سمیرا شاهیان | شهرآرانیوز - هجدهم مرداد امسال گزارشی از آیین پایانی نخستین دوره «جایزه عکس مطبوعاتی سال خراسان» هم زمان با روز خبرنگار منتشر و افزون بر گفتگو با داوران، برگزیدگان این رویداد را نیز معرفی کردیم.
براساس نظر هیئت داوران متشکل از مجید سعیدی، کریم متقی، فرامرز عامل بردبار، حسن نمکدوست روزنامه نگار پیشکسوت و سعید گلی به عنوان نماینده عکاسان خبری جوان در نهایت از میان آثار دریافتی، مهشاد جلالیان از مشهد، برنده تندیس و جایزه تک عکس مطبوعاتی سال خراسان و مرتضی امین الرعایایی از نیشابور، برنده تندیس و جایزه مجموعه عکس مطبوعاتی سال خراسان معرفی شدند، البته این رویداد یک بخش دیگر با عنوان جایزه ویژه شهردار مشهد، با نام «مشهد بر مدار توسعه» نیز داشت که احمد حسنی از مشهد، برنده این بخش شد. عکس امید شِکری از بجنورد نیز از سوی هیئت داوران شایسته قدردانی شد. در گزارش پیش رو گپ و گفتی با این برگزیدگان داشتیم که هم اینک میخوانید.
مرتضی امین الرعایایی، برنده تندیس و جایزه مجموعه عکس مطبوعاتی سال خراسان، مجموعه عکسی شامل ۱۲ فریم به این مسابقه ارائه کرده بود که عنوان آن «نیشابور قبل و بعد از شیوع کرونا» نام دارد. عکسهای او از ۶ مکان مختلف از جمله اردوگاه بین المللی شهید رجایی، آرامگاه عطار، آرامگاه خیام و بوستان امین الاسلامی در نیشابور است که در مجموع از ۴۵ فریم ثبت شده، ۱۲ فریم را برای ارائه به این رویداد انتخاب کرده است.
او که عضو انجمن عکاسان ایران است میگوید: این مجموعه عکس شرایط بحرانی از شیوع بیماری کرونا در ایران را بازگو میکند که هیچ کس تصورش را هم نمیکرد. در نوروز ۱۳۹۹ من دوباره سراغ مکانهایی رفتم که در سالهای پیش از کرونا به آنجا مراجعه و شور و نشاط مردم را در آن مکانها عکاسی کرده بودم، بنابراین از هر مکان تعیین شده، یک فریم از گذشته دارم و یک فریم جدید که مربوط به بعد از فراگیری کرونا میشود و در سال ۹۹ عکاسی شده است. قرنطینه خانگی و خالی شدن شهر از آدمها در سال گذشته خیلی عجیب بود. همه خیابانها خلوت بود و مکانهای تاریخی و گردشگری تعطیل شده بودند.
مرتضی امین الرعایایی میگوید: «بعضی از لوکیشنها کیلومترها با نیشابور فاصله داشتند. از طرفی کوشیدم علاوه بر زاویه عکس ها، رنگها و دمای نوری حاکم در فریمهای دوم مشابه فریم اول باشد. مثلا اگر نزدیک غروب بوده در همان زمان مراجعه کنم و فریم دوم را بگیرم. یا فریمی را در گذشته با شرایط آب و هوایی ابری عکاسی کرده بودم و در فروردین ۱۴۰۰ مرتب اخبار هواشناسی را بررسی میکردم و بالاخره در یک روز که هوا ابری بود رفتم شهر بار از توابع شهرستان نیشابور و عکسم را گرفتم. به همین دلیل پروژه زمان دار شد. از اوایل تعطیلات نوروزی عکاسی برای این منظور را شروع و آخرین فریم را در سی ام فروردین ثبت کردم. تنها تفاوت عکسها در این است که در ثبت اول، همه جا شلوغ است و زندگی جریان دارد، اما در ثبت دوم مکانهای تفریحی و گردشگری خالی از جمعیت است.»
آرامگاه خیام نیشابوری شاعر مشهور ایرانی در شهر نیشابور استان خراسان رضوی قبل از شیوع ویروس کرونا
آرامگاه خیام نیشابوری شاعر مشهور ایرانی در شهر نیشابور استان خراسان رضوی بعد از شیوع ویروس کرونا
این عکاس که تجربه حضور در بخش بیماران کرونایی بیمارستان ۲۲ بهمن در نیشابور را هم دارد و میگوید: رسالت عکاسی ایجاب میکرد در این مکانها حضور داشته باشم. او برگزاری جایزه عکس مطبوعاتی سال خراسان به همت مؤسسه فرهنگی شهرآرا را شروع یک اتفاق خوب میداند که نباید قید استمرار را از آن دور کرد.
به گفته امین الرعایایی که بیش از ۵۰ مقام برگزیده در جشنوارههای ملی و بین المللی عکاسی دارد بیشتر بخشهای رویداد هنری که مؤسسه فرهنگی شهرآرا برگزار کرده است از مسابقه عکاسی ورلد پرس فتو اقتباس شده و نمونه بومی خوبی به دست آمده است.
او میگوید: این مسابقه به نوعی فرصت مناسبی برای دیدن رویدادهای خبری است که در استانهای خراسان روی داده بود. همچنین فرصت خوبی برای خراسان و جامعه هنری است، اگر مردم بتوانند عکسهای راه یافته به این مسابقه را در نمایشگاه ببینند و با فضای عکاسی خبری و مستند اجتماعی بیشتر آشنا شوند و عکاسان خبری شهرشان را بشناسند.
امین الرعایایی که هم اکنون عکاس خبرگزاری ایرنا است درباره عکاسی در شهرستان میگوید: واقعیت این است کسی که در شهرستان کار هنری میکند کمتر دیده میشود، زیرا تمرکز امکانات و دفاتر خبرگزاری و ادارهها در مراکز استان هاست. طبیعی است امکاناتی که در مشهد است در نیشابور وجود ندارد، بنابراین این جشنواره باعث شد عکسهای عکاسانی از شهرستانها نیز دیده شود.
مهشاد جلالیان نیز برگزیده بخش تک عکس این جشنواره است. او از سال ۱۳۹۵ یادگیری عکاسی را آغاز کرده و حدود ۴ سال است دوربین به دست مشغول ثبت لحظات مختلف شده است. جلالیان بیان میکند: به تازگی وارد عکاسی خبری شده ام.
با وجود دشواریهایی که هر شغلی دارد به گفته جلالیان عکاسی ثبت لحظات با فراز و نشیبهای فراوان و نگه داشتن سندی از حال امروز برای آیندگان است. او اضافه میکند: پس از چند سال اشتغال به کار در زمینه ترجمه و کارمندی، تصمیم گرفتم تا راه جدید و پرهیجان عکاسی را انتخاب کنم، زیرا بیان ایدههایی که در ذهن دارم با عکاسی باعث آرامشم شده است. من سعی میکنم با شوق فراوان این ثبتها را انجام دهم.
تک عکس این عکاس جوان، همچنین در آیین پایانی پنجمین دوره نشان عکس سال مطبوعاتی در بخش تک عکس خبری برگزیده شده است.
جلالیان درباره رویداد «جایزه عکس مطبوعاتی سال خراسان» از سوی مؤسسه فرهنگی شهرآرا میگوید: مشهد از گذشته یکی از قطبهای عکاسی بوده، اما جای برگزاری چنین جشنوارهای در آن خالی بود. هرچند جشنوارههای بین المللی متعددی در حوزه عکاسی برگزار میشود، اما تداوم این تلاش در راستای برگزاری یک مسابقه بومی باعث دلگرمی جامعه عکاسی خراسان خواهد شد.
اثر مهشاد جلالیان | برنده تندیس و جایزه بخش تکعکس اخبار
احمد حسنی، دیگر عکاس برگزیده رویداد «جایزه عکس مطبوعاتی سال خراسان» است که از زمان آغاز بحران بیماری کرونا، تجربههای گوناگونی از عکاسی در مشهد به دست آورده است؛ از حضور در روضه منوره حرم امام رضا (ع) و رواقهای حرم مطهر در زمان تعطیلی حرم تا بخش بیماران کرونایی در بیمارستانها و مراسم تدفین متوفیان کرونایی در بهشت رضا (ع) مشهد.
او که از پروژههای شهری متعددی در مشهد عکاسی و عکسش از عملیات ساخت پایانه و پارکینگ زیرسطحی میدان آزادی جایزه ویژه شهردار را کسب کرده است، میگوید: به نظرم رویداد «جایزه عکس مطبوعاتی سال خراسان» توانست شروع خوبی برای برگزاری مسابقه عکاسی حرفهای در استان باشد و عکاسان را ترغیب به ثبت خلاقانه و متفاوت از رویدادهای خبری و مستند اجتماعی کند.
پرتره برگزیده او در این رویداد، اوایل همه گیری کرونا در «نیویورکر» که یک هفته نامه فرهنگی ادبی آمریکایی است در سال ۲۰۲۰ نیز منتشر شده است و جزو نخستین عکسها با موضوع کرونا در ایران بود که نمایش جهانی یافت.
این عکاس درباره دشواریهای عکاسی در دوران کرونا خاطرنشان میکند: شیوع بیماری کرونا باعث شده است آدمها از یکدیگر فاصله بگیرند و همین موضوع کار را برای یک عکاس خبری دشوار میکند. نزدیک شدن به سوژهها در دوره کرونا سخت شده و از طرف دیگر شکل خیلی از اتفاقات اطرافمان به واسطه کرونا تغییر کرده است. حضور در فضاهای بسته محدود شده است و برنامههای اجتماعی تحت تأثیر اعمال شیوه نامههای بهداشتی قرار گرفته اند از جمله مراسم سنتی مشعل گردانی که هر سال شب هفتم محرم برگزار میشد، دومین سالی است که در مشهد برگزار نمیشود.
احمد حسنی بیان میکند: ما به عنوان عکاس خبری از ابتدای شیوع ویروس کووید ۱۹ در ایران همیشه در خط مقدم بوده ایم و مانند خیلی از افراد نمیتوانیم برای در امان ماندن از این ویروس منحوس در خانه بمانیم. به طور دائمی در معرض خطر بودن باعث بروز مشکلاتی برای من و همکارانم شده است که آخرین نمونه اش فوت عکاسِ خوب مشهدی زنده یاد محمد خوش نشین در اثر ابتلا به کروناست.
نمایی از پروژه پارکینگ پایانه زیرسطحی آزادی (بوستان ملت) مشهد و حضور کارگردان در شیفت شب این پروژه. (تابستان ۹۹)
اثر احمد حسنی | برنده جایزه ویژه شهردار
قدردانی ویژه هیئت داوران در بخش مجموعه عکس مسائل معاصر به مجموعه «صدای خش خش پلاستیک» اثر امید شِکری از بجنورد تعلق گرفت. سوژه عکاس، دخترش است و این مجموعه عکس در واقع روایتی از زندگی او و موضوعی است که بیش از ۲۰ سال با زندگی او پیوند خورده است.
امید شکری که از سال ۱۳۷۵ به صورت حرفهای عکاسی میکند و از سال ۱۳۸۵ عکاسی مطبوعاتی را شروع کرده است، میگوید: مجموعه عکس بخشهایی از زندگی خودم هست و زمان خاصی ندارد. عکسهایی که در این مجموعه ارائه دادم فریمهای خاصی است که با بازه زمانی قید شده در فراخوان مسابقه هم خوانی داشت و یک سال و نیم از شروع تا پایانش زمان برده است، اما مجموعه ادامه دار است و تا زمانی که من درگیر این زندگی هستم تکمیل آن به طول میانجامد.
او که جوایز بین المللی متعددی دارد و آخرین موفقیت ملی اش کسب رتبه اول عکس در جشنواره مطبوعات کشوری ۱۳۹۱ است، درباره دشواری عکاسی در دوره کرونا بیان میکند: همه گیری بیماری کرونا نه برای ما عکاسان خبری، مستند و خیابانی مشکلاتی را به وجود آورد به ویژه در سال اول که همه درگیر ترس و اضطراب این ویروس بودیم. با توجه به اینکه ژانر عکاسی من به مستند گرایش پیدا کرده است و مجموعه مستند کار میکنم در بعضی از پروژههای مستند که نیاز دارد در شرایط سخت باشیم فعالیتمان چالش برانگیز میشود.
او درباره برگزاری رویداد جایزه عکس مطبوعاتی سال خراسان میگوید: تقریبا از سال ۱۳۹۲ که جشنوارههای مطبوعاتی ملی تعطیل شده بود، خلاء بزرگی در این زمینه احساس میشد. مسابقه خیلی عالی برگزار شد، اما مراسم اختتامیه به دلیل بحران کرونا در مشهد پذیرای عکاسان نبود از جمله من که نتوانستم از بجنورد بیایم. امیدوارم این رویداد هرسال برگزار شود، زیرا انگیزهای برای تولید و ارائه کار استاندارد میشود.
اثر امید شکری | قدردانی ویژه هیئت داوران در بخش مجموعه عکس مسائل معاصر
درباره اهمیت «جایزه عکس سال مطبوعاتی خراسان» در گفتگو با تعدادی از عکاسان مطرح