فرزانه شهامت | شهرآرانیوز؛ ماجرای خطوط بی آرتی در خیابان طبرسی، به آلبومی قدیمی میمانَد. پیشینه خبرها، وعدهها و صحبتهای مخالفان و موافقان را که مرور میکنیم، اسامی مدیران سابق و اسبقی فهرست میشود که روزی در این ماجرا مسئولیتی داشته اند. سالها گذشته است. مدیران یادشده فرصت خدمت را به دیگران واگذار کرده اند و گلههای برخی کسبه این خیابان، همچنان پا برجاست.
این یعنی در سالهای گذشته، طرفین نتواسته اند یک بار برای همیشه به اجماع نهایی برسند و قضیه را فیصله بدهند. کسبهای که به امید باز شدن این قفل زنگ زده به سراغ شهرآرا آمده اند و میگویند که با هر کس که فکر میکردند میتواند آنها را به خواسته شان برساند جلسه گذاشته اند، حرف زدند و نتیجهای نگرفته اند.
شهریور امسال برای ثبت پویش جمع آوری خطوط بی آرتی نیز تلاش کردند، اما امضاها به حد نصاب لازم نرسید. مخالفان دقیقا چه میخواهند و دیدگاههای کارشناسی درباره این خواستهها چیست؟ آنچه در ادامه میآید به دنبال پاسخ به این دو سؤال است.
جواد نوغانی یکی از کسبه طبرسی جنوبی است که میگوید عمر کاسبی اش در این محله ۵۵ سال را رد کرده است. بیش از آنکه با خط بی آرتی مسئله داشته باشد، نرده هایش را مزاحم کسب و کار میداند و میگوید: اگر این طرح خوب است، چرا آن را در همه شهر اجرا نمیکنند؟ چرا در بالا خیابان با اینکه نردهها کار گذاشته شد، شبانه جمعش کردند و سکوی کوتاه به جایش کار شد، اما اینجا ۱۰ سال است داد زدیم، طومار امضا جمع آوری کردیم و گوش شنوایی نیست.
حسن، از دیگر کسبه همین محله، از پیگیری مجدد ماجرا از معاونت حمل و نقل شهرداری میگوید و گلهمند است از اینکه جواب در حد قول بازدید و بررسی کارشناسی خلاصه شده است.
او به ضررهای اقتصادی کسبه در مدت اجرای پروژههای قطارشهری و بی آرتی اشاره میکند و میگوید که از دورههای مختلف شورا، همین طور نمایندگان مجلس پیگیر این وضعیت بوده اند و نتیجهای جز وعدههای عمل نشده نگرفته اند.
او به پیشنهاد تهاتر اشاره میکند که در شورای چهارم و شهرداری وقت به کسبه داده شد تا با عقب نشینی موافقت کنند؛ پیشنهادهایی که به زعم او در جاهایی دورافتاده و غیر قابل مقایسه با ارزش املاک این خیابان بود که طبیعتا کسبه با آن مخالفت کردند.
محمد لمغانی، از دیگر کاسبان خیابان طبرسی، میگوید: خانم، ما آن قدر کپی نامه، استشهاد و شماره دبیرخانه جمع کرده ایم که خدا میداند. سال ۸۳ این مغازه را خریدم. سال ۹۰ به اجبار شهرداری وقت قرار شد همه ملک تجاری دائم داشته باشند. درست ۶ ماه بعد از پرداخت بخشی از مبلغ تعیین شده. قضیه بی آر تی پیش آمد.
ما برای خیابان بدون حفاظ، تجاری دائم گرفتیم، نه خیابانی که چنین شرایطی داشته باشد. حرف هم بزنیم میگویند طرح ملی است. سال ۹۷ رئیس وقت کمیسیون حمل و نقل شورا آمد بازدید و گفت که صبر کنید، تا پایان سال نردهها برداشته میشود؛ دقیقا همین حرفهایی که الان به ما گفته میشود.
میبینید که کوچکترین تغییری اتفاق نیفتاده است. دارایی هم که میروی باور نمیکند برای مغازهای ۲۰۰ متری در حاشیه خیابان، ۱۲ میلیون تومان اجاره میگیرم. فکر میکنند مثل یک دهه قبل است که برای اجاره املاک راسته طبرسی، مشتری صف میایستاد و الان مفت بدهیم هم کسی نمیآید.
حسین قاسمی مقدم نیز در این باره به شهرآرا میگوید: یادم هست جلسهای را که در سالن جلسات شهرداری با حضور شهردار وقت و یکی از نمایندگان مشهد برگزار شد و شهردار به صراحت قول داد به محض افتتاح ایستگاه مفتح، این نردهها برداشته شود و نشد.
در شورای پنجم هم با کمیسیون حمل و نقل شورا جلسه گذاشتیم. وعده برداشته شدن نردهها داده شد، اما اتفاقی نیفتاد. طبق معمول صورتجلسهای نشد و ما مستند مکتوبی نداریم.
برای پیگیری موضوع به سراغ رئیس کمیسیون عمران، حمل و نقل و ترافیک شورای اسلامی مشهد میرویم.
ایمان فرهمندی به ماجرا اشراف دارد و نیازی نیست پیشینه قضیه را برایش باز کنیم. او با اذعان به قدیمی بودن ماجرا و اظهارات ضد و نقیض مطرح شده در باره آن به شهرآرا میگوید: ابتدا این را بگویم که مغازههای این محدوده همگی در طرح تفصیلی عقب نشینی دارند و حتی در پایانکارهایی که ۴۰، ۵۰ سال پیش گرفته شده، اشاره شده است که باید عقب نشینی کنند.
برخی به مرور عقب نشینی کرده اند و تعدادی باقی مانده اند. یکی از اعتراضات ما این است که اگر عقب نشینی کنند راه، باز میشود و مردم راحتتر میتوانند رفت وآمد کنند.
ترافیکی که آنجا اتفاق میافتد و هر روز وقت مردم را تلف میکند به همین دلیل است که این بزرگواران بعد از چند دهه، عقب نشینیهایی را که باید انجام نداده اند و فضای متعلق به مردم را اشغال کرده اند.
فرهمندی ادامه میدهد: نکته دوم اینکه در چند مرحله، توافقاتی بین شهرداری و کسبه برای تملک املاکشان اتفاق افتاد و جایگزینهایی پیشنهاد شد.
خیلی وقتها این توافقات از سمت شهرداری اجرایی نشد و معتقدیم شهرداری در این زمینه کوتاهیهایی داشته است. گاهی هم دوستان به توافقشان پایبند نبودند، نظرشان را عوض کردند و این گره همچنان ادامه دارد.
او دیدگاه کارشناسی اش درباره جمع آوری نردههای بی آر تی را با صراحت بیان میکند: معتقدم اگر ما در جایی از شهر اشتباهی کردیم دلیلی ندارد در جای دیگر آن را تکرار کنیم. جمع آوری نردههای بی آر تی قطعا کار درستی نبود و نیست و طرف دار جمع آوری نردهها نیستیم.
وقتی از رئیس کمیسیون عمران، حمل و نقل و ترافیک شورای اسلامی مشهد میخواهیم دلیل مخالفتش را بیان کند، میگوید: ما در بولوار طبرسی خط تندرو داریم که روزی ۱۰۰ هزار نفر را جابه جا میکند. این ۱۰۰ هزار نفر حق دارند از حمل و نقل پرسرعت و پرظرفیت استفاده کنند و ما نمیتوانیم حق عموم مردم شهر را ضایع کنیم، به خاطر تعدادی که در آن محدوده ملک یا مغازهای دارند و حاضر نیستند طبق طرح و توافقات عقب نشینی کنند.
فرهمندی در کنار همه نکات یادشد این نکته را هم اضافه میکند: با این حال برای شنبه شب جلسه کارگروه ارزیابی اقدامات ترافیکی را ترتیب دادیم و خواستیم از شهرداری هم بیایند تا موضوع را از جنبههای کارشناسی بررسی و درباره آن تصمیم گیری کنیم.
صحبتهای کسبه را به رئیس کمیسیون عمران، حمل و نقل و ترافیک شورای شهر منتقل میکنیم؛ اینکه چرا باید یک طرح در برخی خیابانهای شهر یک جور اجرا شود و در خیابانی دیگر، جوری دیگر. او پاسخ میدهد: نکاتی که عرض کردم از جنبه تخصصی و ترافیکی قضیه بود.
جمع آوری نردهها در خیابان توحید، اشتباه بود و نباید این اتفاق میافتاد. آنجا با فعالیت خط ۳ بی آرتی، روزانه ۱۵۰ هزار نفر جابه جا میشوند. ما با نگه داشتن این جمعیت در ترافیک، کیفیت سفر درون شهری کسانی را پایین آورده ایم که با اتوبوس دارند ترددشان را انجام میدهند بدون این که به شهر آسیبی برسانند.
به اینها ظلم کردیم و در عوض، به خودروهای سواریای امتیاز دادیم که آلودگی و ترافیک تولید میکنند، هزینه روی دوش شهر میگذارند و وقت دیگران و خودشان را تلف میکنند.
او با بیان اینکه چنین رویهای از منظر ترافیکی کاملا اشتباه است، ادامه میدهد: اصلا طرف دار چنین رویکردهایی نیستیم. خطوط بی آر تی و قطار شهری الگوهایی است که میتواند شهر و آینده اش را از آلودگی هوا، ترافیک، تصادفات و سایر تبعات حمل ونقل درون شهری نجات بدهد. باید به سمت تقویت حمل و نقل همگانی برویم و همه ظرفیت مان را میگذاریم تا این کار انجام شود.
سؤال دیگری که از فرهمندی میپرسیم درباره جنس پیشنهادهایی است که تاکنون به کسبه خیابان طبرسی داده شده و اینکه آیا معتقد است در پیشنهادهای یادشده، توازن در منافع طرفین لحاظ شده است؟
پاسخی که میشنویم از این قرار است: در ادوار مختلف، پیشنهادهای مختلفی به دوستان شده است. در دورهای حضور ذهن دارم که چندین پیشنهاد داده و قرار شد دوستان خودشان انتخاب کنند، یا اگر پیشنهاد دیگری دارند ارائه کنند، اما در هر دورهای تعداد معدودی از کسبه از این امتیازات استفاده و عقب نشینی کردند. البته وقتهایی هم شهرداری بدقولی و در پیگیری کوتاهی کرد و کار به نتیجه نرسید.
رئیس کمیسیون عمران، حمل و نقل و ترافیک شورای شهر از تعامل و گفتگو میگوید، از گوشی که برای شنیدن حرفهای کسبه خیابان طبرسی و پیشنهادهایشان شنواست، زیان دهی شان را درک میکند و منافع آنها و مردم شهر را با هم میخواهد.
«آمادگی داریم که در خدمت دوستان باشیم و مسئله را مجددا بررسی و درخواستهای کسبه خیابان طبرسی را مرور کنیم و ببینیم چطور میتوانیم توافقی حاصل کنیم تا هم منافع این عزیزان تأمین شود و بیش از این آسیب نبیند، هم منافع شهر تأمین شود.»