود نور هستند.

نور، باعث دیدن منظره‌ها و پرتره‌ها و رنگ‌ها و سایه‌ها در تابلو‌ها می‌شود. ولی در طراحی و نقاشی، اصل مهم‌تر از نور هم وجود دارد. خط‌ها، آن‌ها اصل بنیادی هستند. خطوط رشته‌های درهم تنیده دی‌ان‌ای هستند که همه کسانی که هنر‌های تجسمی دنبال می‌کنند را به هم وصل می‌کنند. خط‌ها می‌توانند زمین را به آسمان بدوزند. ریسه‌هایی هستند که هنرمند می‌تواند با کنار هم وصل کردنشان، پنجره‌ای به روحش باز کند. رنگ‌ها با آن‌ها از یکدیگر تمیز داده و قابل فهم می‌شوند. منظره‌ها در دور و نزدیک، با خطوط معلوم می‌شوند. حتی اسب سرکش باد را هم می‌شود با خطوط لگام زد.

به نظرم کسانی که می‌توانند این کار‌ها را بکنند، یک قدم از نقاش‌ها جلوتر ایستاده‌اند. نقاشی بدون طراحی معنی نمی‌دهد. حتی آن نقش‌هایی که به نظر طراحی و خطوط در آن‌ها بی‌معنی‌اند هم نمی‌توانند از وجود خط مبرا باشند. هنرمند طراح با یک قلم فلزی یا روان‌نویس و حتی یک خودکار، می‌تواند اثری تولید کند که روح آدم را با خودش به سفری دور و دراز ببرد. برای من، سایه روشن‌ها، هاشور‌ها و حجم‌ها و فیگور‌هایی که با خطوط ایجاد می‌شوند، جنسشان با دیگر تکنیک‌ها فرق می‌کند. برای همین هم وقتی یک طراح یا نقاش با این تکنیک کار می‌کند و نمایشگاه می‌گذارد، سعی می‌کنم که خودم را از این ضیافت تماشا محروم نکنم.

این‌بار هم نمایشگاهی از این دست در نگارخانه «هنگام» برپاست. نمایشگاهی که از تمام کلمات من جلوتر است و قبل از این نوشته، به همه چیز‌هایی که من در نوشته‌ام سعی کرده‌ام توضیح بدهم رسیده است. نمایشگاه «چشم تا خط» اولین تجربه انفرادی مینا بحرینی است. او درس‌خوانده گرافیک در دانشکده نجف‌آباد اصفهان و دارای مدرک کارشناسی نقاشی از دانشگاه هنر تهران و مدرک کارشناسی ارشد نقاشی از دانشگاه هنر اصفهان است. از سال ۱۳۹۷ تا الان هم به تدریس در دانشگاه هنر تهران مشغول بوده است.

در کارنامه هنری بحرینی، نفر برگزیده رشته تصویرسازی در جشنواره هنر‌های تجسمی جوان در سال ۱۳۸۲، نفر برگزیده در جشنواره هنر‌های تجسمی مقاومت سال ۱۳۸۹، نفر سوم در جشنواره بین‌المللی نقاشی لافت سال ۱۳۹۱ و شرکت در نمایشگاه گروهی استادان دانشگاه سپهر در سال ۱۳۹۴، نمایشگاه گروهی نقاشی در گالری آس در سال ۱۳۹۷ و شرکت در رویداد شهروند پرتره در سال ۱۳۹۸ به چشم می‌خورد. ولی نکته جالب و درخور تأمل این است که استاد دانشگاه هنر تهران، اولین نمایشگاه انفرادی خودش را در نگارخانه‌ای مشهدی برگزار کرده است؛ که نشان از شناخت و دوستی عمیق بین نگارخانه دار و هنرمند است.

نگارخانه هنگام نشان داده است که می‌تواند دروازه‌ای درخور اعتنا در ارتباط بقیه هنرمندان با هنر مشهد و برعکس باشد. به هرحال نجمه امینی صاحب نگارخانه در یادداشتی چند کلمه‌ای آثار مینا بحرینی را این‌طور معرفی می‌کند. «این نمایشگاه، شامل ۳۷ اثر طراحی است که عموما با آب‌مرکب و قلم فلزی بر روی کاغذ کار شده‌اند. طراحی‌های او حاصل تلاش چندین ساله‌اش برای درک درست و کمال در نگریستن است. اگر از نزدیک هم‌صحبتش شوید، درک خواهید کرد که نگاه او به زندگی و تجربه زیسته‌اش، باعث رسیدن او به این دیدگاه شخصی در طراحی شده است. مینا بحرینی، به معنای واقعی طراح است.

چنان‌که در هنر معاصر، طراحی، هنری مستقل تلقی می‌شود و می‌توان هنرمندی را صرفا طراح دانست. مجموعه طراحی‌های او از سیب‌ها نشان‌دهنده تسلط او بر بازنمایی است و مکرر به ما یادآوری می‌کند، آنچه اثری را متمایز از دیگران می‌کند، انتخاب موضوعی خاص نیست، بلکه درک درست و نگاه هنرمندانه به آن موضوع است. او بار‌ها و بار‌ها از یک موضوع طراحی می‌کند و هربار طرحی نو رقم می‌زند. او در پی شناخت است. او به طراحی چنان جست‌وجو‌گری که در پی کشفی تازه، به کنکاش پیرامونش می‌پردازد، می‌نگرد.» به نظر خود هنرمند هم طراحی صرفا هنر نیست بلکه شاخه‌ای از علم است.

این نمایشگاه تا ۳۰ خرداد در نگارخانه هنگام برپاست. پیشنهاد می‌کنم که سری به آن بزنید و رقص خطوط را تماشا کنید.