همان کسی که ۲۱ اکتبر سال ۱۸۷۹ یکی از مهمترین اختراعات تاریخ بشر را به ثبت رساند: لامپ! میگویند او اولین کسی نبوده که لامپ را اختراع کرده است. به همین دلیل، اداره ثبت اختراعات آمریکا لامپ رشتهای را به نام او ثبت نکرد، ولی به هر حال، ادیسون بود که لامپ را با عمر بالا به خانههای مردم آورد، تولید انبوه کرد و توانست تحولی در زندگی بشر ایجاد کند. اکنون ۱۴۰ سال بعد از این اختراع، میخواهیم درباره مهمترین اختراعات تاریخ بشر بنویسیم. راستی چه کسی میتواند «ترین» را به این راحتی کنار هزاران ساعت مطالعه پشت هر کدام از این اختراعات بگذارد؟ پس قبل از دست چین اختراعات، بگذارید یک عذرخواهی بزرگ انجام دهیم از همه مخترعانی که اسمشان در این لیست نیست! ببخشید آقای مخترع عزیز!
ارتباطات جهانی
تلگراف، به عنوان اولین وسیله ارتباطی الکترونیکی، در سال ۱۸۳۷ به دست چارلز واتسون و ویلیام کوک ساخته شد که از مهمترین اختراعات بشر در زمینه ارتباطات است. دستگاه تلگراف آنها اولین و کاربردیترین وسیله ارتباط دوربرد الکترونیکی شناخته شده و ایده شبکههای گسترده از این اختراع الهام گرفته است. البته در زمینه ارتباطات باید حتما از تلفن هم در این فهرست نام ببریم. با اینکه مخترعان بسیاری در انتقال الکترونیکی صدا پیش گام بوده اند و عدهای از آنها بعد از کاربردی شدن تلفن پرونده حقوقی مالکیت تشکیل دادند، الکساندر گراهام بل اولین کسی بود که اختراع تلفن را در سال ۱۸۷۶ ثبت کرد. او برای این اختراع از آموزش به مادر ناشنوای خود الهام گرفته بود. اختراع تلفن به سرعت رشد کرد و ارتباطات و تجارت جهانی را دگرگون ساخت. هنگامی که بل در تاریخ ۲ آگوست سال ۱۹۲۲ از دنیا رفت، خدمات تلفن آمریکا برای یادبود او یک دقیقه از کار ایستاد.
گسترش دانش
جانز گوتنبرگ آلمانی، ماشین چاپ را در سال ۱۴۴۰ اختراع کرد. عامل کلیدی در توسعه این اختراع قالب دستیای بود که یک روش جدید قالب ریزی با توانایی تولید سریع مقادیر زیاد حروف سربی متحرک بود. هرچند مخترعانی در چین و کره پیش از او چاپ متحرک از فلز را گسترش داده بودند، اما گوتنبرگ اولین کسی بود که یک فرایند ماشینی ساخته بود که جوهری را که خود او از روغن بذر کتان و دوده ساخته بود از چاپ متحرک به کاغذ انتقال میداد. با فرایند چاپ متحرک، سرعت تکثیر کتاب بسیار زیاد شد و این فرایند به انتشار سریع و گسترده دانش برای اولین بار در تاریخ منجر گردید. تا سال ۱۵۰۰ حدود ۲۰ میلیون جلد کتاب در اروپای غربی منتشر شد.
حیات میلیونها انسان
پنی سیلین یکی از مهمترین کشفیات بشر در طول تاریخ است. چرا؟ زیرا تا زمانی که الکساندر فلمینگ پنی سیلین را در سال ۱۹۲۸ کشف کرد، تقریبا هر گونه بیماری باکتریایی به طور بالقوه کشنده بود. هنگامی که پنی سیلین و بعد از آن یک مجموعه کامل از آنتی بیوتیکهای دیگر به صحنه آمدند، مرگ ناشی از عفونت باکتریایی نادر شد. در نتیجه میزان مرگ و میر کاهش یافت و عمر انسان طولانیتر شد. جالب اینجاست که این کشف به صورت کاملا تصادفی اتفاق افتاده است. او متوجه شد که نمونه موجود در یک ظرف پتری (ظرفی آزمایشگاهی برای کشت باکتری) که به طور تصادفی نیمه باز بوده کپک زده است. این دانشمند با بررسی قسمتهای کپک زده متوجه شد که باکتریها در آن قسمت کشته شده اند و با مطالعات و تحقیقات بعدی، به این نتیجه رسید که کپک توانسته است باکتری حاصل از فعالیت قارچی به نام پنی سیلیوم را از بین ببرد. ۲ دهه بعد، شیمی دانها از خالص سازی آن، دارویی به نام پنی سیلین را توسعه دادند که میتوانست با تعداد زیادی از عفونتهای باکتریایی در انسان مبارزه کند بدون اینکه صدمهای به بدن وارد شود. همین موضوع باعث شد سال ۱۹۴۴ تولید پنی سیلین به صورت انبوه آغاز شود.
اختراع اساسی و تأثیرگذار
چرخ یکی از مهمترین اختراعات بشر در تمام طول تاریخ است. قبل از اختراع چرخ در ۳۵۰۰ قبل از میلاد، بشر با محدودیت شدید در مقدار و مسافت حمل بار مواجه بود. ظاهرا چرخ به خودی خود مشکلترین قسمت اختراع چرخ نبود. وقتی زمان آن فرا رسید که صفحه غیرمتحرک به چرخهای غلتان وصل شود، مسئله به مهارت احتیاج پیدا کرد. اوج درخشش در مفهوم چرخ، محور بود، اما ساخت آن نیز مشکل بود. برای مثال، سوراخهای مرکز چرخها و انتهای محورهای ثابت باید کاملا صاف و هموار میشدند. همچنین اندازه محور عاملی بحرانی بود و تکمیل این قسمت زمان زیادی به طول انجامید. چرخها باعث سهولت در کشاورزی و بازرگانی شدند، زیرا حمل ونقل کالا بسیار راحت صورت میگرفت و موجب کاهش بار برای انسان در سفرهای طولانی شدند. امروزه چرخها نقشی حیاتی در زندگی ما دارند. ما آنها را در هر جایی، از ساعت گرفته تا وسایل نقلیه و توربین ها، مشاهده میکنیم.
شبکه جهانی
اینترنت را باید بزرگترین سامانهای دانست که تاکنون به دست انسان طراحی، مهندسی و اجرا شده است. ریشه این شبکه عظیم جهانی به دهه ۱۹۶۰ برمی گردد که سازمانهای نظامی ایالات متحده آمریکا برای انجام پروژههای تحقیقاتی برای ساخت شبکهای مستحکم سرمایه گذاری کردند. این پژوهش به همراه دورهای از سرمایه گذاری شخصی بنیاد ملی علوم آمریکا برای ایجاد یک ستون فقرات اینترنت جدید، سبب شد مشارکتهای جهانی آغاز شود و از اواسط دهه ۱۹۹۰، اینترنت به صورت شبکهای همگانی و جهان شمول درآید. وابسته شدن تمامی فعالیتهای بشر به اینترنت در مقیاسی بسیار عظیم و در زمانی چنین کوتاه، از آغاز یک دوران تاریخی نوین در عرصههای گوناگون علوم و فناوری به ویژه در نحوه تفکر انسان حکایت دارد. شواهد زیادی در دست است که از آنچه اینترنت برای بشر خواهد ساخت و خواهد کرد، تنها مقدار بسیار اندکی به واقعیت درآمده است.
سال ۱۸۲۹ رابرت استفان سون لوکوموتیو بخارش را برای اولین بار در نیوکاسل انگلستان آزمایش کرد و برای اولین بار بالاترین سرعت در یک وسیله نقلیه که نیروی محرکه اش را به همراه داشت ثبت کرد. شاید خود استفان سون هم فکر نمیکرد این وسیله تا ۱۵۰ سال بعد از آن سال هم در جهان برای حمل ونقل مورد استفاده قرار بگیرد.
برای اولین بار، فیزیک دان آلمانی، ویلیام رونتگن، در سال ۱۸۹۵ امواج ایکس را کشف کرد که امروزه بیشتر برای عکس برداری از اعضای داخلی بدن استفاده میشود. فکرش را بکنید اگر اشعه ایکس کشف نشده و این طور به خدمت بشریت در نیامده بود، برای تعیین محل دقیق شکستگی باید چه میکردند.
میخ را باید در زمره مهمترین اختراعات انسان قلمداد کرد، اما چرا؟ شاید بدون وجود میخ، تمدن و فرهنگ شهرنشینی اصلا شکل نمیگرفت. این اختراع کلیدی به بیش از ۲۰۰۰ سال قبل، دوره روم باستان، و زمانی که انسانها به این توانایی دست یافته بودند که مهره ریزی کنند و فلز را شکل بدهند باز میگردد.
موتور احتراق درونی موتوری است که داخل آن سوخت با اکسیژن واکنش میدهد. وقتی سوختن اتفاق میافتد، گازهای داغی به وجود میآیند که وقتی منبسط میشوند، پیستون را به حرکت درمی آورند؛ یعنی موتور احتراق انرژی شیمیایی را به انرژی مکانیکی تبدیل میکند. موتور احتراق درونی عصر صنعتی را متحول کرد و باعث اختراع ماشینهای مختلف و هواپیماها شد.
قطب نما را چینیها بین قرنهای نهم تا یازدهم اختراع کردند. این قطب نما از سنگ آهن مغناطیسی ساخته شده بود. در گذشته، دریانوردان برای پیدا کردن راه خود، از ستارهها استفاده میکردند، اما چون روزها یا شبهای ابری ستارهها قابل تشخیص نبودند، این روش چندان مطمئن نبود و دور شدن از خشکی را برای دریانوردها خطرناک میکرد. ساخت قطب نما باعث شد دریانوردان با خیال راحت از خشکی فاصله بگیرند. تجارت از طریق دریا رونق گرفت و در نهایت، به شکل گیری عصر کاوش منجر شد.