گلبهارنشینی مستأجران مشهدی

محسن موسوی زاده | شهرآرانیوز؛ افزایش اجاره بها در سال‌های گذشته همواره سبب می‌شد بسیاری از مستاجران مشهدی که قادر به تامین هزینه‌های اجاره در محل سکونت خود نبودند، مجبور شوند یا خانه با متراژ کمتری اجاره کنند یا خانه‌ای در مناطق ارزان‌تر شهر اجاره کنند، با این حال گزارش‌های میدانی از رفتار مستاجران مشهدی نشان می‌دهد که وضعیت حاکم بر بازار اجاره بها، بسیاری از آن‌ها را مجبور کرده است محله و حتی منطقه فعلی خود را ترک کنند و به جست وجوی آپارتمان متناسب با بودجه خود در گلبهار بپردازند.

باتوجه به اینکه رقم حداقل دستمزد با یک فرزند امسال، حدود ۶ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان است، بررسی اجاره بها در مشهد نشان می‌دهد که بخش مهمی از درآمد یک خانوار صرف اجاره مسکن می‌شود و مبلغی برای سایر هزینه‌های ضروری باقی نمی‌ماند. همین مسئله روند تقاضای اجاره مسکن در گلبهار را تشدید کرده است.

محمد عیدی، رئیس اتحادیه صنف مشاورین املاک مشهد، در گفتگو با ایسنا، افزایش تقاضا برای اجاره مسکن در گلبهار را تایید کرده و گفته است که پس از افزایش هزینه اجاره بها در مناطق حاشیه شهر مشهد، تعدادی از شهروندان به خصوص اقشار کم درآمد و کارگر که متناسب با نوع کارشان در شهرک‌های صنعتی مشغول بودند، به منظور مدیریت در حقوق و به دلیل دستمزد اندک به شهر جدید گلبهار -که هزینه اجاره بهایش در مقایسه با مشهد تفاوت بسیار فاحشی دارد- کوچ کرده اند.

ارقام و آمار‌ها هم نشان می‌دهد که در سال‌های اخیر، رشد جمعیت در گلبهار شتاب گرفته است، به طوری که جمعیت آن از ۳۶ هزار نفر در سال ۱۳۹۵ به ۶۵ هزار نفر در سال ۱۳۹۷ افزایش یافته است. جمعیت گلبهار در مرداد سال گذشته، ۸۰ هزار نفر برآورد شده بود و پیش بینی می‌شود به زودی از مرز ۱۰۰ هزار نفر بگذرد، با این حال به نظر می‌رسد این رشد جمعیتی، بیش از آنکه ناشی از اختیار متقاضیان سکونت در گلبهار و مهاجرتشان به این شهر جدید باشد، درنتیجه جبر ناشی از افزایش شدید قیمت خرید و اجاره بهای مسکن در مشهد ایجاد شده است.

در سه سال گذشته جهش قیمت مسکن و همچنین افزایش شدید هزینه اجاره نشینی در مشهد باعث شده است شهر جدید گلبهار به عنوان مکانی ارزان‌تر برای خرید یا اجاره مسکن مورد توجه قرار بگیرد. به گفته مشاوران املاک گلبهار، مستاجرانی که در مشهد توان پرداخت رهن و اجاره سنگین را ندارند، به شهر جدید گلبهار مراجعه می‌کنند؛ چون وجود آپارتمان‌های مسکن مهر که با قیمت مناسبی هم عرضه می‌شود و فاصله کوتاهی تا مشهد دارد، باعث استقبال مردم از آن‌ها شده است.

روز‌های شلوغ بنگاه‌های املاک گلبهار

گفت وگوی شهرآرا با برخی بنگاه‌های املاک در گلبهار نشان می‌دهد که این روز‌ها به دلیل مراجعه مشهدی‌ها برای اجاره بها در گلبهار سر آن‌ها حسابی شلوغ است، به طوری که آن‌ها می‌گویند روزانه تا ۱۰۰ مراجعه از مشهد برای پیدا کردن منزل اجاره‌ای دارند و همین مسئله هم سبب افزایش زیاد اجاره بها در گلبهار شده است؛ به عنوان نمونه اگر در سال گذشته آپارتمانی به مبلغ ۳۵ میلیون تومان رهن کامل داده می‌شد، اکنون قیمت رهن این ملک درگلبهار به ۷۵ تا ۸۰ میلیون تومان افزایش یافته است. همچنین اگر خانه ویلایی سال گذشته با ۹۰ میلیون تومان رهن داده می‌شد، اکنون این مبلغ به ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان افزایش یافته است. درمجموع فعالان مسکن معتقدند که افزایش تقاضای مشهدی‌ها برای اجاره مسکن، سبب شده است اجاره مسکن در گلبهار نسبت به سال گذشته، بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ درصد افزایش داشته باشد.

مشاوران املاک می‌گویند قیمت رهن و اجاره منزل در نقاط مختلف شهر جدید گلبهار متفاوت است. قیمت رهن و اجاره در مرکز شهر و مناطقی مانند پرند، کمال الملک و جامی (غدیر)، بیشتر و در مناطقی که مسکن مهر ساخته شده است مانند بولوارمولوی، مطهری، مهرگان و امام خمینی (ره) کمتر است.

از نکات درخورتوجهی که مشاوران املاک گلبهار به آن اشاره می‌کنند، تقاضا برای اجاره در محل‌هایی است که هنوز زیرساخت‌های شهری در آن‌ها تکمیل نشده است؛ به عنوان نمونه شهروندان در محل‌هایی خانه اجاره می‌کنند که هنوز درحال آسفالت است و همچنان بخشی از نخاله‌های ساختمانی در اطراف آن دیده می‌شود یا در مناطقی خانه اجاره می‌کنند که دسترسی به سرویس حمل ونقل در آنجا سخت است و البته همین عوامل هم سبب شده است نرخ اجاره در این مناطق کمتر باشد. همچنین گفت وگوی شهرآرا با شهروندانی که به دنبال اجاره مسکن در گلبهار هستند، نشان می‌دهد که افزایش بیش از حد اجاره بها در مشهد و ناتوانی در تامین مبلغ رهن، جزو مهم‌ترین دلایل تمایل آن‌ها برای اجاره مسکن در گلبهار است.

برخی از این مستاجران می‌گویند که با فروش و تبدیل خودرو خود به مدل قدیمی‌تر را، می‌توانند مبلغ رهن مسکن در گلبهار تامین کنند، اما هزینه‌های سنگین رهن در مشهد، در عمل این امکان را از آن‌ها سلب کرده است، از این رو ترجیح می‌دهند در گلبهار به دنبال مسکن باشند.

جابه جایی مستاجران بین مناطق مختلف

کارشناس مسکن در گفتگو با شهرآرا، درباره افزایش تقاضا برای اجاره بها در گلبهار می‌گوید: از سه سال پیش و با اوج گرفتن اجاره بها، مستاجران حداقل یک محله و گاه یکی دو نوبت برای پیدا کردن محله‌های ارزان‌تر میان مناطق مختلف مشهد جابه جا شده اند، حتی این جابه جایی بین مشهد و شهر‌هایی مثل گلبهار رخ داده است؛ چون مستاجران ناگزیر بودند برای یافتن خانه‌ای متناسب با استطاعت مالی خود به شهر‌های نزدیک مهاجرت کنند و برای حضور در محل کار، ناگزیر به سفر به مشهد باشند که این امر باعث سرخوردگی در جامعه و تفاوت و تضاد فرهنگی در یک منطقه مسکونی شده است.

محمد سیف الدین می‌افزاید: اکنون بیشترین تقاضا برای اجاره به سمت گلبهار و شهرک‌های اطراف مشهد رفته و تقاضا برای اجاره در مناطق قوی شهر به صورت عینی و ملموس کاهش پیدا کرده است و شاهد کوچ مستاجران به سمت حاشیه مشهد و گلبهار هستیم و پیوسته می‌بینیم که مستاجران برای تامین رهن و اجاره منزل، ماشین و دارایی‌های خود را‌ می‌فروشند. آن‌ها برای اینکه بتوانند ازعهده پرداخت اجاره برآیند، چندشغله شده اند که به معنای تشدید فشار بر شانه‌های این قشر است.

کوچ کارگران به گلبهار

عضو هیئت مدیره کانون هماهنگی شورا‌های اسلامی کار خراسان رضوی نیز در گفتگو با شهرآرا، با اشاره به اینکه ۶۰ درصد از دستمزد کارگران صرف تامین مسکن می‌شود، می‌گوید: افزایش اجاره مسکن در مشهد، سبب شده است بسیاری از کارگران، دیگر قادر به اجاره مسکن در این شهر نباشند و ترجیح بدهند در حاشیه شهر یا گلبهار خانه اجاره کنند.

احسان سهرابی می‌افزاید: کارگران با مهاجرت به گلبهار سعی می‌کنند فشار‌هایی را که به بخش‌های دیگر زندگی بر آن‌ها وارد می‌شود، تعدیل کنند. یک خانواده کارگری هم اکنون نیز در تامین نیاز‌های تغذیه ای، درمانی و تحصیلی فرزندان خود ناتوان هستند و همین مسئله سبب شده است باتوجه به اجاره‌های سنگینی که مشهد دارد، آن‌ها برای تامین هزینه‌های اجاره منزل به  گلبهارنشینی روی بیاورند.