شکیبا افخمی راد | شهرآرانیوز؛ سریال یازده اپیزودی «تازه وارد» به کارگردانی هشت فیلم ساز که با هدف توانمندسازی نیروهای جوان در عرصه سریال سازی و پرداختن به بحث جمعیت -که از تاکیدهای رهبر معظم انقلاب است- در شهرهایی، چون تهران، مشهد، قم و قزوین فیلم برداری شده است، این روزها روی آنتن تلویزیون است. در یکی از اپیزودهای این مجموعه علی عامل هاشمی، هنرمند خراسانی تئاتر و تلویزیون که چندی است با اجرای برنامه «شوتبال» در قاب تلویزیون دیده میشود، به ایفای نقش پرداخته است.
او برخلاف بسیاری از بازیگران که شاید حضور در نقشهای کوتاه را نپذیرند، برای کسب تجربهای متفاوت در اپیزودی به نام «آتلیه» به کارگردانی رضا محبی بازی کرده است؛ هنرمندی که میگوید برای هر کاری که انجام میدهد از تئاتر و تلویزیون گرفته تا مجریگری و نقشهای کوتاه یا بلند تلاش میکند تا اول از همه خودش را راضی کند. با علی عامل هاشمی درباره حضورش در مجموعه «تازه وارد»، تأثیر ساخت آثاری در این سبک بر ترویج فرزندآوری و همچنین ساخت آثار نمایشی در شهرستانها صحبت کرده ایم. این گفتگو پیش روی شماست.
پیش از این برادرم هدایت، سریال «کتونی زرنگی» را با باشگاه فیلم سوره که تولیدکننده سریال «تازه وارد» نیز هست، کار کرده بود و میگفت گروه خوبی هستند و آدمهای دوست داشتنی آنجا کار میکرده اند، از این رو زمانی که با من تماس گرفته شد، پذیرفتم. فیلم نامه را که خواندم، فکر کردم به دلیل پرداختن به موضوع فرزندآوری کمی زنانه است، اما با توضیحات رضا محبی، کارگردان اپیزود، متوجه شدم داستان درباره یک خانواده است که درگیر معضل فرزندآوری اند و زن و مرد به یک اندازه در اثر تأثیرگذارند. روحیه کارگردان نیز برایم بسیار جذاب بود؛ به دلیل اینکه بسیار اهل ریسک و دنبال ایدههای جدید بود. ازآنجاکه من هم به عنوان بازیگر علاقهمند هستم کاری انجام دهم که قبلا انجامش نداده ام یا نقشی را بازی کنم که برای خودم جدید باشد، درنهایت جذب کار شدم.
هنرمندان معمولا دوست دارند در یک سریال ۲۵ قسمتی یا حتی ۹۰ قسمتی صاحب نقش اصلی باشند تا دیده شوند؛ چون در تله فیلم یا سریال اپیزودیک تنها یک بار فرصت دیده شدن پیدا میکنند که شاید خیلی از تماشاگران نتوانند آن قسمت را ببینند، با این حال حضور در سریال اپیزودیک وقت و انرژی کمتری از بازیگر میگیرد؛ به طور مثال بازی در یک سریال ۲۰ قسمتی شاید چهار ماه هنرمند را درگیر کند، ولی ایفای نقش در یک اپیزود بعد از ۱۰ یا ۱۵ روز تمام میشود و بازیگر میتواند سر کار دیگری برود؛ یعنی میتواند تعداد کارهایش را زیاد کند. علاوه بر این با بازی در سریال اپیزودیک میتوان تجربههای متفاوتی کسب و با کارگردانهای جوان با نگرشهای مختلف کار کرد که بسیار جذاب است.
فرزندآوری یک رسالت است که من شخصا بسیار آن را دوست دارم؛ چون نسلی از ما برای آینده باقی میماند و آنچه فکر میکنیم درون وجود ماست، به آنها انتقال پیدا میکند. اما اینکه آیا الان شرایط برای زوجها و خانوادهها فراهم است که به فرزندآوری ترغیب شوند، بحثی اجتماعی است که از سواد من خارج است، با این حال رسانه میتواند به این موضوعها که خانوادگی و اجتماعی است، بپردازد و برای آن تبلیغ کند که اتفاق بدی نیست.
هنرها به ویژه سینما، تئاتر، تلویزیون و رسانه بزرگترین عنصرهای فرهنگ ساز هر کشور به شمار میروند که توانایی پرداختن به هر موضوعی را دارند تا آنچه خوب است، به مردم القا کنند؛ برای مثال اگر بررسی کنیم، میبینیم در این روزها حدود ۸۰ درصد مردم ما وقتی پشت فرمان مینشینند، کمربند ایمنی میبندند و ما ۹۹ درصد این اتفاق را مدیون شخصیت پویانمایی «داش سیا» هستیم که به مردم یاد داد کمربند ایمنی شان را در ماشین ببندند، پس رسانه میتواند در یک جامعه بسیار تأثیرگذار باشد، فقط باید به آن اعتماد کرد.
من اصولا با مرکززدایی برای تولید فیلمها و سریالها بسیار موافق هستم، حتی میتوانم بگویم سریالهای خوبی که در این سالها از تلویزیون پخش شده است مانند «نون. خ» و «پایتخت» در شهرهای مختلف فیلم برداری شده اند که برای مردم جذابتر از بسیاری از آثار ساخته شده در تهران بوده اند. اما معضلی که برای تولید آثار در شهرستانها وجود دارد، تامین هزینه هاست؛ چون وقتی سراغ آن شهرستان میرویم، بودجه اش بسیار کمتر از تهران است که نمیتواند از کار حمایت کند.
بودجهای هم که از تهران بخواهد تزریق شود، به علت مسائلی مانند اسکان و رفت وآمدها باید بسیار زیاد باشد که با برآوردهای پایتخت نمیخواند، بنابراین ساخت اثر در شهرستانها سخت میشود؛ مثلا من و برادرانم هدایت و هادی به فکر ساخت سریالی درباره شهر خودمان هستیم و ایده جذابی هم برای آن داریم که خود تلویزیون کم وبیش از طرحش باخبر است، ولی برای ساخت آن به مشکل خوردیم؛ چون نیاز داریم تعهدی پشت کارمان باشد. از یک سو ساخت آن منوط به فراهم شدن شرایط فیلم برداری در شهرمان است. ما نمیتوانیم در تهران این اثر را جلوی دوربین ببریم و بگوییم اینجا مشهد یا سبزوار و نیشابور است؛ چون حضور در اقلیمی که داستان در آنجا میگذرد، باعث جذابتر شدن سریال میشود.
از طرف دیگر همه میدانند وقتی سریالی قرار است ساخته شود یا باید پشتیبان مالی برای آن وجود داشته باشد یا خود سازمان صداوسیما از ساخت آن حمایت کند. وقتی حامی پای کار بیاید، شکل کار عوض میشود، به طوری که سازندگان مجبور میشوند جایی را تبلیغ کنند و از محوریت اصلی داستان خودشان فاصله بگیرند، بنابراین همه فیلم سازان ترجیح میدهند با بودجه خود سازمان یا نهادهای دولتی کارشان را پیش ببرند. ولی متاسفانه این اتفاق خیلی نمیافتد. حالا یا مسئولان ریسک نمیکنند که بودجهای برای ساخت این سریالها اختصاص دهند یا واقعا بودجهای ندارند.
جواب این سوال در دست مدیران فرهنگی است، اما شاید مسئولان مشهد علاقهمند نیستند درباره شهرشان سریال موفقی ساخته شود. به طور مثال علی مشهدی، سریال «نوروز رنگی» را در مشهد ساخت، اما برای تولید قسمت دوم آن هیچ اتفاقی رخ نداد، کسی پافشاری نکرد و نگفت باید نوروز رنگی ۲ ساخته شود. ولی از آن طرف دیدیم زمانی که «نون. خ یک» ساخته شد، مسئولان کرمانشاه از تولید قسمت دوم آن حمایت کردند و پشت کار ایستادند.
بعد از آن دیدیم «نون. خ» موضوعات جالب تری هم به ما نشان داد؛ مانند جشن انار که بسیار رویداد زیبایی است. این گونه رویدادها در مشهد هم وجود دارد؛ یعنی علاوه بر حرم امام رضا (ع)، کلی اماکن تاریخی و مذهبی دیگر در این شهر است که کسی از آن خبر ندارد. خراسان، قدیمیتر از تمام این شهرهایی است که درباره شان صحبت میکنیم و هنرمندانی درجه یک دارد که میتوان درباره شان صحبت کرد.
درحقیقت ما هنرمندان مشهدی و خراسانی برای مسئولان غریبه هستیم، درحالی که میبینیم حتی قبل از اینکه «نون. خ» ساخته شود، شهردار کرمانشاه، استاندار و فرماندار آنجا با تمام هنرمندانشان قرار میگذاشتند و در ارتباط بودند؛ به طور مثال امکان ندارد کاری هنری در مشهد ساخته شود و استاد رضا کیانیان هیچ نظری درباره آن ندهد، با این حال من بعید میدانم مسئولان مشهد تا حالا جلسهای با استاد کیانیان گذاشته باشند. من فکر میکنم آنها یا به هنرمندان اعتماد ندارند یا برایشان ساخت آثار هنری اهمیت چندانی ندارد.
به تازگی فیلمی کوتاه برای حضور در جشنوارهها بازی کرده ام. همچنین مشغول تمرین و نگارش یک تئاتر هستم که باتوجه به فضای کمدی اش احتمالا بعد از محرم و در پاییز در تهران روی صحنه برود.