گفتگو با ۴ پاکبان منطقه ثامن که پول و اشیای گم‌شده زائران را به آن‌ها برگرداندند
امیری رحمانی - از سپیده‌دم تا سرخی غروب، از لاجوردی سر شب تا سیاهی نیمه‌شب جاروکشان به زائران خدمت می‌کنند. خودشان هم می‌دانند جارو کشیدن زیر پای زوار امام رضا (ع) طلبیدن می‌خواهد، وگرنه این همه کوچه و خیابان. پاکبان بودن در کوچه‌های قدیمی و پررفت‌و‌آمد اطراف حرم شکل دیگری است، باید امین اموال زوار امام رضا (ع) هم باشی، حالا می‌خواهد کیف پولی که پیدا کرده‌ای چند اسکناس ده‌هزارتومانی داشته باشد یا بسته‌های دلار و دینار عراقی؛ مال زوار امام رضا (ع) باید به صاحبش بازگردد. آنجاست که دسته چوبی جارو رها می‌شود و پاکبان با وسیله‌ای که آن را پیدا کرده است به سمت مسئول بالادستی‌اش می‌رود. نه اینکه قیمت دلار را نداند، هر روز در اخبار قیمت‌ها را می‌شنود، اما اصلا یک حساب و کتاب ساده هم نمی‌کند که یک بسته دلار چندماه حقوقش می‌شود، چند دردش را تسکین می‌دهد و چندبار خنده را به لب‌های بچه‌هایش می‌آورد، اصلا به اسکناس‌های تانخورده نگاه هم نمی‌کند در عوض از خدا می‌خواهد آن‌قدر به او سلامتی بدهد که کار کند و سرش پیش زن و بچه اش پایین نیفتد. برای روح‌ا... عرب، حسین سبزه‌کار، جواد سرباز، یاسررحمانی و محمدرضا برنا، قدردانی ساده شهرداری که چهارشنبه هفته گذشته اتفاق افتاد، ارزش بالایی دارد. آن‌ها قدردان شهردار منطقه ثامن هستند که با ۵ ربع‌سکه، پا به کلاس آموزشی‌شان گذاشت و به دلیل پاک‌دست بودنشان از آن‌ها قدردانی کرد. برای همین است که صدایشان، وقت حرف زدن با ما پشت تلفن می‌لرزد و حتی تعارف می‌کنند که «عکس لازم نیست، ما برای رضا خدا کار می‌کنیم.»
پاکبان‌ها بعد از پیدا کردن پول یا وسایل زواران امام رضا (ع)، اگر خودشان نتوانند صاحب آن وسیله را بیابند، به سراغ عرب می‌روند که سرکارگرشان است. اوست که با همکاری افرادی که در محل می‌شناسد صاحب آن وسیله را پیدا می‌کند. وقتی تماس می‌گیریم تا چند کلامی با او گفتگو کنیم، با لهجه شیرین ترکی‌اش مدام تشکر می‌کند و خسته نباشید می‌گوید. از نگاه او پاکبان منطقه ثامن یک پاکبان ساده نیست، کسی است که مراقب اموال مسافران و زائران است، کسی است که اجازه نمی‌دهد به راحتی اموال زائران و مسافران را بدزدند، چمدان‌های جامانده مسافران را می‌داند کجا ببرد، آدرس درست به آن‌ها می‌دهد و چشم بینای منطقه است.
عرب می‌گوید: پاکبان‌ها قشر ضعیف و ساکن حاشیه شهر هستند و زحمت زیادی می‌کشند، آن‌هم در منطقه ثامن که کار خیلی بیشتر است، بوی بد زباله و سم‌های ناشی از آن‌ها را تحمل می‌کنند و با اینکه گاه به بیماری‌های عفونی و ریوی دچار می‌شوند باز هم عاشقانه خدمت می‌کنند. پاکبان‌های منطقه ثامن خادم امام رضا (ع) هستند.
خادم واقعی.
همیشه در مشکلات صبر کرده‌ام
یک روز صبح هنگام جارو زدن، پلاستیکی پر از پول میان کیسه‌های پلاستیکی زباله پیدا می‌کند. با اینکه به نظرش مبلغ زیادی می‌آید، اما حتی نگاه نمی‌کند پول چه کشوری است، فقط می‌داند پول ایرانی نیست. کیف پول را برمی‌دارد و به سمت کلانتری می‌رود و تا پول را تحویل مأموران نمی‌دهد خیالش راحت نمی‌شود. پاکبان ضلع شمالی بازار رضا، در ۵ سال خدمت پاکبانی‌اش اشیای مختلفی از زائران پیدا کرده است که رساندن این اشیا به صاحبانشان را بخشی از خدمت خود می‌داند و می‌گوید: درست است که مشکلات در هر شرایط و کاری وجود دارد، اما من همیشه صبر کرده‌ام.
پول حلال، کم هم که باشد با ارزش است
از روزی حرف می‌زند که ۳۰۰ دلار را کنار خیابان پیدا می‌کند و بدون لحظه‌ای درنگ آن را به مأموران نیروی انتظامی می‌رساند. دلیلش را تربیتی می‌داند که از خانواده دارد و می‌گوید: در کارم تردید نکردم، چون اصلا نمی‌خواهم مال حرام سر سفره‌ام بیاید. برای همین پول و شیئی را که پیدا می‌کنم تحویل کسی می‌دهم که صاحبش را بیابد. اصلا هم پیگیر نمی‌شوم که صاحبش پیدا شده است یا نه و فقط دعا می‌کنم صاحبش پیدا شود. به گفته او پول حلال هرقدر هم که کم باشد خوب و با ارزش
است.
۲۰ سال کار با جدیت
با آنکه ۳۴ سال بیشتر ندارد ۲۰ سال است پاکبانی می‌کند. خدمت اطراف حرم مطهر را برای خود افتخاری بزرگ می‌داند، گرچه حرف‌هایش کمی به سمت درد‌دل کردن پیش می‌رود و از برخی رفتار‌های شهروندان گله می‌کند. او از اینکه برخی شهروندان رفتار مناسبی با پاکبانان ندارند گله می‌کند و می‌گوید برخی از شهروندان بدون مراعات کردن و بدون توجه به سطل‌های زباله، زباله‌هایشان را کنار خیابان می‌ریزند و وقتی اعتراض می‌کنم گاه برخورد نامناسبی می‌کنند، اما من به دل نمی‌گیرم و کارم را انجام می‌دهم. جدیت در کار دلیل اصلی قدردانی از این پاکبان بوده است. او در پایان افتخاری که برای خدمت به زائران امام رضا (ع) نصیبش شده است خدا را شکر می‌کند.
التماس دعای همیشگی
«سراسر خدمتم در منطقه ثامن برایم خاطره است، اینکه بتوانم هرروز در نزدیکی حرم خدمت کنم نعمتی است که زائران همیشه به من یادآوری می‌کنند. بیشتر مواقع می‌شنوم که از من التماس دعا دارند و می‌گویند: خوش به‌حالت که در این مکان مقدس خدمت می‌کنی که همین برای من کافی است.» این‌ها را حسین سبزه‌کار می‌گوید که ۱۰ سال است در این محل پاکبانی می‌کند. می‌گوید: کار در اطراف حرم دشواری‌های زیادی دارد، اما همین که زائران را کمک و راهنمایی می‌کنیم و کارشان را راه می‌اندازیم خوشحالیم.