خادم - مراسم بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی عصر دیــــــــروز، بیست وپنجـــــــــم اردیبهشت، در آرامگاه حکیم توس برگزار شد. محمدرضا قلندرشریف، شهردار مشهد و محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت سیزدهم، سخنرانان اصلی این مراسم بودند و اسماعیلی متن پیام رئیس جمهور را نیز قرائت کرد. اجرای نمایش، ضرب زورخانه ای و اهدای نشان فردوسی به سه نفر، از دیگربرنامه های این مراسم بود. محمد معتمدی، خواننده، آخرین کسی بود که روی صحنه حاضر شد، اما اجرای او به دلیل رگبار ناگهانی و شدید بهاری ناتمام ماند. آنچه در ادامه می آید، گزارشی است از اظهارات سخنرانان این مراسم.
فردوسی قله حکمت و شعر است
در این مراسم، محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در سخنانی گفت: فردوسی برای همیشه تاریخ ما یک قله مرتفع از حکمت و فلسفه و شعر و ادب است. فردوسی کاخ بلندی را به نام شعر و زبان پارسی در پناه حکمت ایرانی اسلامی بنا نهاده است که همیشه سرافراز خواهد ماند. خدا را شاکریم که در طول سال های اخیر توجه به این مفاخر روزافزون شده است. توس بزرگ ما زادگاه و محل زیست حکیمانی گران قدر بوده است. به همین منظور و برای تکریم و تجلیل از دانشمندان توسی، به زودی در این شهر باغ مفاخر توس راه اندازی خواهد شد.
او سپس متن پیام رئیس جمهور را خواند:
«به نام خداوند جان و خرد/ کز این برتر اندیشه برنگذرد
تمدن و فرهنگ ایران اسلامی یک حقیقت بزرگ در قلب پیکره تنومند تمدن درخشان اسلامی است؛ تمدنی که در اوج تاریکی قرون وسطای غرب، گوهر اندیشه را در فطرت خداجوی انسان زنده نگاه داشت و با روح معنویت متأثر از پیام آخرین و کامل ترین پیام آور الهی، آینده بشریت را در پرتو آموزه های وحیانی و توحیدی روشنی بخشید.
در قلب این تمدن کهن شرقی، فرهنگ ایرانی به مثابه سرچشمه ای فیاض، نه فقط به جهان اسلامی عظمت داد که همچون حلقه ای کانونی، نقطه پیوند زنجیره بیداری شرق و غرب شد، تا جایی که در اوج مادی گرایی جهان سرگشته امروز، توانست همچنان پرچم دار معرفت حقیقی و طلایه دار دادگری و خردورزی باشد.
در این مسیر طولانی، زبان فارسی به عنوان زبان دوم جهان اسلام، در کنار کلام الهی، همواره زبان گویای معرفت، عصمت و ارادت به خاندان مطهر کرامت(ع) بوده است و در طول تاریخ هزاروچندصدسال گذشته، بزرگانی از این سرزمین برخاسته اند که با استعداد و توانمندی بی نظیر خود، مهم ترین شاهکارهای هنر و تفکر بشری را آفریده اند که به کالبد تاریخ ایران در سایه سار دین اکمل خداوند، حیاتی دوباره دمیده شد.
در تاریخ این زبان و در مسیر تکامل تمدن درخشان ایرانی اسلامی، یک نام نقشی بی همتا دارد و او بی تردید فردوسی بزرگ است. شاهنامه حکیم فرزانه توس، نماد آزادگی، دادگری، پایمردی جوانمردانه و خردورزی عجین شده با ولایت دوستی افتخارآفرین مردمان این سرزمین است؛ مردمی که همیشه کنار حق ایستاده اند، نه پشت منافع؛ مردمی که به هر بهایی دست متجاوز را از خاک خود کوتاه کرده اند و رستم وار قلب اهریمن را با ایمان به وعده صادق الهی، هدف گرفته اند.
فردوسی تنها یک شاعر نبود که او را باید جان مایه و چکیده فرهنگ ایران اسلامی دانست که هویت ایرانی را بر دو بال ایران دوستی و ولایت پذیری خاندان عصمت و طهارت(ع)، در مسیر کمال به پرواز درآورد. فردوسی حکیم در شاهنامه کاخی بلند از نظم و قلعه بزرگی از حماسه بنا کرد که زیربنای آن از زبان فارسی و برج و بارویش از مهر علی(ع) آبادان شده است.
اکنون کوشش برای بزرگ داشتن و بازشناسی اندیشه و هنر این حکیم فرزانه به جامعه امروز و به ویژه نسل جوان آتیه ساز ایران اسلامی در آستانه گام دوم انقلاب، در مسیر همدلی و تحکیم هویت ملی اسلامی و اعتلای الگوهای تمدنی جمهوری اسلامی ایران در منطقه و جهان، نقطه ای کانونی به شمار می رود. دولت مردمی، بر همین اساس، با تمام توان حامی بزرگداشت مفاخری چون حکیم ابوالقاسم فردوسی است و برای رشد دامنه جهانی این اقدام برنامه وسیعی داشته و خواهد داشت.
در پایان ضمن قدردانی از دست اندرکاران برگزاری این همایش، روز پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت فردوسی بزرگ را به مردم فرهنگ پرور و هنردوست ایران و همه ملل فارسی زبان و دوستداران این حکیم نامدار در سراسر گیتی تبریک می گویم و برای خادمان فرهنگی کشور و پاسداران فرهنگ و زبان فارسی توفیقات روزافزون مسئلت دارم. سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران.»
خدمات این دوره دوبرابر اقدامات یک دهه گذشته
همچنین محمدرضا قلندرشریف در آیین بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی اظهار کرد: هر شهری فلسفه وجودی خود را دارد. مشهدالرضا(ع) از زمان تأسیس بر کرانه خورشید ولایت و امامت شکل گرفت و به برکت حضور عالم آل محمد(ع)، شهروند و گردشگر معنایی ندارد و هرچه هست، یا مجاوران هستند یا زائرانی که به بارگاه منور رضوی مشرف می شوند. مشهد خورشیدی به نام علی بن موسی الرضا(ع) دارد و در جوار این خورشید، ستاره هایی در فرهنگ، حکمت، علم و دانش پرورش یافته اند و فردوسی ازجمله سرآمدان این ستاره هاست.
وی در ادامه افزود: شاهنامه فردوسی یک معجزه ادبی و حماسی محسوب می شود و افتخار ماست که به عنوان فارسی زبان، همسایه این شاعر شهیر هستیم. رهبر معظم انقلاب نیز به صراحت تأکید دارند که صاحبان علم و اندیشه در طول زمان، او را حکیم دانسته اند و شاهنامه پر است از حکمت های انسانی و برخوردار از معارف ناب دینی. فردوسی زبانی محکم و استوار دارد. او دل باخته و مجذوب مفاهیم و حکمت اسلامی است و شاهنامه را باید با این دید نگاه کرد.
شهردار مشهد بیان کرد: در همین تاریخ معاصر خودمان، خیلی از همین شهدا همچون باکری ها، برونسی ها، همت ها و سلیمانی ها در هیبت قهرمانان جاودانه مطرح هستند و امروز نیز امثال حاجی زاده ها، قاآنی ها و سلامی ها پرچم دار این حماسه هستند. مسئولیت ویژه ما نیز تکریم این عزیزان و بزرگداشت مقام آن هاست.
وی ادامه داد: نقطه عطف رسیدگی به مجموعه شاهنامه در تیرماه۱۳۷۵ اتفاق افتاد. یعنی همان زمانی که رهبر معظم انقلاب به این منطقه آمدند و به بزرگداشت فردوسی توصیه کردند. از سال۱۳۹۲ نیز محدوده توس به عنوان یک منطقه ویژه مطرح شد و از همان زمان نهاد های مسئول توجه به این بخش به عنوان محدوده منفصل شهری را در دستورکار قرار دادند. با این حال، در دوره ششم مدیریت شهری کمیسیون توسعه و عمران توس ویژه ترین خدمات را ارائه کرده و توجه خود را در عمل نشان داده است.
قلندرشریف تصریح کرد: در این دوره حدود دوبرابر اقدامات یک دهه گذشته خدمت ارائه شده است. در این دوره تا امروز حدود هزارمیلیارد تومان در این محدوده منفصل شهری هزینه شده و همه آن نیز از منابع مالی مدیریت شهری بوده است. این همان رسالتی است که از امر رهبر معظم انقلاب بر دوش داشتیم و حتی همین امسال نیز حدود ۵۰۰میلیارد تومان اعتبار اختصاص یافته است که هزینه خواهد شد و یک قلم از آن همین آسفالتی است که در معابر اجرا شده و سه برابر دهه گذشته پروژه اجرا شده است.
وی تأکید کرد: کارگروه ویژه ای در مشهد وجود دارد به نام «حکیم توس» و برای بزرگداشت فردوسی در دهه حماسه و ادب برنامه ریزی ویژه دارند. این برنامه ازجمله همان تلاش هاست و این فرصت را بهانه ای می دانم تا از همه عزیزانی که در بزرگداشت حکیم توس تلاش می کنند، تشکر کنم. آیت ا... علم الهدی، استاندار خراسان رضوی و همه مدیران پای کار بوده اند و قدردانی از آن ها بر ما واجب است.
اهدای نشان ملی فردوسی به اهالی ادب و حماسه
نشان ملی فردوسی امسال در سه عرصه حماسه سازی، حماسه پژوهی و حماسه سرایی به ترتیب به سردار امیرعلی حاجی زاده فرمانده هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای انجام عملیات وعده صادق، دکتر محمدجعفر یاحقی استاد زبان و ادبیات فارسی و مدیر قطب فردوسی شناسی دانشگاه فردوسی مشهد و عضو پیوسته شورای فرهنگستان زبان و ادب فارسی به پاس سال ها تحصیل و تعلیم زبان و ادب فارسی و مریم قربانزاده به پاس نگارش کتاب هایی در عرصه حماسه و ادبیات حماسی ازجمله نوشتن کتابی به نام «خاتون و قوماندان» اهدا شد.