سعید روستایی و پیمان معادی در فهرست رای دهندگان اسکار هشدار وزیر فرهنگ درباره صداهای تفرقه‌افکنِ پس از جنگ چرا آهنگ «بوم، بوم، تل‌آویو»؛ در پاسخ حملات موشکی ایران به اسرائیل جهانی شد؟ + ویدئو نقدی بر وضعیت کنونی شعر آئینی | احساسات و گریه در شعر سوگ‌محور باید همراه محبت ولایت و شعور باشد برگزاری نشست انتقال تجربه با حضور عادل تبریزی در سینما هویزه مشهد شعر افشین علا خطاب به رژیم صهیونی | عاقبت بیت‌المقدس را رها خواهیم کرد فریبرز عرب‌نیا: ترجیح می‌دهم در کنار مردم کشور عزیزم باشم + فیلم سریال محرمی «جایی برای همه» روی آنتن شبکه دو + زمان پخش آمار فروش سینماها در روزهای جنگ بین اسرائیل و ایران اکران سیار فیلم‌های کودکانه در مشهد کارگردان فیلم بعدی «جیمز باند» مشخص شد «کاتیا فولمر» ایران‌شناس آلمانی درگذشت فصل پایانی سریال «اسکویید گیم» در راه است تکرار سریال «مختارنامه» از شبکه آی‌فیلم (محرم ۱۴۰۴) + زمان پخش قدردانی سخنگوی پلیس از اصحاب قلم در دوران جنگ رژیم صهیونیستی علیه ایران | عزیزان رسانه، گل کاشتید، دستانتان را می‌بوسم برنامه‌های حمایتی وزارت فرهنگ و ارشاد برای جبران خسارات گروه‌های موسیقی و نمایشی اجرای باشکوه ارکستر سمفونیک تهران در میدان آزادی حسام خلیل‌نژاد، بازیگر سینما و تلویزیون: اگر امروز هنری هست، میراث شهیدان است فیلم‌های آخر هفته تلویزیون (۵ و ۶ تیر ۱۴۰۴) + شبکه و زمان پخش
سرخط خبرها

نقش قلم در بیان امام علی(ع)

  • کد خبر: ۱۱۵۵۸۸
  • ۱۴ تير ۱۴۰۱ - ۱۴:۳۷
نقش قلم در بیان امام علی(ع)
حجت الاسلام محمدرضا جواهری - عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی

قلم نشان دهنده شخصیت هر انسانی است. عقاید و باور‌ها و تفکر اهل قلم، با مکتوبات آنان آشکار می‌شود. در واقع قلم وسیله نگارش اندیشه ها، احساسات و گرایش هاست. با قلم کتاب تولید می‌شود و کتاب‌ها نمایانگر محاسن و معایب انسان‌ها هستند. بهترین سند برای آگاهی از انگیزه‌ها و باور‌های هر انسانی قلم اوست. با مطالعه آثار قلمی هر صاحب قلمی، می‌توان شخصیت او را شناخت و به سطح سواد و دانش او پی برد. قلم هر فردی هویت او را نشان می‌دهد.

ارتباط و نسبت خط و کتاب با قلم، پیوند علت و معلولی است و خط و کتاب معلول قلم است. قلم یکی از دو زبان انسان است. امیر مومنان (ع) فرموده اند: الخط لسان الید (غررالحکم و دررالکلم، ج ۱ ص ۱۸۶) خط زبان دست است. در حدیث علوی دیگر آمده است: نعم المحدث الکتاب (غررالحکم و دررالکلم، ج ۶، ص ۱۶۷). کتاب بهترین سخنگوست و سخنگوی خوبی است. واقعیت نقش نمایشگری و پرچمداری کتاب را امام علی (ع) یادآوری نموده اند.

در حدیث دیگر فرموده اند: الکتاب احدی المحدثین (غررالحکم و دررالکلم، ج ۲، ص ۱۶۵) کتاب یکی از دو سخنگوست. در این دو حدیث علوی از کتاب با عنوان محدث یعنی سخنگو یاد شده است و در حدیث پیشین نیز خط زبان دست نامیده شده است. این سه حدیث علوی جایگاه و نقش برجسته کتاب را نشان‌
می‌دهد. هر نویسنده‌ای هدفی دارد و با نیتی دست به قلم می‌برد و کتاب تولید می‌کند؛ بنابراین کتاب‌ها نشان دهنده نیت‌ها و انگیزه‌های اهل قلم هستند. امیر مومنان امام علی (ع) فرموده اند: الکتاب ترجمان النیه (غررالحکم و دررالکلم، ج ۱، ص ۸۰). کتاب ترجمه کننده نیت انسان و روشنگر درون و انگیزه اوست. می‌توان با مطالعه کتاب و نوشتار هر فردی به نیت و انگیزه او پی برد. با بررسی و مطالعه هر کتاب امکان کشف انگیزه نویسنده وجود دارد.

قلم و عقل با هم تناسب و ارتباط دارند. عقل و خردورزی انسان‌ها درجات و مراتبی دارد و قلم‌های انسان‌ها و کتاب‌های آنان میزان عقل آن‌ها را یادآوری می‌نماید. امیرالمومنین (ع) فرموده اند: عقول الفضلاء فی اطراف اقلام‌ها (غررالحکم و دررالکلم، ج ۴، ص ۳۶۵) عقل‌های فضلا در کناره‌های قلم هایشان است. نوشته‌های صاحبان قلم‌ها، کم یا زیاد آن و هر گوشه و کنار آن و هر فصل و ورق آن، نمایانگر درجه خرد نویسندگان است؛ بنابراین نویسندگان باید در سطر سطر آثار خویش تفکر کنند.

حضرت در حدیث دیگری فرموده اند: کتاب الرجل عنوان عقله و برهان فضله (غررالحکم و دررالکلم، ج ۴، ص ۷۲۶۰) کتاب مرد عنوان و نشانه عقل و برهان و دلیل فضل اوست. «عنوان» به معنای آدرس و نشانه و علامت و سند و دلیل است. «فضل» به معنای افزونی رتبه و کمال و زیادی و اضافه و نیکی و احسان و بخشش است. «برهان» به معنای دلیل و ملاک و مدرک است.

در این حدیث شریف علوی، هر کتابی نشان دهنده و برهان و مدرک و سند دو چیز شمرده شده است: عقل و فضل! امام علی (ع) در حدیث دیگری فرموده اند: کتاب المرء معیار فضله و مسبار نبله (غررالحکم و دررالکلم، ج ۴، ص ۶۳۵) کتاب انسان معیار فضل و مسبار نجابت و هوشیاری اوست. در این حدیث شریف علوی نیز کتاب هر انسان نشان دهنده دو واقعیت اعلام شده است. هر کتابی معیار فضل و برتری و همچنین ملاک سنجش ذکاوت و هوشیاری و نجابت و قدرت نویسنده اوست. باید هر نویسنده‌ای در کتابش دقت کند تا اثرش نشانه نقص و کمی فضل و عقل و هوشیاری اش تلقی نگردد بلکه نشان دهنده فضل و ملاک ذکاوت او باشد.

در حدیث دیگر فرموده اند: اذا کتبت کتابا فاعد فیه النظر قبل ختمه فانما تختم علی عقلک (غررالحکم و دررالکلم، ج ۳، ص ۱۹۰) هر گاه کتابی نوشتی پس و پیش از ختم و مهر آن دوباره به آن نظر کن، زیرا تو بر عقلت مهر می‌زنی. حضرت در این حدیث هشدار داده اند هر کتابی سند و مدرک برای میزان عقل نویسنده آن است و دانش و خرد هر نویسنده‌ای از اثرش هویدا می‌شود. جا دارد نویسنده پیش از چاپ هر اثرش، آن را دوباره و چندباره مطالعه و بررسی و بازنگری و بازنویسی نماید. در این احادیث علوی جایگاه قلم و نقش برجسته آن در نمایشگری ماهیت نویسنده و شخصیت وی تبیین شده است. نویسندگان و اهل قلم باید به این نقش قلم توجه جدی کنند و با آگاهی از این نقش اساسی بنویسند و کتاب تولید کنند.

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->