در بیشتر کشورهای دنیا سرطان پستان شایعترین سرطانی است که خانمها به آن مبتلا میشوند. در کشورهای غربی این بیماری بیشتر در سنین بالای ۵۰ سال دیده میشود، ولی در کشور ما بیماران جوانتر هستند و در بسیاری از موارد به علت آگاهی نداشتن از علائم بیماری در مراحل پیشرفتهتری به پزشک مراجعه میکنند.
هر چقدر سرطان پستان زودتر تشخیص داده شود، درمان آن آسانتر و موفقیتآمیزتر است. به همین دلیل لازم است بانوان برای حفظ سلامت خود، حقایقی را درباره این بیماری بدانند.
مهمترین عواملی که باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان میشوند عبارتند از:سابقه فامیلی ابتلا به سرطان پستان به ویژه در مادر، خواهر یا دختر، سابقه سرطان پستان در خود فرد، سن اولین زایمان بیشتر از ۳۵ سال، نازایی، بلوغ زودرس، یائسگی دیررس، چاقی پس از یائسگی، مصرف زیاد چربی حیوانی در رژیم غذایی، سابقه تابش اشعه زیاد به قفسه سینه و نداشتن تحرک بدنی. البته باید تأکید کرد که وجود یک یا تمام این شرایط در هر فرد به معنای ابتلای قطعی وی به این بیماری نیست و این عوامل تنها احتمال ابتلا را افزایش میدهند.
علائم سرطان پستان عبارتند از:۱-توده یا سفتی در پستان یا در ناحیه زیر بغل ۲- تغییر در اندازه و شکل پستان ۳- کشیدگی یا چروکیدگی یا فرورفتگی در پوست پستان ۴- فرورفتگی نوک پستان ۵- ترشح مایع از نوک پستان بهویژه خونی یا چرکی ۶- پوستهریزی، قرمزی یا تورم و خارش در پوست پستان، نوک پستان یا اطراف نوک پستان و گاهی پوست پستان شبیه پوست پرتقال میشود. بیشتر مواقع این علائم ناشی از سرطان نیست، اما در صورتی که هر یک از علائم فوق وجود داشت حتما باید به پزشک مراجعه کرد تا بیماری تشخیص و درمان شود.
به طور عمده بیشتر افراد سرطان سینه را مرتبط با مردان نمیدانند. با این وجود سرطان سینه ممکن است در هر سنی با احتمالی نادر در مردان اتفاق بیفتد اگر چه در افراد سالخورده این مسئله رایجتر است. از آنجایی که سلولهای سینه در مردان بسیار کمتر از سلولهای سینه زنان تحول یافتهاند، سرطان سینه در میان آنان به اندازه زنان شایع نیست.
شایعترین علائم سرطان سینه در مردان وجود یک توده در بافت سینه است، اما توصیه میشود مردان نیز با مشاهده هر تغییر در شکل و اندازه پستان با پزشک خود مشورت کنند.
هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از سرطان پستان وجود ندارد، اما با افزایش سن احتمال سرطان پستان زیاد میشود و برای کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان یا تشخیص آن در مراحل اولیه توصیه میشود خانمها از ۲۰ سالگی خودآزمایی پستان را از پزشک یا فرد دوره دیده آموزش ببینند و هر ماه پستانهای خود را معاینه کرده و در صورت مشاهده علائم غیرطبیعی به پزشک مراجعه کنند یا برای معاینات دورهای پستان به مراکز بهداشت نزدیک محل سکونت خود مراجعه کنند که برای ارزیابی و تشخیص زودهنگام غربالگری رایگان برای آنها انجام میشود. با تشخیص زودرس و به موقع سرطان پستان، شانس بیشتری برای درمان موفقیتآمیز این بیماری وجود دارد. انجام فعالیت بدنی و ورزش مستمر، ثابت نگه داشتن وزن طبیعی، شیردهی و مصرف نکردن هورمون پس از یائسگی احتمال ابتلا به سرطان پستان را کاهش میدهد. توصیه میشود از مصرف غذاهای پرچرب و سرخ کرده، نمکزده و آماده حاوی مواد نگهدارنده و کنسروها خودداری شود. افزایش مصرف میوه، سبزی، غلات و گوشت ماهی میتواند با افزایش آنتیاکسیدانها باعث کاهش بروز سرطان پستان شود. بهترین راه کاهش خطر سرطان پستان ضمن رعایت شیوه زندگی سالم، انجام مراقبتهای معمول نظیر معاینات دورهای از پستان از سوی فرد یا پزشک و ماموگرافی است.