شهرآرانیوز - مرحوم محمد قهرمان علاوهبر طبعآزمایی و مضمونسازی در غزل و رباعی، تصانیفی سرودهاند که برخی از آنها را خوانندگانی با موسیقی آشتی دادهاند و برخی در مجموعهای با عنوان «فرشته مهر» به کوشش مرتضی امیری اسنفدقه منتشر شده است. درواقع این اثر خوانندگان و موسیقیشناسان را دعوت میکند به سرودههای محمد قهرمان نگاهی تازه داشته باشند.
امیری اسفندقه درباره مجموعه «فرشته مهر» در یادداشتی نوشته است:
من نخست خوشحالم با تمام دل که مجموعه تصانیف استاد محمد قهرمان به نام «فرشته مهر» چاپ شد. دو دیگر اینکه حنجره آوازهخوانان هنرمند عصر حاضر باید به این پرسش پاسخ دهند که این تصنیفها چقدر خوشخوان است و چقدر در راستای آواز قرار دارد.
خوشحالم که این مجموعه به عنوان نخستین مجموعه از یادداشتهای استاد محمد قهرمان به همت شهرستان ادب از چاپ بیرون آمد. در این راستا هم باید عرض کنم که این تصنیفها توسط خود استاد به من که در آن زمان در خانه شعر و ترانه معلم بودم، تقدیم شد و استاد فرمودند که ریش و قیچی دست خودت و هر کاری که میخواهی راجع به این مجموعه انجام دهی، انجام بده. بقیه یادداشتها نیز به همت خانواده استاد به ویژه توسط همسر بزرگوار و فرهیخته او، سرکار خانم فرشته قهرمان، در نهایت دقت جمع آوری و به این مخلص سپرده شده است که توسط انتشارات پرنیان خیال زیر نظر شاعر و پژوهشگر ارجمند دکتر شیخالاسلامی در نوبت چاپ قرار دارد.
استاد همانطور که خودشان ذکر کردند، بر روی آهنگهای (ملودی) خاصی از ساختههای درویشخان و که و کهها کلام گذاشتند. سال ۱۳۷۰ عباس فرامرز، استاد سنتور خراسان، نواری از نواختههایشان را به استاد میدهد که بداههنوازی در شوشتری بود. استاد آهنگ را میشنوند و یک شب ناگهان متوجه میشوند که روی برخی از قسمتهای سر راست آن میتوان کلام گذاشت، به همین جهت برای اخوان و امید روی آن کلام میگذارند. این ترانه بعدها بر سر مزار اخوان هم اجرا شد. چندی بعد استاد فرامرز مشهدی چند آهنگ دیگر هم به استاد میدهد که استاد بر روی آنها شعر بگذارد. بعد از هفت هشت ماه کار را استاد با علاقه پیگری میکنند و چند ترانه و آهنگهایی را که اشعار نداشتند، بازسازی میکنند. بالاخره کار از اینجا شروع میشود. بعدها نیز استاد قهرمان برای چند تکنوازی از جلیل شهناز، استاد لطفی و مرحوم خالقی شعر میسازند.
در این مدت، طبق گفته خودشان، دقت داشتند که کلمات عیناً منطبق بر نغمات باشد. یعنی از پیشدرآمدها و رِنگهای استادان جاودانیاد درویشخان و علیاکبر خان شهنازی غافل نبودند. شوق ترانهسازی اینقدر روح استاد قهرمان را تسخیر میکند که تقریباً در همان ایام روزی سه ترانه میسرودند و حتی به سراغ رِنگهای دلگشا و تکضربی از ضربیهای شور هم رفتهاند. یعنی استاد در این مجموعه نگاه عمیقی به شعر و موسیقی در حوزه ترانه و تصنیف با نگاهی به آثار جهانی موسیقی ایران داشتد.
من امیدوارم که این مجموعه اول به دست هنرمندان عرصه موسیقی و آواز برسد. سرانجام نقد این آثار با هنرمندان عرصه آواز و موسیقی است، استاد آنچه را که باید انجام میدادند، انجام دادهاند در آئینه کلمات و نغمات ترانه و تصنیف پارسی تا کدامین دل بیدار آنها را دریابد.
جدا از تو سحر ندارد شب من
ز روشنی خبر ندارد شب من
کشد مرا غم جدایی
چرا شبی ز در نیایی
جهان به دیدهام سیه شد
که رفتهای چو روشنایی
ز سر پریده بیتو خوابم چه کنم
ز دوری تو در عذابم چه کنم...
خواننده: علیرضا قربانی
آهنگساز و تنظیم: شهرام توکلی
شعر: محمد قهرمان
به سر می دوم رو به خانه ی تو
که شاید بیابم نشانه ی تو
در ملک بی نشانی راندیم کام خود را
تا اوج طاق نسیان بردیم نام خود را
گروه خسروان
خواننده: جاهد ملک زاد
شعر: محمد قهرمان
آهنگساز: علی فربدنیا
آلبوم: چنگ عشق
ای رویت بهار من ننشینی کنار من
دردم را میدانی تویی تویی نگار من
گروه خسروان
خواننده: جاهد ملک زاده
آهنگساز: احسان انوریان
شعر: محمد قهرمان
خواننده: مهدی تفکری
آهنگساز و تنظیمکننده: علی فربدنیا
شعر: محمد قهرمان
چشم مست ساقی میبرد ز دستم
خواننده: علیرضا وكیلی منش
آهنگساز: محمد ساعد
شعر:محمد قهرمان
خواننده: مهدی حبیبی
آهنگساز: وحید توتونی كاشانی
شعر: محمد قهرمان
جدا ز تو سحر ندارد ز روشنی خبر ندارد
شب من کشد مرا غم جدایی
گروه «پلخمون»
به یاد استاد محمد قهرمان
اعضای گروه «پلخ مون» از جلوههای تازه نواهای خراسانی در موسیقی امروز میگویند