ماه رمضان ماهی است که در آن به مهمانی خدا دعوت شدهایم به گونهای که از اهل کرامت محسوب میشویم و نفسهای ما در این ماه حکم «سبحانا...» را دارد. همچنین خواب به عنوان عبادت، کارها پذیرفته و دعا در آن مستجاب میشود.
در هر صورت، روزه ماه رمضان شرایطی دارد و وقتی چهار نکته را رعایت کنیم، روزه ما همان روزه روزهداران میشود:
صحت روزه ماه رمضان
فضیلت آن
قبولی این عمل
کمال آن روزه
امام صادق (ع) به همین نکتهها اشاره میفرماید که وقتی روزهدار هستید، سعی کنید گوش، چشم و اعضای بدن روزهدار و در حال مراقبت باشد. یعنی گوش شما غیبت نشنود و موسیقیهای مبتذل را گوش ندهد و چشمتان را در نگاهها کنترل کنید.
از سوی دیگر، علاوه بر اینکه در دعای ماه مبارک رمضان از خدا میخواهیم ما را ببخشد، به ما دستور دادهاند که سه نکته را تقاضا کنیم:
- ما را به آنچه رضایت اوست، نزدیک فرماید.
اما اگر بخواهیم اینگونه باشیم، باید دقت کنیم که رضایت خداوند متعال در دو چیز خلاصه میشود: عبادت و خدمت. به عبارت دیگر، باید در برابر ذات اقدس الهی بندگی و در برابر مخلوقها و انسان ها، خدمت و نیکی کرد، زیرا موجب رضایت حق تعالی است. در رأس همه عبادتها هم اول نماز است که هیچ عبادتی جای آن را پر نمیکند.
در مرحله اول همه خدمتها هم حسن خلق و خوشرفتاری با مردم است که به ویژه در ماه مبارک رمضان باید توجه بیشتری به آن داشته باشیم.
- توفیق دوری از ناخوشنودی خداوند و آنچه عامل غضب الهی است
- توفیق برای قرائت و تلاوت آیات قرآن
این را هم بدانیم که قرآن درباره «آیه» سه معنا مدنظر دارد: کلمات قرآن، مخلوقات جهان و معجزههای پیامبران. بنابراین، در این تقاضا، منظور درخواست توفیق تلاوت کلمههای قرآن همراه با تدبر و توجه است.
نکته دیگر این است که از خدا بخواهیم ذهن و حافظهای روزی ما کند که مطالب را از یاد نبریم و دچار کمعقلی و کمخردی نشویم. به عبارتی، کارها، تصمیمها و حرفهایی نداشته باشیم که نشانه این توصیفها باشد. همچنین دور شدن از نیرنگ و به اشتباه انداختن دیگران را باید از خدا بخواهیم.
از سوی دیگر، دعا کنیم که هر خیر و برکتی که نازل میشود برای ما هم باشد. از این نکته هم غافل نشویم که شبزندهداری بهخصوص در این ماه که شاخصه آن نماز و مناجات شبانه است، باید با معرفت، شناخت، محبت و عشق به خدا و در کنار آن تکلیف و تعهد به اطاعت از حضرت حق باشد.