راهپیمایی اربعین به‌مثابه عمق استراتژیک اسلام انقلابی

«عمق استراتژیک» عبارتی است با کارکرد اولیه نظامی و ناظر به جغرافیا، اما می‌توان دریافتی معرفتی هم از آن داشت که کارکرد‌های گوناگون هم دارد. یک کارکردش نظامی و امنیتی است. دیگر کارکردهایش زندگی‌ساز و جامعه‌پرداز و پرورش‌دهنده انسان است برای زندگی بهتر.

یک کارکردش هم پدافند است در برابر آفند‌های فرهنگی دشمن. یک‌جا هم سویه آفندی آن جلوه تمام می‌یابد. برای عمقی چنین استراتژیک که شبکه کارکرد‌ها را با خود داشته باشد، به عاشورا می‌رسیم و فرهنگ منبعث‌شده از آن که انسان‌ها را در همیشه روزگار به اقامه حق مبعوث می‌کند. یک روز میدان رزم است و مردانی که تمام‌قد می‌ایستند در اقتدا به سیدالشهدا (ع)، دیگر روز هم روایت آن حقیقت سرخ است در عرصه تبیین.

یک روز عاشوراست و کربلا و دیگر روز، اربعین و بازگشت به کربلا و عاشورا. هم عاشورا تکرار می‌شود و هم اربعین. در هر تکرار هم انسان را به نوخوانی و نوخواهی دعوت می‌کند. قبول این دعوت یعنی باید خود را بر مدار حقیقت حسینی تعریف کرد. اگر فصل عاشورا که در حماسه دفاع‌مقدس تجلی تام داشت و در دفاع از حرم و حق حیات مظلومان تکرار شد، گذشته است، اربعین پیش‌روست با تکلیفی به‌نام تبیین.

راهپیمایی اربعین که هر سال گستره بیشتر و عمق معرفتی افزون‌تر می‌یابد، نمایی کامل است از این تکلیف که هم در نمادسازی تعریف نقش می‌کند و هم در نهادسازی. همچنین، به نماد و برند یک خیزش تاریخی، فرهنگی‌و اجتماعی تبدیل می‌شود که جریان حق‌طلبی را نمایندگی می‌کند. در جایگاه نهاد هم ساختارسازی اجتماعی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و سازوکار‌های نظم و همکاری میان گروه‌های انسانی را در اجتماعات فراملیتی فراهم می‌کند.

اینکه هرسال مشتاقان سفر اربعین در بردار افزایشی سیر می‌کنند، به‌دلیل ظرفیت‌های نهفته در این میان است. توجه به آن نه‌تن‌ها می‌تواند میدان را از دشمن بگیرد، که میان‌داری را به‌نام باورمندان حسین (ع) ثبت سند می‌کند. چنان اعتبار ببخشد این سند را که کپی‌های آن در دیگر مناسک هم، برابر اصل تلقی و از اسناد سجلی معتبر برخوردار باشد. فضای انسانی آن هم الحمدلله فراهم است. اگر به دفتر‌های پلیس+۱۰ یا اداره گذرنامه سر بزنیم، فوج‌فوج مردمان عاشقی را خواهیم یافت که بی‌تاب پیوستن به دریای اربعین هستند.

تنگنا‌های معیشتی، سختی راه و مشکلات شبکه‌شده هم نمی‌تواند آنان را از این شور به شعور غنی‌شده بیندازد. برای این حال خوش می‌شود ترجمه‌ای به‌روز هم ارائه کرد؛ ناتو فرهنگی چونان سحر و جادویی کهنه به باطل‌السحری نو رسیده است.

این بارانی که در باریدن است، می‌تواند همه خشک‌سالی‌های غیرطبیعی را از خاطر ضمیر و ذهن مردم پاک کند. حال‌وروز این روز‌های شهر، امید به فردای حسینی را بیشتر می‌کند؛ فردایی که، چون عمق استراتژیک را بازتعریف کنیم، دشمن در دورترین نقطه هم جایی نخواهد داشت.