طیبه اشرفی| ازجمله رفتارهای اقتصادی که اسلام بهشدت از آن نهی کرده است و درباره آن هشدار میدهد، احتکار است، لذا در نکوهش آن توصیه فراوان است و علاوهبر روایات، سیره عملی اهلبیت(ع) نیز بهگونهای بوده است که با این سوءرفتار اجتماعیاقتصادی مقابله شود.پیامبر خدا(ص) در مذمت این عمل میفرمایند: «جز خیانتکاران، احتکار نمىکنند».(کنزالعمال: ۹۷۳۸ ) و نیز از آن حضرت است که: «کسى جز گنهکار، دست به احتکار نمىزند».
(کنزالعمال: ۹۷۲۳)
امیرالمؤمنین امامعلى(ع) هم در اینباره میفرمایند: «هر احتکارى که به مردم زیان رساند و نرخها را افزایش دهد، خیر و برکتى ندارد».
(دعائمالإسلام: ۲/۳۵/۷۸)
محتکران از افزایش قیمتها خوشحال میشوند
روایات همچنین درباره عواقب سوء احتکار برای شخص محتکر توصیه کردهاند؛ از پیامبر خدا(ص) است که فرمودند: «بد بندهاى است محتکر! اگر خداوند متعال قیمتها را کاهش دهد، او اندوهگین مىشود و اگر افزایش دهد، خوشحال مىشود».(کنزالعمال: ۹۷۱۵) و نیز فرمودهاند: «محتکران و آدمکشان در جهنم همدرجهاند».
(کنزالعمال: ۹۷۳۹)
رسول خدا(ص) درباره عواقب منفی احتکار در آخرت نیز فرمودهاند: «هرکه بیش از چهل روز احتکار کند، بوى بهشت که از مسافت پانصد سال به مشام مىرسد، بىتردید بر او حرام است».
(بحارالأنوار: ۱۰۳/۸۹/۱۱)
صدقه محتکر پذیرفته نمیشود
احتکار باعث میشود اعمال نیک و صدقات و انفاقهای آدمی هم پذیرفته نشود؛ چنانکه پیامبر اعظم(ص) فرمودند: «هرکه خوراکى را بر امت من چهل روز احتکار کند، اگر همه آن را هم صدقه بدهد، از او پذیرفته نشود».
(کنزالعمال: ۹۷۲۰)
احادیث به ویژگیهای فرد محتکر هم اشاره میکنند؛ امام على(ع) میفرمایند: «محتکرِ بخیل براى کسى(وارث) گرد مىآورد که از او تشکر نمىکند و بهسوى کسى(خداوند) مىرود که عذرش را نمىپذیرد».(غررالحکم: ۱۸۴۲) و نیز از ایشان است که: «محتکر، گنهکار و عصیانگر است».
(دعائمالإسلام: ۲/۳۵/۷۷)
و از پیامبر خدا(ص) درباره اوصاف اخروی محتکران نقل است که فرمودند: «در قیامت بر پیشانى محتکر نوشته شده است: اى کافر! جایگاهت دوزخ باد!».
(کنزالعمال: ۴۳۹۵۸)