سمانه سلطانی|شهرآرانیوز؛ امروزه بر حق استفاده زنان از فضاهای شهری و توجه به نیازهای خاص آنها بسیار تأکید میشود. مدیریت شهری نیز چند دهه است که موضوع اختصاص فضاهایی ویژه بانوان را در دستورکار خود قرار داده است، بوستانهایی که تنها برای خانمها قابل استفادهاند و با توجه به نیازهای خاص آنها طراحی شدهاند.
در شهر مشهد نیز تعداد این بوستانها و وسعت آنها در مقایسه با تعداد پارکهای عمومی کم نیست و میتوان از بوستانهای حجاب، ریحانه، ملت، پردیس، ارم و بوستان مادر و کودک نام برد. سؤال اینجاست که آیا امکان استفاده از فضای مطلوب و امکانات گسترده این فضاها برای همه خانمها در سراسر شهر وجود دارد؟
اگر در موتورهای جستوجو در وب عبارت «پارکهای بانوان در مشهد» را جستوجو کنید، مشاهده خواهید کرد که این پارکها تقریبا در میان بزرگراههای اصلی شهر و در چند منطقه خاص در شهر مشهد قرار گرفتهاند و توزیع مکانی مناسبی در سطح کل شهر ندارند. در واقع، مناطق کمی از شهر هستند که دسترسی مناسبی به این پارکها دارند.
این در حالی است که مطالعات انجامگرفته در چندین پارک بانوان نشان میدهد در طولانیمدت بیشتر استفادهکنندگان از این پارکها ساکنان محلی هستند و مراجعان در سطح شهر و منطقه تنها سالی چند مرتبه امکان حضور در این پارکها برایشان فراهم است؛ بنابراین این پارکها با همه وسعت و امکاناتشان در طولانیمدت تنها برای منطقهای که در آن قرار گرفتهاند خدماترسانی میکنند در حالی که در مرحله طراحی و اجرا برای گروه هدف بانوان در سطح کل شهر در نظر گرفته شده و بر این اساس برای آنها بودجه صرف شده است.
موضوع «دسترسی» برای بانوان مسئله بسیار مهمی است. در واقع، با توجه به اینکه بانوان مسئولیتهای مراقبت از سایر افراد خانواده را بر عهده دارند و ممکن است هنگام رفت و آمد در شهر کودکی همراه آنان باشد، گزینههای کمتری برای الگوهای رفتوآمد خود دارند. این در حالی است که بررسی مکان پارکهای بانوان در شهر مشهد نشان میدهد بیشتر این پارکها دور از ایستگاههای حملونقل عمومی و عموما در میان بزرگراههای اصلی شهر قرار گرفتهاند.
این امر به معنای وجود محدودیت در شیوه تردد بانوان به این پارکهاست. در واقع، تنها الگوی سفر ممکن به بسیاری از این پارکها بهویژه برای بانوانی که کودکانشان را به همراه دارند، استفاده از خودرو شخصی یا تاکسی است، اما مشکل اینجاست که همه خانمها امکان استفاده از وسیله نقلیه شخصی و تاکسی را ندارند؛ بنابراین از این فضاهایی که ویژه آنها طراحی شدهاند بهرهای نمیبرند.
گرچه توزیع مکانی پارکهای بانوان در سطح شهر متعادل نیست و برخی از آنها موقعیت مکانی مناسبی نسبت به سیستم حملونقل عمومی شهر ندارند، میتوان با راهکارهایی دسترسی به این فضاها و امکانات را بهبود بخشید.
برای نمونه، میتوان از همکاری و تعامل میان این بوستانهای و مراکز مذهبیفرهنگی در هر منطقه و محله استفاده کرد، زیرا در هر محله و منطقهای در سطح شهر، مساجد وجود دارند یا توزیع مکانی فرهنگسراها در سطح شهر از توزیع مناسبتری نسبت به این پارکها برخوردارند؛ بنابراین میتوان با شناسایی مراکز مذهبی یا فرهنگیهنری در هر منطقه یا محله و آنگاه ایجاد ارتباط عملکردی بین این مراکز و فضاهای خدماتدهنده بانوان، مسئله دسترسی را بهبود بخشید.