فرصت‌سازی برای توسعه مبادلات تجاری با روسیه

سفر اخیر رئیس‌جمهور به روسیه و تغییراتی که در دستگاه دیپلماسی کشور به‌وجود آمده است، بیانگر چند نکته است؛ یکی اینکه دستگاه دیپلماسی ایران به‌دنبال تقویت روابط اقتصادی با کشور‌هایی مانند روسیه و چین و حضور در پیمان‌های بین‌المللی مانند شانگ‌های است تا قدرت اقتصادی خود را در منطقه افزایش دهد.

این رویکرد باتوجه‌به اینکه ایران دارای ۱۵ همسایه است، می‌تواند بسترساز ایجاد فرصت‌های جدید اقتصادی برای ما باشد؛ به‌خصوص اینکه باید این نکته را درنظر گرفت که اکنون سهم ایران از بازار هزارمیلیارددلاری منطقه پیرامون خود کمتر از ۲ درصد است.

این مسئله نشان می‌دهد که ما نیازمند دیپلماسی فعال اقتصادی در منطقه هستیم تا بتوانیم کشور‌های منطقه و به‌خصوص کشور‌های سی‌آی‌اس را در زمره کشور‌های حوزه راهبردی خود قرار دهیم.

طبق برآورد بانک جهانی، صادرات سالانه روسیه نزدیک به ۳۸۰میلیارد دلار و واردات آن ۳۰۵میلیارد دلار است. سهم ایران در این تجارت سالانه، ۳۵۰ تا ۴۰۰ میلیون دلار است. این نشان می‌دهد که ما باید رویکرد جدیدی در حوزه کشاورزی، صنعت، پتروشیمی و گردشگری داشته باشیم تا بتوانیم روابط خود را با روسیه افزایش دهیم.

توافق‌های جدید ایران و روسیه می‌تواند سبب شود که حجم مبادلات دو کشور به بیش از ۲۰ میلیارد دلار در سال افزایش بیابد. طبق صحبت‌های مسئولان دو کشور، اراده خوبی در این‌باره رقم خورده است.

باتوجه‌به ظرفیت‌هایی که در خراسان‌رضوی وجود دارد و همچنین براساس ارتباط مرزی ما با کشور‌های آسیای میانه، می‌توانیم از توسعه روابط با روسیه برای افزایش بازار‌های صادراتی تولیدات خراسان‌رضوی به کشور‌های سی‌آی‌اس استفاده ببریم. یکی از ظرفیت‌هایی که در این حوزه باید مورد توجه قرار بگیرد، توسعه صادرات خدمات فنی و مهندسی این استان است.

از طرف دیگر خراسان‌رضوی از دیرباز روابط تجاری با روسیه داشته است. در شرایط فعلی باید از توسعه روابط با روسیه در راستای گسترش و مبادلات حوزه فناوری بهره برد. همچنین این مسئله را باید درنظر گرفت که روابط پایدار سیاسی با روسیه، زمینه‌های لازم برای صدور خدمات فنی و مهندسی به این کشور را که معمولا پروژه‌های زمان‌بری هستند، فراهم می‌کند و می‌تواند سبب حضور طولانی‌مدت شرکت‌های خراسانی در این کشور بشود.

همچنین در زمینه تامین نیروی انسانی باتوجه‌به ظرفیت‌هایی که داریم، می‌توانیم تبادل نیروی انسانی متخصص با روسیه را نیز در دستورکار قرار دهیم.

با این حال اکنون یکی از موانع توسعه روابط ایران و روسیه، مشکلات زیرساختی برای انتقال کالا‌های ما به این کشور است. با وجود اینکه ما با روسیه مرز آبی داریم، اکنون بیشتر روابط تجاری با این کشور از طریق زمینی و با واسطه صورت می‌گیرد؛

به این صورت که ما باید کالا‌های صادراتی خود را از کشور‌های آسیای میانه و قفقاز به روسیه برسانیم و این فرایند سبب افزایش هزینه تمام‌شده کالا‌های صادراتی ما می‌شود، بنابراین باید تلاش کنیم با تقویت خطوط ریلی، هزینه تمام‌شده کالا‌های صادراتی خویش را به روسیه کاهش دهیم؛ به‌عنوان نمونه باید از طریق توسعه راه‌آهن مشهد-شمال کالا‌های خود را با هزینه کمتری به روسیه صادر کنیم.