خوش‌اقبال‌ترین کتاب‌های ۲۰۲۲ به انتخاب مجله «تایم»

هدی جاودانی|شهرآرانیوز؛ در میان کتاب‌های این فهرست، آثار مؤخر نویسندگان معتبری، چون اولگا توکارچوک، برنده نوبل ادبیات ۲۰۱۸، نیز به چشم می‌خورد. اما توکارچوک احتمالا آشناترین نام این فهرست باشد. آثار اغلب نویسندگان این فهرست تاکنون به فارسی ترجمه نشده و از دسترس مخاطبان ایرانی دور مانده است. متیو ایکینز، امی بلوم، مارگو جفرسون و آدام نیکلسون ازجمله این نویسندگان هستند که در ادامه این مطلب با جدیدترین آثارشان آشنا خواهید شد. امید که مترجمان و ناشران ایرانی هرچه زودتر این آثار را به‌دست گیرند و به مخاطبان فارسی‌زبان عرضه کنند.

برهنگان از آب نمی‌ترسند، متیو اِیکینز

متیو ایکینز، روزنامه‌نگار کانادایی، سال ۲۰۱۶ مخفیانه و بدون استفاده از گذرنامه و مدارک شناسایی خود دوست افغانستانی‌اش، عمر، را در سفری خطرناک از افغانستان به اروپا همراهی می‌کند. عمر قصد داشته از افغانستان جنگ‌زده فرار و معشوق خود را برای همیشه ترک کند. تجربه جانکاه این دو دوست اساس روایت مستند ایکینز، «برهنگان از آب نمی‌ترسند» (۲۰۲۲) را تشکیل می‌دهد. کتابی که وقایع ماجراجویی خطرناک و جنون‌آمیز این دو تن را در پاکوب پناهندگان از افغانستان به سوی اروپا به تصویر می‌کشد. هم‌زمان که این دو دوست با بسیاری از واقعیت‌های جنگ مواجهه‌ای تن‌به‌تن دارند، ایکینز در روایت بی‌واسطه و هم‌دلانه خود از کوچک‌ترین جزئیات نیز چشم‌پوشی نمی‌کند.

متیو ایکینز روزنامه‌نگاری کانادایی است که در کابلِ افغانستان سکونت دارد و برای گزارش‌هایش از جنگ در افغانستان شهرت پیدا کرده است. ایکینز همچنین به واسطه نوشته‌هایش در رسانه‌های مشهوری مانند نیویورک‌تایمز، موفق به دریافت جایزه پولیتزر شده است.

دلداده، امی بلوم

اولین صفحات شرح‌حال امی بلوم، نمایانگر پایان ویرانگر کتاب است: ژانویه ۲۰۲۰ است و بلوم و شوهرش در حال سفر به سوئیس هستند، اما تنها بلوم از این سفر بازخواهد گشت. شوهرش قصد دارد طی فرایندی در زوریخ به زندگی خود پایان دهد. او آلزایمر دارد و می‌خواهد به اراده خود بمیرد. بلوم این واقعیت‌ها را به‌سرعت نمایان می‌کند و سپس، احساسات مخاطب را نشانه می‌رود: دفعه دیگری که بلوم سوار هواپیما می‌شود، تنها پرواز خواهد کرد. از این لحظه، بلوم جزئیات تصمیم پیچیده همسرش و هر آنچه به این سفر خارجی انجامیده است را شرح می‌دهد. باوجوداینکه «دلداده» (۲۰۲۲) در موقعیتی غم‌انگیز ریشه دارد، روایت بلوم بیش از یک روایت استادانه در باب مرگ و سوگ است. کتاب نامه‌ای عاشقانه از سوی یک زن به همسرش است که با دل‌انگیز‌ترین کلمات، زندگی مشترک آن دو را به نمایش می‌گذارد.

امی بلوم نویسنده و روان‌درمانگر و استاد دانشگاه ییل است و پیش از این برای دو مجموعه داستان «به سوی من بیا» (۱۹۹۳) و «مرد نابینا هم می‌تواند ببیند چقدر دوستت دارم» (۲۰۰۰) نامزد جایزه ملی کتاب و جایزه ملی حلقه منتقدان کتاب آمریکا شده است.

خانه شکلاتی، جنیفر ایگن

یکی از خوش‌اقبال‌ترین کتاب‌های سال، «خانه شکلاتی» (۲۰۲۲) جنیفر ایگن (۱۹۶۲) است که پس از رمان «ملاقات با جوخه آدمکش» (۲۰۱۰) و دریافت جایزه پولیتزر برای آن، منتشر شده است. رمان پیشین ایگن به‌واسطه ساختار خلاقانه‌اش (یک فصل آن در قالب یک ارائه پاورپوینت نوشته شده بود) مورد توجه قرار گرفت و روایت جدید او نیز با ساختمانی چشمگیر، از همان شیوه پیروی می‌کند. این مرتبه، ایگن رشته‌ای از تفاسیری زنده را در باب فناوری، حافظه و حریم شخصی در ۱۴ داستان درهم تنیده کنار هم می‌گذارد. در این داستان‌ها، ماشینی به نام «مالک ناخودآگاه خود باش» به آدم‌ها اجازه می‌دهد که به هر خاطره‌ای از گذشته خود، در هر کجا که می‌خواهند سر بزنند، البته فقط به این شرط که آن خاطره‌ها را در دسترس همه قرار دهند. ایده‌ای هیجان‌انگیز که به قلم هوشمندانه ایگن به رشته تحریر درآمده و زاویه‌دیدی قدرتمند از چگونگی زندگی ما در این دنیای درهم‌تنیده ارائه می‌دهد.

جنیفر ایگن دانش‌آموخته ادبیات انگلیسی از دانشگاه پنیسلوانیا است و تاکنون داستان‌های کوتاه بسیاری در مجلات نیویورکر، نیویورک‌تایمز و هارپر از او به انتشار رسیده است. ایگن برنده جایزه پولیتزر و جایزه ملی کتاب حلقه منتقدان است و از سال ۲۰۱۸ ریاست انجمن قلم آمریکا (PEN) را برعهده دارد. از جنیفر ایگن تاکنون سه اثر «جوخه زمان» (۱۳۹۵)، «ملاقات با جوخه آدمکش» (۱۳۹۷) و «جوخه زمان» (۱۳۹۹) به فارسی منتشر شده است.

ساخت یک سیستم عصبی، مارگو جفرسون

مارگو جفرسون (۱۹۴۷)، منتقد ادبی برنده جایزه پولیتزر، سال ۲۰۱۵ اولین زندگی‌نامه خود، «سرزمین کاکاسیاه»، را منتشر کرد.

جفرسون در این رمان تحسین‌شده مروری دارد بر زندگی خود به عنوان سیاه‌پوستی ممتاز که در یکی از محله‌های پول‌دارنشین شیکاگو سکونت دارد و در آزمونی دشوار دو مفهوم نژاد و طبقه اجتماعی را در آمریکا محک می‌زند. مؤلف این اثر حالا با زندگی‌نامه قدرتمند دیگری بازگشته، از داستان زندگی خود فراتر رفته و زندگی‌نامه و انتقاد را درهم‌آمیخته است. «ساخت یک سیستم عصبی» (۲۰۲۲) مجموعه‌ای هیجان‌انگیز از افکار و تجربیات جفرسون در جهان پیرامونش است، از علاقه اش به اِلا فیتزجرالد (خواننده) و باد پاول (پیانیست جاز)، تا فرایند نویسندگی خودش.

جفرسون دانش آموخته مدرسه روزنامه‌نگاری دانشگاه کلمبیا و روزنامه‌نگار و منتقد ادبی در مجلاتی مانند نیوزویک و نیویورک‌تایمز و تایمز بوده و در سال ۲۰۰۵ برای یکی از نقد‌های ادبی خود جایزه پولیتزر دریافت کرده است. اولین زندگی‌نامه جفرسون، «سرزمین کاکاسیاه» (۲۰۱۵)، تحسین بسیاری از منتقدان ادبی را برانگیخت و برای او جایزه کتاب ملی حلقه منتقدان را به ارمغان آورد.

زندگی میان جزرومد، آدام نیکُلسون

آدام نیکلسون (۱۹۵۷)، تاریخ‌شناس، در این کتابِ گزارش‌گونه، همه وجوه حیات دریایی را کالبدشکافی می‌کند و مشاهداتی تکان‌دهنده از سخت‌پوستان، انسان‌ها و جهانی که در آن زیست می‌کنیم، ارائه می‌دهد. نیکلسون در «زندگی میان جزرومد» (۲۰۲۲) تمام توجه خود را به چندین استخر جزر و مدی در یکی از خلیج‌های اسپانیا می‌دهد و آن‌ها را با نثری آهنگین و گیرا توصیف می‌کند. کتاب نیکلسون با ترکیب پژوهش‌های علمی، فلسفه و تفاسیری اعجاب‌انگیز از آنچه حیات می‌نامیم، از هرگونه دسته‌بندی و ژانر فراتر می‌رود. نویسنده در این کتاب به کمک تصویر‌سازی‌های خیره‌کننده سعی می‌کند با کاوش در ساکنان دریای نقره‌فام به بزرگ‌ترین پرسش‌های بشر پاسخ دهد.

آدام نیکلسون نویسنده پرکاری است و تاکنون آثار متعددی در زمینه‌های مختلف تاریخ، ادبیات، محیط زیست و دریا‌ها به‌طور‌خاص به‌صورت مکتوب یا در قالب مستند‌های تلویزیونی و رادیویی به انتشار رسانده است. با وجود این، نیکلسون در ایران کماکان ناشناخته است و هنوز هیچ اثری از او به فارسی ترجمه نشده است. از مهم‌ترین آثار مکتوب نیکلسون می‌توان به «اتاق دریا» (۲۰۰۱)، «درگذشتگان مقتدر: چرا هومر اهمیت دارد؟» (۲۰۱۴) و «اشک مرغان دریایی» (۲۰۱۸) اشاره کرد.

کتاب‌های جیکوب، اولگا توکارچوک

پس از آنکه اولگا توکارچوک (۱۹۶۲) موفق به کسب نوبل ادبیات شد، روز‌به‌روز آثار بیشتری از او از لهستانی به انگلیسی ترجمه شد و اکنون می‌توان فهرست کامل‌تری از کتاب‌های او را از نظر گذراند. آخرین اثر توکارچوک که توسط جنیفر کرافت به انگلیسی برگردان شده، احتمالا یکی از جاه‌طلبانه‌ترین آثار او باشد. «کتاب‌های جیکوب» (۲۰۱۴، ترجمه به انگلیسی ۲۰۲۱) روایتی پراکنده در میانه قرن هجدهم میلادی است درباره فردی که ادعا می‌کند مسیح موعود است و به امپراطوری‌های هابسبورگ و عثمانی سفر می‌کند. نگارش رمانی با بیش از ۹۰۰ صفحه نیازمند تلاش فراوانی است، با این همه توکارچوک هر فصل از کتاب را به نثری خوشایند مزین کرده تا پرتره پیچیده قهرمان داستان را که برداشت از شخصیتی واقعی است، از دریچه نگاه آدم‌های پیرامون او نقاشی کند. توکارچوک برای انجام چنین کاری، از رهبری که استادانه میان طنز و تراژدی در رفت‌وآمد است، تصویر روان‌شناختیِ باورپذیری ارائه می‌دهد.

توکارچوک یکی از موفق‌ترین نویسندگان نسل خود در لهستان است. او سال ۲۰۱۸ اولین زن لهستانی برنده نوبل ادبیات شد. رمان «پروازها»‌ی او جایزه من‌بوکر را نیز در سال ۲۰۱۸ برایش به ارمغان آورد. از جمله آثار توکارچوک که به فارسی ترجمه شده است، می‌توان به «بر استخوان‌های مردگان» (۲۰۰۹)، «خانه روز، خانه شب» (۱۹۹۸) و «گریزها» (پروازها، ۲۰۰۷) اشاره کرد.

منبع: تایم