مادران کاسب کار و کودکان کار اینستاگرامی

دکتر زهرا اردکانی - پژوهشگر مطالعات رسانه ای زنان

در یادداشت‌های قبل درباره آن دسته از مادران اینستاگرامی گفتیم که مادری را به فرایندی خلاق و همراه با مطالعه و برنامه‌ریزی تبدیل کرده‌اند. آن‌ها از شبکه اینستاگرام برای به اشتراک گذاشتن تلاش‌های صبورانه و عالمانه‌شان در تربیت فرزند با مادران دیگر استفاده می‌کنند. اما در کنار این مادران که با دقت و حوصله بسیار برای فرزندپروری و تربیت فرزندانی سالم، خلاق و پویا تلاش می‌کنند، دسته‌ای دیگر از مادران اینستاگرامی وجود دارند که راهی متفاوت را طی می‌کنند.


گروه دوم مادران اینستاگرامی که می توان آن ها را «مادران کاسب کار اینستاگرامی» نامید، مادری را به پروژه ای برای کسب درآمد در اینستاگرام تبدیل کرده اند. آن ها صفحات پرمخاطبی دارند. در صفحاتشان تصاویری از کودکان زیبایشان یا شیرین کاری های این کودکان به نمایش می گذارند. کودک برای آن ها ابزاری برای کسب مخاطب و درآمدزایی بیشتر است. آن ها لباس های زیبا و متنوع، بعضا همراه با آرایش به کودکان خود می پوشانند، لباس هایی که با لباس های مادر ست شده است. عکس های آتلیه ای در دکوراسیون های زیبا و کودکانی که مجبور شده اند ژست های عکاسی سخت بگیرند و سوژه دوربین شوند. برخی کارشناسان به آن ها «کودکان کار اینستاگرامی» لقب داده اند زیرا این بچه ها مجبورند ساعت های طولانی لباس های مهمانی به تن کنند، مقابل دوربین لبخند بزنند و شیرین زبانی کنند، کاری که برای یک کودک سه چهارساله بسیار سخت و دشوار است. البته لبخندهای کودک برای مادر و به طور کلی برای خانواده درآمدهای میلیونی رقم می زند!
آنچه برای این کودکان اتفاق می افتد بیش از خستگی و فشار جسمی است. آن ها به قول نظریه پرداز معروف، نیل پستمن، دچار زوال کودکی هستند. زوال کودکی به این معناست که کودک بدون طی کردن سن طبیعی و اقتضائات کودکی، ناگهان به بزرگ سالی منتقل می شود. او در حالی که هنوز کودک است، وارد مناسبات، دغدغه ها و مسائل بزرگ سالان می شود. مسائلی را تجربه می کند که یک کودک به طور طبیعی در آن سنین نباید داشته باشد. در نتیجه، تجربه کودکی و مسائل کودکانه را از دست می دهد. از دست دادن کودکی برای آن ها در آینده اختلالاتی در روند رشد و بزرگ سالی به وجود می آورد.
بیشتر کودکانی که در صفحات مادران کاسب کار اینستاگرامی نمایش داده می شوند دختر هستند. لذا در این صفحات، الگوهایی برای تربیت فرزند دختر نیز به مخاطبان انبوه و میلیونی ارائه می شود.
اما الگوی دخترانگی که در این صفحات پربازدید و پرمخاطب وجود دارد چیست؟ مادران صاحب این صفحات چه نسخه ای برای پرورش فرزند دختر دارند؟
دختران در این صفحات، دخترانی عشوه گر، شیرین زبان و دلبر نشان داده می شوند. مادران ویدئوهایی از این دختران منتشر می کنند که کودک در آن ها مشغول شیرین زبانی درباره مسائلی است که به بزرگ سالان مربوط می شود، مسائلی مانند ازدواج، خرید، مهمانی و غیره. کودکان دختر این صفحات مدام با لباس ها و آرایش های متنوع مو و چهره نمایش داده می شوند. لذا این صفحات به تربیت دخترانی که از کودکی بیش از هر چیز به زیبایی، پوشش و آرایش خود توجه دارند تشویق می کنند. بزرگ ترین دغدغه این مادران اینستاگرامی درباره تربیت دختران خود، دغدغه زیبایی است. در صفحات آن ها هیچ موردی را مشاهده نمی کنید که مادر برای رشد عقلی، اندیشه ای و اخلاقی کودک کاری انجام داده یا درباره آن حرف زده باشد. آن ها هیچ وقت به نکات تربیتی و روان شناختی در پرورش کودک اشاره نمی کنند. همچنین تلاشی برای تقویت خلاقیت و مهارت های کودک انجام نمی دهند.
در بهترین حالت، زمانی که این دختران در حالت روزمره و غیرآتلیه ای نشان داده می شوند، مشغول کارهایی مانند آشپزی، آرایش و کارهای خانه هستند که در حقیقت بازتولید نقش های سنتی زنانه است. دختران این صفحات هیچ گاه به فعالیت های اجتماعی، و رشد و توسعه فردی ترغیب نمی شوند. لذا الگوی دخترانگی موجود در این صفحات بازتولیدی مدرن از زن سنتی مصرف گراست که مهم ترین دغدغه او زیبایی و پوشش های متنوع می باشد. ,می توان گفت این صفحات الگوی غلط و ناقصی برای تربیت دختران نسل آینده ارائه می کنند. گسترش این نوع نگاه به تربیت دختران می تواند نگران کننده و درخور تأمل باشد.

پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->