اَد نکن، جایزه‌ای در کار نیست

محمد جواد ابوعطا | شهرآرانیوز؛ یکی از شهرستان صالح آباد آمده بود و دیگری اهل یکی از شهرستان‌های اطراف مشهد بود. از مهر فعالیت مشترکشان در فضای مجازی را آغاز کرده بودند. اقدام اولشان مرتبط با جریانی متقلبانه با عنوان «اد کن، پول بگیر» بود که بیشتر در شبکه اجتماعی تلگرام مرسوم است.

آن‌ها با وجود شیادی و کلاهبرداری از تعداد زیادی کاربر فضای مجازی به همین اقدام بسنده نکرده و با سوءاستفاده از سویه جدید ویروس کرونا موسوم به «اُمیکرون» اقدام به شایعه سازی کرده بودند و آگهی‌های جعلی شان را در فضای مجازی منتشر کرده بودند. اما این بار نه تنها تیر آن‌ها به هدف ننشست، بلکه صید مأموران پلیس فتای خراسان رضوی شدند.

ریشه این پرونده از شناسایی یک تبلیغ جعلی در شبکه اجتماعی اینستاگرام آغاز شد. مأموران پلیس فتای خراسان رضوی در پایش و رصد فضای سایبر متوجه وجود تبلیغ جعلی گسترده‌ای در فضای مجازی شدند که عده‌ای مدعی شده بودند «سویه جدید اُمیکرون به دروازه مشهد رسید در حالی که واکسن دز سوم هم نداریم!». این آگهی که بازدیدکنندگان زیادی هم داشت درحالی منتشر شده بود که واکسیناسیون در مشهد با سرعت ادامه دارد.

کشف یک آگهی دروغین

مأموران با دیدن این آگهی که تهدیدی علیه امنیت و آرامش شهروندان بود، بعد از هماهنگی با سرهنگ جوادجهانشیری، رئیس پلیس فتای خراسان رضوی و دریافت دستور تخصصی، عملیاتی همه جانبه در شناسایی متهمان پرونده به منظور مشخص شدن انگیزه شان از انتشار این خبر دروغین را آغاز کردند.

کارشناسان با بررسی‌های فنی و اقدامات تخصصی متوجه شدند که متهمان این پرونده در مشهد ساکن هستند و این آگهی‌های جعلی با مقاصد نامعلومشان را به صورت انبوه در صفحات اینستاگرامی زیادی منتشر کرده اند.
با ردزنی‌های تخصصی و اقدامات فنی در نهایت متهمان که دو جوان حدودا بیست و دو ساله بودند در مشهد شناسایی و دستگیر شدند.

نمی‌دانستیم این کار جرم است

این دوجوان پس از دستگیری و انتقال به پلیس فتا، زمانی که به منظور مشخص شدن هدفشان از انتشار این آگهی‌های مجرمانه، تحت بازجویی قرار گرفتند مدعی شدند که نمی‌دانسته اند این اقدام آن‌ها جرم باشد.
متهمان هدفشان از این اقدام که موجب تشویش اذهان عمومی شده بود را فقط جذب دنبال کننده برای صفحه شان بیان کردند تا با افزایش دنبال کننده بتوانند این صفحه را به قیمت بالایی بفروشند. این اعترافات در حالی انجام شد که تحقیقات نشان داد این سومین پروژه این افراد بوده که در دو پرونده قبلی نیز از شگردی یکسان استفاده کرده اند.

کلاهبرداری به بهانه اد کردن

متهمان درحالی قصد داشتند خود را بی خبر از جرم بودن اقداماتشان نشان دهند که شاخه‌ای دیگر از تحقیقات نشان داد این افراد پیش‌تر نیز با شگرد دیگری اقدام به کلاهبرداری از کاربران فضای مجازی کرده بودند.
این افراد که هنوز از پرونده اولیه بیرون نیامده بودند، با پرونده دیگری روبه رو شدند که نشان می‌داد آن‌ها با ایجاد ابرگروه‌هایی در شبکه اجتماعی تلگرام با این شگرد که «اد کن و جایزه بگیر» از شهروندان می‌خواسته اند تا دیگران را عضو گروه‌های آن‌ها کنند و در ازای آن پول بگیرند.

وقتی شهروندی فریب این شیادان را می‌خورده است و از گردانندگان گروه درخواست پول می‌کرده در مرحله اول از فرد فریب خورده شماره حساب می‌گرفته اند و در ادامه از او می‌خواسته اند تا به منظور تأیید شماره حساب مبلغی اندک با ارقامی خرد و غیر رند مانند ۶۶ هزار تومان، ۵۴ هزار تومان و... را به شماره حساب آن‌ها واریز کند. فرد هم با توجه به کم بودن مبلغ اقدام به واریز می‌کرده که پس از آن این افراد جواب او را نمی‌داده و او را از گروه بیرون می‌کرده اند.

شهروندان شکایت نمی‌کردند

بررسی‌های بعدی نشان داد که پایین بودن مبالغ کلاهبرداری شده، موضوعی بوده که شهروندان از شکایت صرف نظر می‌کرده اند و همین موضوع موجب می‌شده تا آن‌ها به شرارت‌های سریالی خود ادامه دهند.
واکاوی و ریشه یابی این پرونده نشان می‌داد که متهمان جزو آن دسته از افرادی هستند که بدون هدف و فقط به منظور سرگرمی پا به فضای سایبر گذاشته و در ادامه با فراگرفتن شگرد‌های شیادانه در این فضا به دور از چشم دیگران و خانواده اقدام به فعالیت‌های مجرمانه کرده اند.

هرچند این جوانان تاکنون سابقه کیفری نداشته اند، اما این زنگ خطری برای خانواده‌ها و جامعه است، زیرا آموزش‌های آنلاین و قرار گرفتن گوشی و تبلت در دست دانش آموزان و نبود هیچ برنامه منسجمی به منظور پیشگیری از وقوع جرم برای آن ها، می‌تواند به افزایش اقدامات مجرمانه در جامعه منتهی شود.