همواره نحوه تربیت فرزند برای پدر و مادر فارغ از اینکه فرزندان چه سنوسالی دارند، دغدغه و دلمشغولی اساسی است. گاه تغذیه مناسب و طیشدن صحیح فرایند رشد، گاه کسب دانش و تحصیلات، گاه ارتباطات و تعامل با محیط و جامعه و بسیاری موارد دیگر، همه از جنس این دغدغهها و نگرانیها محسوب میشود. نکته اشتراک همه آنها این است که همگی چه کم و چه زیاد در سرنوشت فرزندان تأثیرگذارند.
یکی از این دغدغهها برای اولیا، کسب مهارت و مهارتورزی فرزندان است. در حالی که توقع بر این است که این موضوع در قالب آموزشهای رسمی و در مدارس و دانشگاهها به فرزندان آموخته شود، متأسفانه نوع و شکل آموزشهای آکادمیک و رسمی این را نشان میدهد که بیشتر فرزندان ما مهارتهای لازم برای رویارویی با اجتماع و زندگی، متناسب با سنوسالشان را ندارند. این در حالی است که داشتن مهارتهای متناسب میتواند نگاه به زندگی را در فرزندان ما تغییر دهد و عملا رشد و شکوفایی بهتر و بیشتر استعداد و تواناییهای فرزندان را باعث شود.
در تعریف مهارت باید گفت که مهارتها شاکله اصلی رفتار ما در طول زندگی را شامل میشوند. مهارت در برقراری ارتباط مؤثر با دوست، همکار یا حتی اعضای خانواده، مهارت در مواجهه با مشکلات کوچک و بزرگ در طول یک روز، مهارت در مطالعه یا استفاده از فضای مجازی و... همه و همه از جنس کارهایی هستند که شما در طول روز انجام میدهید و تأثیر آنها در سراسر زندگی آشکار خواهد شد.
این مهم است که ما چگونه بتوانیم این مهارتها را بشناسیم و آنها را برای آموزش به فرزندانمان متناسب با سن ایشان اولویتبندی کنیم. این موضوع خودش مهارت تربیت فرزندان را برای پدران و مادران الزامی میکند که داشتن این مهارت میتواند زمینههای مناسبی برای زندگی فعال و با نشاط و موفق را فراهم آورد. اگر پدر و مادر بتوانند در سنین مختلف برای فرزندان زمینه یادگیری مهارتها را فراهم آورند، قطعا میتوانند زمینه رشد و شکوفایی فردی را نیز به فرزندان خود هدیه دهند.
زندگی در جامعه امروز ما میطلبد که به این موضوع مهم، توجه بیشتری از سوی خانوادهها صورت گیرد. فرزندان ما نیازمند آموختن هستند، اما آموزشی که بتواند مهارتهای فردی، اجتماعی، شغلی و... آنها را نیز در بر بگیرد و آنها را در رویارویی با شرایط مختلف زندگی کمک کند و یاور باشد.
داشتن مهارتهای فردی مانند مهارت نه گفتن، مهارت خودانگیزشی، مهارت ارتباط با دیگران، مهارت تفکر خلاق، مهارت تصمیمگیری در شرایط مختلف یا مهارتهای مرتبط با خانه و خانهداری مثل مهارت نگهداری خانه و تعمیرات اولیه آن، مهارت نظافت فردی و خانه،کمکهای اولیه، مهارت بودجهبندی برای خانواده یا حتی مهارتهای دیجیتالی همچون سواد رسانه، کار با رایانه و فضای مجازی یا امنیت در فضای مجازی، همه و همه از انواع مهارتهایی است که فرزندان به آن نیاز دارند و میبایست تا قبل از رسیدن به سن استفاده از آن، با این مهارتها آشنا شوند و آن را بیاموزند. نداشتن این مهارتها گاهی صدمات جبرانناپذیری برای فرد و خانواده و حتی جامعه به بار خواهد آورد.
طبق آنچه گفته شد، میتوان دستهبندیهای متفاوتی برای انواع مهارتآموزی ذکر کرد، اما آنچه مسلم است، اینکه در هر دورهای از زندگی، فرزندان ما میبایست با برخی از این مهارت آشنا شوند تا بتوانند در ادامه مسیر زندگی با اتکا بر آنها مسیر موفقیت را برای خود ترسیم و آن را طی کنند.
قطعا نقش پدر و مادر در جهتدهی به فرزندان در آموختن این مهارتها و بهدنبال آن قراردادن فضای مناسب برای آموختن و تجربه آن مهارتها نقشی انکارناپذیر است.