شهرآرانیوز

باگذشت حدود ۱۲سال از اجرای طرح سهام عدالت، ارزش سهام شرکت‌های موجود در سبد این سهام دستخوش تغییرات زیادی شده است. با نگاه اجمالی به پورتفوی آن، می‌بینیم که از ۴۹شرکت حاضر در این سبد ۳۵شرکت بورسی هستند که ارزش مقطع واگذاری آن‌ها ۲۲۷هزار و ۸۲۵میلیارد ریال بوده و ارزش روز آن‌ها به ۱۵۸۸هزار و ۹۴۴میلیارد ریال افزایش‌ یافته است. به‌علاوه اینکه در این پرتفوی، ۱۴شرکت غیربورسی هستند که ارزش مقطع واگذاری آن‌ها ۳۸هزار و ۵۳۸میلیارد ریال بوده و ارزش روز آن‌ها همین مبلغ برآورد شده است.

در سامانه سهام عدالت در سازمان خصوصی‌سازی میزان سهام هرکسی مشخص است و در آنجا به‌راحتی اعلام شده است که هر فرد مثلا سهام یک‌میلیون تومانی یا ۵۳۲هزار تومانی در اختیار دارد. براساس نرخ‌های بازار هر یک‌میلیون تومان سهام عدالت بیش از ۱۰برابر شده است، بنابراین ارزش سهام ۵۳۲هزار تومانی هم به همین نسبت افزایش یافته است.

در آغاز طرح توزیع سهام عدالت مقرر شده بود به هر یک از مشمولان تا سقف یک‌میلیون تومان و به هر خانوار پنج‌نفره یا بیشتر تا سقف ۵میلیون تومان سهام عدالت تخصیص داده شود و ثمن آن از سود شرکت‌های سرمایه‌پذیر سهام عدالت در ۱۰سال مستهلک شود، اما میزان سود عایدی در ۱۰سال جوابگوی میزان بدهی مشمولان نبوده است؛ یعنی ارزش سهامی که تخصیص داده شده، به اقساط وصول‌شده بابت ثمن سهام واگذار‌شده از سود سال‌های گذشته شرکت‌ها تعیین شده است. بنابراین ممکن است افرادی که قبل از سال۱۳۹۵ سود سهام عدالت دریافت کرده‌اند، به‌میزان سود دریافتی، از ارزش سهام تخصیصی آن‌ها کاسته شده باشد.

نحوه پرداخت سود

سبد سهام عدالت ترکیبی از ۶۰شرکت بورس و فرابورس است و برای هر نفر از مجموع پورتفوی سهام عدالت مبلغ یک‌میلیون تومان سهام اختصاص داده شده است؛ بنابراین سهام عدالت متعلق به شرکت خاصی نیست و مجموع سبد سهام در درصدی از ۶۰شرکت دولتی تعریف شده است که سود و زیان شرکت‌های یادشده به‌صورت علی‌السویه بین سهامداران تقسیم می‌شود. طبق قانون، دولت باید سهام عدالت را از ابتدای سال۹۵ آزاد می‌کرد، اما امکان دارد این آزادسازی ماه‌ها بعد از پایان مهلت قانونی طول بکشد و درعمل پرداخت سهام عدالت به انتخابات یازدهم ریاست‌جمهوری نزدیک خواهد شد.

در اوایل آذر۱۳۹۵ سازمان خصوصی‌سازی اعلام کرد که بعد از 10سال، تکلیف سهام عدالت در سال آینده روشن می‌شود و از پایان سال آینده سود سهام عدالت به دارندگان آن پرداخت خواهد شد. رئیس سازمان خصوصی‌سازی گفته است: «از نظر ما طرح سهام عدالت به انتهای خود رسیده است و منتظریم با پایان‌یافتن مجامع، شرکت‌های سرمایه‌پذیر حساب‌هایشان را ببندند.»

در اواسط دی۹۵ سازمان بورس و اوراق بهادار میزان سود دریافتی سهام عدالت از ۶۰شرکت حاضر در سبد سهام را ۱۹۹هزار و ۱۵میلیارد ریال اعلام کرد. به‌علاوه سود مصوب مجمع عمومی شرکت‌ها در این مدت ۳۰۹هزار و ۵۷۴میلیارد ریال و همچنین مشارکت در افزایش سرمایه شرکت‌های سرمایه‌پذیر سهام عدالت ۵۱هزار و ۷۷۰میلیارد ریال و مانده طلب سود از شرکت‌ها ۵۸هزار و ۷۸۸میلیارد ریال بوده است.