زهره رنگآمیز | شهرآرانیوز؛ مشهد شهر همسایه داری است، شهر همدلیهای محلی. مردم این شهر سالهاست از مهربانترین همسایه دنیا رسم و سبک زندگی آموختهاند.
از برکات ماه مهربانی همین است که مردم محلات قدیمی شهر از خانواده به هم نزدیکترند. دقیقتر بگوییم، همسایهها مثل خانوادهای بزرگاند و از ریزترین اتفاقات زندگی هم باخبر. هوای همسایه را داشتن از سبک زندگی رضوی سرچشمه گرفته است و در محلات قدیمی و محلات حاشیه این شهر همچنان برقرار.
مثلا طیبهخانم میداند دیشب نسرینخانم افطار تخممرغ آبپز با خیارشوری که هفته قبل با هم انداختند را سر سفره داشته است. او همچنین میداند محمدآقا، همسایه سمت راستی، امشب نگهبان شیفت شب است و مریمخانم تا سحرگاه تنهاست. طیبهخانم توی کوچه، روی سکوی روبهروی خانهشان، گاهی تا سحر با زن محمدآقا گپ میزند، سبزی پاک میکند و تدارک سحری میبیند تا زمان برایشان زودتر بگذرد.
آنجا در کوچههای آخر شهر، روبهروی زمینهای زراعی آستان قدس، مثلا همه میدانند ماشین حسینآقا خراب شده و تعمیرگاه است و او و زن پابهماهش این هفته خرج زندگیشان لنگ میزند و حسابی هوای زن و بچهاش را دارند. رمضان که میشود، این خانواده بزرگ همسفره میشوند. رسم کاسه همسایگی هم پررنگتر میشود.
ناهیدخانم آش خوشمزهای برای افطار میپزد، اما قابلمه او برای خانواده چهارنفریشان نیست و به تعداد ۱۰ همسایه این طرف و آنطرفتر تدارک دیده شده است مبادا خانم رضایی که پابهماه است دلش خواسته باشد یا پیرمرد همسایه که تازه زنش را از دست داده است امسال احساس غربت کند. او حتی حواسش به طلبه سادهزیست محلهشان هم هست.
محلات پایین شهر مشهد ایرانی کوچکند با همزیستی اقوام مختلف، کرمانی و یزدی و ترک و زابلی و بلوچ در کنار هم. رمضان که میشود، حال و هوای محلات کمبرخوردارتر متفاوتتر از محلات اعیاننشین است.
این روزهای آسمانی دستهای کریمانه نیز به سفرههای افطار شهروندان در محلاتی که اقتصادشان کمرونق است، برکت میبخشند تا در روز محشر امیدوار به لطف و کرم کریم اهلبیت باشند. سفرههای اطعام و انفاق به نیازمندان به همت امامان جمعه و نیکوکاران گسترده میشود و هرشب مساجد، حسینیهها و خانههای بسیاری به مناسبت ماه خدا میزبان روزهداراناند. آنها معتقدند ماه مبارک رمضان از جنبههای اجتماعی و فرهنگی بسیار بالایی برخوردار است و صله رحم، دستگیری از ضعفا و کمک به یتیمان ثواب مضاعفی دارد. در ماه خدا، از دیگر آیینهای محلی، برگزاری مجالس تفسیر و روخوانی قرآن است که چراغ معنویت را در کوچهپسکوچههای شهر روشنایی میبخشد.
جلسات جزءخوانی خانگی زنان قرآن کریم در مشهد از قدیمیترین و گستردهترین محافل قرآنی کشور محسوب میشوند. در این شبها هیچ کوچهای نیست که به نور قرآن روشن نباشد، و پرچم این جلسات بر سرای هزاران خانهها افراشته است.
اما برگزاری جلسات قرآن در منازل برای بانوان نیز رونق خاصی دارد. هر روز جلسات جزءخوانی با حضور اهالی محله و یک قاری مسلط به قرآن شکل میگیرد. دختران و زنان در همه سنین، گرد سفره معنوی قرآن مینشینند و خطبهخط، صفحهبهصفحه و جزءبهجزء میخوانند و برای نیت دل و برآورده شدن حاجاتشان متوسل به امامان معصوم میشوند.
این جلسات همایشهایی محلی و سنتی است و شاید از کمترین برکات آن باخبر شدن اهالی محله از احوال هم و ایجاد آشنایی برای ازدواج دختران و پسران با وساطت خانوادهها باشد.
شبهای قدر و شب شهادت حضرت علی (ع) نیز حرم رضوی، مساجد و تکایا محل برگزاری مراسم عزاداری و سینه زنی هستند. در کنار مراسمهای رسمی، برخی بانوان و بزرگترهای محله نیز سفرههای نذری برای خانواده و همسایگان میگسترانند و پس از مراسم افطار، آیینهای مذهبی شب قدر را برگزار میکنند. بیشتر این محافل با استقبال مادران و زنان روبهروست.
این روزهای آسمانی، مشهدیها مهمان ضیافت الهیاند. سفره بابرکت معنویت در سطح شهر گسترده شده است، نسیم وحی میوزد و هیچکس از آن بیبهره نیست.