تأثیر رسانه بر حاشیه شهر

با پیشرفت فناوری رسانه یکی از مهم‌ترین شاخص‌های اکنون جامعه است. رسانه در این عصر توانسته است افکار مردم را هدایت کند و به سمت و سویی که مایل است سوق دهد. در این بین رسانه‌ها صرفا خبرگزاری‌های رسمی نیستند بلکه افراد رسانه‌ای در جهان امروز از مهم‌ترین کسانی هستند که‌ می‌توانند از یک رسانه بیشتر نقش ایفا کنند و جریان ساز باشند، در مواردی رسانه دست به دامان افراد رسانه‌ای می‌شود.

در انتشار اخبار دو رویکرد وجود دارد: اخبار منفی و مثبت.

اخبار منفی به صورت ذاتی بیشتر نظر مردم را جلب می‌کند که‌ می‌توان در تبیین این وضعیت دو دلیل روان شناختی و جامعه شناختی را در نظر گرفت. انسان‌ها ذاتا اخبار منفی را هیجان انگیزتر می‌دانند و اخبار منفی می‌تواند آدرنالین بیشتری در بدن ترشح کند. در نتیجه این تمایل به اخبار بد و منفی تمایلی ذاتی است که در انسان‌ها وجود دارد و این نیاز مورد توجه اصحاب رسانه قرارگرفته است.

از طرفی انتشار اخبار مثبت و امیدوار کننده برای اینکه جریان ساز شود نیاز به یک مهارت خاص دارد، ولی اخبار منفی چنین ویژگی‌هایی را لازم ندارد.

در تحقیقی که درباره نقش رسانه در پیشگیری از اعتیاد انجام گرفته است، به این نتیجه رسیده اند که هیچ کشوری انتظار و تصوری را که ما از رسانه داریم ندارد؛ مثلا ما توقع داریم که رسانه ای، چون صداوسیما نقش مثبت اندیشی داشته باشد؛ البته این انتظار خوبی است، ولی جالب است بدانیم در هیچ جای دنیا چنین انتظاری از رسانه‌های مکتوب یا تصویری ندارند؛ یعنی انتظار این است که رسانه بتواند خبر رسانی کند و منعکس کننده واقعیت‌های جامعه باشد.

تأثیر خبر‌های امیدبخش و دلگرم کننده بر سلامت روان افراد و بهبود شرایط اجتماعی اصلی مورد تأیید است، اما با یک بررسی ساده متوجه می‌شویم اخبار مثبتی که امروز به مخاطب منتقل می‌شود، به مراتب کمتر از اخبار منفی است و جامعه ما در معرض بمبارانی از اخبار منفی قرار دارد.

اخبار منفی منعکس شده از حاشیه شهر به مراتب از اخبار مثبت آن بیشتر است.

اکنون رابطه رسانه با حاشیه شهر چیست؟ دسترسی به اخبار منفی و حوادث در حاشیه شهر به راحتی امکان پذیر است و حتی با قدم زدن در این مناطق می‌توان آن‌ها را کشف کرد.

همین باعث شده است در رسانه دو نگاه از حاشیه شهر داشته باشیم؛ نگاه اول مباحث قتل و نزاع و درگیری و نگاه دوم بسته‌های کمک معیشتی نهاد‌های دولتی.

در صورتی که واقعیت حاشیه شهر این طور نیست و در آن فرهنگ‌هایی جاری است که شاید فردی که خارج از این محلات است نتواند به این خصوصیات اخلاقی و شخصیتی پی ببرد. ویژگی‌هایی در محلات بالانشین مشهد بعضا فراموش شده و در محلات حاشیه شهر مشکلات عمرانی و زیرساختی بیشتری نسبت به مرکز شهر وجود دارد، اما این دلیل اصلی نیست که تمام مشکلات همین موارد است.

شاید در حاشیه شهر فروش مواد مخدر بیشتر باشد، اما در فساد‌هایی از نوع دیگر نیز در مناطق بالای شهر در حال رخ دادن است.

شاید در نگاه اول حاشیه شهر دارای مشکلات فراوان ساختاری دیده بشود، ولی این نگاه نگاهی است که از خارج این مناطق بوده که قطعا یک نخبه در داخل این مناطق چنین نگاهی ندارد.

تزریق این نوع نگاه در بین مردم حاشیه شهر باعث خودتحقیری و باور نداشتن به خودشان شده است. فضای رسانه‌ای باعث شده است مردم حاشیه شهر بعضا هویت خود را فراموش کنند و فراموشی هویت یعنی فراموشی فرهنگ این محلات.

فضای رسانه‌ای در حاشیه شهر نیاز به مطالعه، نگاه و شناخت درست بطن این مناطق دارد و اصلا نگاه ترحم آمیز زیبنده آن نیست.

رسانه در حاشیه شهر یعنی ظرفیت ها، مشکلات و مطالبات باهم بیان شوند. اکثر رسانه‌ها برای خدمت به این مناطق فقط مشکلات را نشان می‌دهند و مطلبی که در بین عموم مردم منتشر می‌شود چیزی جز تصویر بد و ناشایست از آن مناطق در ذهن مخاطب به جا نمی‌گذارد.

از دیگر نگاه‌های اشتباه اصحاب رسانه به حاشیه شهر این است که در گزارش‌های خود داده‌های اشتباهی را به مردم محلات حاشیه شهر می‌دهند و گزارش هایشان با اهداف آن رسانه پیش می‌رود. فعالیت در فضای رسانه‌ای این مناطق نیاز به اطلاع بیشتری از جزئیات دارد.

نابغه‌هایی که از حاشیه شهر به مدارک علمی ممتاز رسیده‌اند،
اکنون به دانش‌آموزان نخبه مناطق کم‌برخوردار مشاوره رایگان می‌دهند