درباره کتاب «فهمِ فهم»

به گزارش شهرآرانیوز؛ مفهوم حقیقت از مفاهیم سهل و ممتنعی است که باوجود بسامد زیاد در مباحث فلسفی، کلامی، اعتقادی، تفسیری و ادبی، کمتر آن را موضوع بررسی ژرف‌کاوانه و همه‌جانبه قرار داده‌اند. ابهام مفهوم حقیقت به اختلاف‌نظر‌ها درباره ماهیت آن، راه رسیدن به آن و روش تحقق آن دامن زده و دیدگاه‌های گوناگونی در این باب را به‌ویژه در سده‌های اخیر موجب شده است. در فصل سوم درباره مسئله حقیقت در هرمنوتیک فلسفی گادامر بحث و بررسی صورت گرفته است.

در دهه ۷۰ شمسی دغدغه دینی، اغلب اندیشمندان ایرانی را به‌سوی فهم و نقد هرمنوتیک سوق داد؛ در دهه ۸۰ آنان به درک ماهیت هرمنوتیک و جان کلام آن بیشتر توجه کردند و در دهه ۹۰ به‌دنبال خاستگاه‌ها و کاربست‌های آن رفتند. در سال‌های اخیر شاهد توجه روزافزون به هرمنوتیک کلاسیک، هرمنوتیک عینی‌گرا، هرمنوتیک روش‌شناختی، هرمنوتیک وجودشناختی، هرمنوتیک فلسفی، هرمنوتیک ادبی و دیگر اقسام آن بوده‌ایم؛ همچنین با ترجمه آثار اصیل هرمنوتیکی از شمار نقد‌های سطحی کاسته و بر غنای مباحث افزوده شده است.

مؤلف پس از بررسی زمینه‌های پیدایش و ماهیت و اهداف هرمنوتیک فلسفی، به‌طور ویژه به تبیین آموزه‌های هرمنوتیک فلسفی هانس گئورگ گادامر در پنج ساحت روش، حقیقت، فهم، زبان و ایمان پرداخته است تا تصویری همه‌بعدی و شفاف از آن ارائه شود که با ذهن و زبان، ابهام‌ها و پرسش‌ها و نقد‌ها و نیاز‌های سپهر اندیشه مخاطبان ایرانی متناسب باشد.

در نگاه نخست شاید تصور شود هرمنوتیک فلسفی توجه شایانی به مسائل دینی و تعلقات ایمانی و باور‌های اخلاقی نداشته است، اما این برداشت چندان صحیح نیست؛ هرمنوتیک فلسفی رابطه وثیقی با آموزه‌های ایمانی دارد، به‌حدی که یکی از ایرادات جدی گادامر بر تفکر علمی رایج ناتوانی آن در تحلیل و توجیه امور اخلاقی‌ای نظیر حقوق بشر و جلوگیری از سقط جنین و نیز نارسایی آن در برآوردن نیاز‌های معنوی بشر و توضیح امور وحیانی بوده است. کتاب «فهم فهم» نوشته دکتر علیرضا آزاد، عضو هیئت‌علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد، توسط نشر «تگ» در روز‌های اخیر منتشر شده است.