سعید روستایی و پیمان معادی در فهرست رای دهندگان اسکار هشدار وزیر فرهنگ درباره صداهای تفرقه‌افکنِ پس از جنگ چرا آهنگ «بوم، بوم، تل‌آویو»؛ در پاسخ حملات موشکی ایران به اسرائیل جهانی شد؟ + ویدئو نقدی بر وضعیت کنونی شعر آئینی | احساسات و گریه در شعر سوگ‌محور باید همراه محبت ولایت و شعور باشد برگزاری نشست انتقال تجربه با حضور عادل تبریزی در سینما هویزه مشهد شعر افشین علا خطاب به رژیم صهیونی | عاقبت بیت‌المقدس را رها خواهیم کرد فریبرز عرب‌نیا: ترجیح می‌دهم در کنار مردم کشور عزیزم باشم + فیلم سریال محرمی «جایی برای همه» روی آنتن شبکه دو + زمان پخش آمار فروش سینماها در روزهای جنگ بین اسرائیل و ایران اکران سیار فیلم‌های کودکانه در مشهد کارگردان فیلم بعدی «جیمز باند» مشخص شد «کاتیا فولمر» ایران‌شناس آلمانی درگذشت فصل پایانی سریال «اسکویید گیم» در راه است تکرار سریال «مختارنامه» از شبکه آی‌فیلم (محرم ۱۴۰۴) + زمان پخش قدردانی سخنگوی پلیس از اصحاب قلم در دوران جنگ رژیم صهیونیستی علیه ایران | عزیزان رسانه، گل کاشتید، دستانتان را می‌بوسم برنامه‌های حمایتی وزارت فرهنگ و ارشاد برای جبران خسارات گروه‌های موسیقی و نمایشی اجرای باشکوه ارکستر سمفونیک تهران در میدان آزادی حسام خلیل‌نژاد، بازیگر سینما و تلویزیون: اگر امروز هنری هست، میراث شهیدان است فیلم‌های آخر هفته تلویزیون (۵ و ۶ تیر ۱۴۰۴) + شبکه و زمان پخش
سرخط خبرها

حافظ غزل سرا یا  طنزسرا؟!

  • کد خبر: ۱۱۷۸۰۹
  • ۲۹ تير ۱۴۰۱ - ۱۵:۵۴
حافظ غزل سرا یا  طنزسرا؟!
مهدی محمدی - روزنامه نگار و طنزپرداز

خواجه شمس الدین محمد بن بهاءالدین محمد شیرازی یا همان حافظ خودمان اگرچه به عنوان شاعرِ مضامین عارفانه و عاشقانه معروف است؛ ولی در جای جای غزلیاتش رگه‌های خیلی قوی از طنز وجود دارد که در اینجا چند غزل از حافظ که خالی از طنز نیست را با هم مرور می‌کنیم:

مثلا جایی که‌ می‌گوید: «رشته تسبیح اگر بگسست معذورم بدار» مخاطب با خودش می‌گوید: به درجه‌ای از عرفان رسیده است که حتی از پاره شدن نخ تسبیح خودش هم عذرخواهی می‌کند؛ ولی در ادامه می‌بینیم که‌ می‌گوید: «دستم اندر دامن ساقی سیمین ساق بود» یعنی ناگهان تمام تصورات شما را به هم می‌ریزد.

بعضی جا‌ها هم از کنایه‌های طنز به خوبی استفاده می‌کند: «من ارچه عاشقم و رند و مست و نامه سیاه/ هزار شُکر که یاران شهر بی گنهند!» اینجا از آن جا‌هایی است که حافظ به زیبایی در لفافه می‌گوید؛ هر انسانی جایز الخطاست؛ البته بیشتر طنز حافظ، نقد دورویی و رفتار‌های دوگانه حاکمیت وقت خودش است، مثلا جایی که‌ می‌گوید:

«ای دل طریق رندی از محتسب بیاموز/ مست است و در حق او کس این گمان ندارد» و البته سؤال اینجاست که اگر کسی به محتسب مشکوک نیست که مصرف کننده نوشیدنی‌های غیرمجاز است؛ چگونه حافظ فهمیده که محتسب هم مصرف کننده است؟!

حافظ همچنین در هر غزلش که سخن از توبه به میان آورده، طنز هم در کنارش بوده است، مثلا در ذهن تمام ما اگر قرار باشد مکانی برای توبه و استغفار وجود داشته باشد، آن مکان باید یک مکان معنوی باشد؛ ولی حافظ را ببینید که برای توبه کردن به محل خریدوفروش می‌رفته است، مثلا جایی که می‌گوید: «بشارت بــــر بــــه کـــوی می‌فروشان/ کـــه حـــافظ تـوبه از زهد ریا کرد»

یا این توبه حافظ را ملاحظه بفرمایید: «کرده ام توبه به دست صنم باده فروش/ که دگر می‌نخورم بی رخ بزم آرایی»

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->