درباره حوضچه‌های پر از توپ پلاستیکی سیاه چه می‌دانید؟

محمدرضا ضیاء | شهرآرانیوز، گرمای زمین و هر روز کمتر و کمترشدن منبع مایع ضروری زیست انسان، «آب»، دغدغه این روز‌های دنیاست. منابع مهمی از آب شیرین در رودخانه‌ها، پشت سد‌ها و دریاچه‌ها جمع شده‌اند، اما با سوراخ‌شدن لایه اوزون، تبخیر این منابع بیشتر شده است؛ مشکلی که یک دانشمند ایرانی راه‌حلی جالب برای آن ارائه کرده است. راه‌حلی که در آمریکا، آلمان، اتریش، ترکیه و... در دریاچه‌ها، پشت سدها، حوضچه‌های آب فرودگاه‌ها و تصفیه‌خانه‌ها اجرا شده است؛ توپ پلاستیکی!

پدرام محمدی، محقق جوان شهرکردی، پایان‌نامه ارشدش را درباره همین موضوع نوشته است: «استفاده از میلیون‌ها توپ پلاستیکی سیاه برای جلوگیری از تبخیر سطحی آب.» طرح آقای محمدی مورد توجه قرار گرفته و او با چندین شرکت در کشور‌های مختلف دنیا قرارداد بسته است. توپ‌هایی که او استفاده می‌کند، از مواد پلیمری ساخته شده‌اند. خاصیت این توپ‌ها این است که اشعه UV را به خودشان جذب می‌کنند و به‌دلیل نوع طراحی‌شان اجازه عبور شناور‌ها را روی آب می‌دهند و در مطالعات موردی حدود ۵۰ درصد تبخیر آب را کم کرده‌اند!

محمدی ابتدا درباره وزن توپ‌ها به مشکل خورده بود؛ توپ‌ها به‌دلیل سبک‌بودنشان با باد و توفان یا وقتی در فرودگاه استفاده می‌شدند، با جریان هوای ناشی از پرواز هواپیما‌ها جابه‌جا و پراکنده می‌شدند. او این مشکل را با به‌روزرسانی اسفنجی توپ‌هایش حل کرد. توپ‌های جدید می‌توانند مایعات را به خودشان جذب کنند، در این صورت نصف توپ‌ها به آب فرو می‌روند و سنگین‌تر هم می‌شوند. او ابهامات محیط‌زیستی همچون نرسیدن نور و اکسیژن به حیات داخل آب‌ها را هم این‌گونه جواب می‌دهد که توپ‌ها همه سطح را نمی‌گیرند و نور و اکسیژن آب از منافذ لابه‌لای آن‌ها تأمین می‌شود.

او ادعا می‌کند که این توپ‌ها در مزارع پرورش ماهی در زمستان و برای جلوگیری از یخ‌زدن آب هم استفاده می‌شود. او می‌گوید که توپ‌ها بعد از ۱۰ سال بازیافت خواهند شد. اما به‌تازگی ۲ دانشمند ایرانی دیگر، یکی از امپریال‌کالج لندن و دیگری از ام‌آی‌تی آمریکا به‌شدت به این طرح انتقاد کرده‌اند. آن‌ها احتمال می‌دهند که آب مصرف‌شده برای تولید این توپ‌ها به‌احتمال زیاد بیشتر از میزان جلوگیری آن‌ها از تبخیر آب است! همچنین این ۲ دانشمند درباره حیات زیر آب و تأثیرات محیط‌زیستی استفاده از این توپ‌ها هم مطمئن نیستند و توصیه کرده‌اند قبل از اجرای چنین طرحی، همه جوانب آن بررسی شود.