سخن از مسئولیت مهندس ناظر عادلانه نیست

به محض اینکه سخن از ساختمان و سازه به میان می‌آید، همه توجهات به سوی سازمان نظام مهندسی معطوف می‌شود و همه ما را مقصر می‌دانند، درحالی که در صدور مجوز‌ها و پروانه‌های ساخت وساز ما تنها نیستیم؛ البته اگر مالکان برای گرفتن پروانه مراجعه کرده باشند.

در غیر این صورت ساختمان‌هایی مانند بسیاری از ساختمان‌های ناایمن دیگر، بدون اطلاع ما ساخته می‌شوند و زمانی متوجه مشکل می‌شویم که حادثه اتفاق افتاده باشد.

سازمان نظام مهندسی، هنگام صدور پروانه به وظایف خود عمل می‌کند. هم نقشه‌ها کنترل می‌شود و هم صلاحیت مهندس ناظر بررسی می‌شود، ولی قادر به کنترل ساختمان‌هایی که به عنوان نمونه در مناطق حاشیه شهر بدون مجوز ساخته می‌شوند، نیستیم.

کنترل آن‌ها هم از عهده سازمان نظام مهندسی خارج است. مسائل بسیاری در امر ساختمان سازی دخیل است که نظارت بر آن‌ها در شهر مشهد و در همه کشور فقط در اختیار نظام مهندسی نیست.

برخی از ابتدا برای گرفتن مجوز مراجعه نمی‌کنند. عده‌ای وارد کار ساخت وساز شده اند که به اصطلاح به آن‌ها بسازوبفروش می‌گویند و شغل دیگری دارند که اصلا ارتباطی با نظام مهندسی ندارد. گاه افراد مثلا برای گرفتن مجوز یک ساختمان پنج طبقه می‌آیند، اما هنگام ساخت آن را به هفت طبقه افزایش می‌دهند.

آن وقت از مسئولیت مهندس ناظر سخن می‌گوییم که عادلانه نیست. نکته مهم دیگری که در ساختمان سازی به آن توجهی نمی‌شود اجرای قانون مصوب سال ۷۴ است که معین کرده است ظرف مدت ۱۰ سال پس از آن، همه افراد شاغل در احداث بنا باید دارای مدرک مهارت سازمان فنی و حرفه‌ای باشند.

درحالی که اکنون جوشکار و آرماتوربند و بقیه افراد کارگران ساده و گاه بیکاری هستند که هیچ تخصصی در کار خود ندارند؛ و تنها به دلیل سود و منافع مالک وارد این حوزه شده اند.

افزایش تعداد طبقات بدون درنظرگرفتن ظرفیت زمین و محاسبه دقیق و مصالح ساختمانی بدون کیفیت یا گران می‌توانند در ساخت ساختمان‌های ناایمن دخیل باشند. خوشبختانه شهرداری در مناطقی به ویژه منطقه ۱۱ مانع ساخت وساز متخلفان شده است و اگر این موضوع در همه شهر اجرایی شود، امیدوارکننده خواهد بود.