استان خراسان رضوی

استان خراسان ‌رضوی به مرکزیت مشهد در شمال شرق ایران واقع شده است. مساحت این استان۱۱۸هزار و ۸۵۴کیلومترمربع است که ۷درصد مساحت کل ایران را در بر می‌گیرد و پنجمین استان بزرگ کشور محسوب می‌شود. استان خراسان رضوی از ۳۳شهرستان، ۷۹بخش، ۱۷۵دهستان و ۸۱شهرتشکیل شده‌ که پس از استان فارس، پرشهرستان‌ترین استان کشور است.

۴۹درصد سطح استان را مناطق کوهستانی و ۵۰درصد آن را دشت‌ تشکیل می‌دهد. این استان شامل ۴حوزه آب‌ریز اترک، قره‌قوم، کویر مرکزی و شرق ایران است و ۵/۷درصد مساحت آن را جنگل‌های نیمه‌خشک تا نیمه‌مرطوب و جنگل‌های خشک و بیابانی تشکیل می‌دهد.

جمعیت خراسان رضوی براساس آمار سرشماری نفوس و مسکن سال۱۳۹۵ حدود ۵/۶میلیون نفر برآورد شده است که از این حیث دومین استان پرجمعیت ایران محسوب می‌شود. همچنین براساس نتایج این سرشماری از کل جمعیت استان حدود ۲۱۹نفر با تابعیت افغانستان ساکن استان هستند.

استان خراسان رضوی معادن گوناگونی از سنگ‌های تزیینی و قیمتی مانند فیروزه تا کانی‌های مختلف همچون سنگ آهن، سنگ گچ، آهک، زغال‌سنگ را در خود جای داده ‌است. معادن سنگان خواف در این استان به عسلویه شرق شهرت یافته است که در صورت تأمین مطمئن و پایدار آب می‌تواند این استان را متحول کند.

همچنین این استان در زمینه تولید محصولات کشاورزی جزو شاخص‌ترین استان‌های کشور است و براساس اعلام رسمی اداره کل جهاد کشاورزی استان خراسان ‌رضوی، سطح زیر کشت اراضی زراعی و باغی این استان حدود یک‌میلیون هکتار است که از این مقدار بیش از ۶۲۷هزار هکتار زراعی و حدود ۳۶۲هزار هکتار باغی است.

خراسان رضوی در تولید گیلاس، زردچوبه، خربزه، طالبی، زعفران و آلو رتبه اول؛ در تولید پسته و زرشک رتبه دوم؛ در تولید انار رتبه سوم و در تولید انگور و بادام رتبه چهارم را در کشور دارد. این استان علاوه بر تأمین حجم عمده‌ای از نیاز خشکبار و زعفران کشور، پیشینه خوبی در حوزه دام و طیور دارد؛ در همین راستا در سال‌های گذشته رتبه نخست تولید گوشت قرمز، رتبه دوم در تولید تخم‌مرغ، مقام سوم در تولید شیر و مقام چهارم در تولید گوشت مرغ را در بین استان‌های دیگر کشور به خود اختصاص داده است.

استان خراسان در سال۱۳۸۳ طبق قانون تقسیمات استانی به ۳استان خراسان شمالی، خراسان رضوی و خراسان جنوبی تقسیم شد. استان خراسان رضوی، قسمت به‌نسبت کوچکی از خراسان تاریخی و بزرگ است؛ منطقه‌ای که در گذشته نواحی بسیار گسترده‌ای را در بر می‌گرفته و قلمرویی یکپارچه داشته ‌است، اما علاوه بر تقسیمات استانی جدید، بخش‌های بزرگ‌تری از آن در کشور افغانستان و کشورهای همسایه شمال و شمال شرق بوده است.

مورخان خراسان بزرگ را یکی از کانون‌های شکل‌گیری تمدن بشری و ایرانی دانسته‌اند، زیرا قدیمی‌ترین آثار حیات انسانی در ایران، شامل تعدادی ادوات و دست‌افزارهای سنگی با قدمت تخمینی ۸۰۰هزار سال قبل، متعلق به دوران پارینه‌سنگی قدیم، از بستر رودخانه کشف‌رود مشهد کشف شده است.

استان خراسان رضوی به مرکزیت مشهد شامل شهرستان‌های مشهد، درگز، قوچان، بجستان، چناران، سرخس، فریمان، تربت‌جام، تایباد، تربت‌حیدریه، خواف و رشتخوار، کاشمر، بردسکن، نیشابور، سبزوار، گناباد، کلات، خلیل‌آباد، بینالود (طرقبه، شاندیز)، فیروزه، بجستان، جوین، جغتای، زاوه، گلبهار و بخش‌های تابعه است.