حسن احمدی فرد

شکل‌گیری مشهدالرضا (ع) پس از شهادت و دفن حضرت‌رضا (ع) در سال ۲۰۳قمری، مجموعه زیستی شامل آبادی‌های نوغان و سناباد را تحت‌تأثیر قرار داد.

آن موقع‌ها، مس‌فروشی‌ها و مسگری‌ها، در پایین‌خیابان بودند؛ از سرای عزیز‌اله‌اف تا اول خیابان سرخس. سرای عزیز‌اله‌اف که حالا در تصرف لباس‌فروشی‌هاست، آن سال‌ها، قلمرو وسیع مسگر‌ها و مس‌فروشی‌ها بود.

روایتی از چرخیدن در شهرک عرب‌های مشهد که رسوم محرمی ساکنانش در این ایام، مسیر اربعین را تداعی می‌کند.

درباره یکی از نشانه‌های عزاداری مشهد در موزه که سال‌هاست همچون صاحبش در جوار امام‌رضا (ع) بست نشسته است

درباره یک تکه از شهر مشهد که تا صبح، بیدار است.

کلاه فروش‌های مشهد همین روز‌های داغ هم، مشتری خودشان را دارند.

سطر‌هایی درباره اینکه آغاز سفر از جایی است که شهر تمام می‌شود.

تلگردی‌ها هنوز هم صبح تا شب، مشغول دسته کردن ساقه‌های سرخ رنگ هستند.

چله‌تموز برای این مردم (از دوران باستان تا روزگار پس از اسلام و همه دورانی که زندگی در این دیار برپایه کشاورزی و وابسته به آن بوده) یک فصل طلایی و بسیار گرامی به شمار می‌رفته است؛ آن‌چنان که در آن، جشن‌ها (۱)، آیین‌ها و آداب و رسوم مختلفی برگزار می‌کرده‌اند.

اطراف حرم امام رضا(ع) پر بود از بازار با همه اقلامی که به کار زائران می‌آمد. در آن میان، اما اقلامی که زیارت را یادآوری کند، بیشتر بود و مشتری‌های بیشتری داشت.