رویکرد اسلام به تروریسم در گفت وگوی شهرآرانیوز با دبیر کل بنیاد هابیلیان

جواد شیخ الاسلامی | شهرآرانیوز؛ موضوع تروریسم پس از انقلاب اسلامی و ایستادگی جمهوری اسلامی ایران مقابل نقشه‌هایی که دولت‌های مستکبر غربی برای منطقه و جهان داشتند برای مسلمانان رنگ دیگری گرفت، رسانه‌های غیرمسلمان، اسلام را مظهر خشونت، افراطی گری و تروریسم به دنیا معرفی می‌کردند. باتوجه به سالروز شهادت دومین شهید محراب، آیت ا... مدنی، امروز درباره رویکرد اسلام به تروریسم با دو تن از کارشناسان صحبت کردیم تا این موضوع را بیشتر کندوکاو کنیم.

تروریسم چیست؟

«سیدمحمدجواد هاشمی نژاد»، دبیر کل بنیاد هابیلیان، درباره تعریف تروریسم در اسلام گفت: تروریسم از جنس «مسائل مستحدثه» در فقه شیعه و سنی است، البته داریم درباره تعریف تروریسم حرف می‌زنیم، وگرنه مفهوم ترور که همان حذف افراد به دلیل مقاصد سیاسی و حاکمیتی است از قبل وجود داشته است. اسلام با تروریسمی که امروز تعریف می‌شود مخالف است و ما چنین چیزی در اسلام نداریم.

اسلام توسل به ابزار تروریسم را حرام می‌داند. اگر بخواهیم مفهوم تروریسم را کمی بیشتر باز کنیم، باید بدانیم که ما چند نوع قتل داریم؛ قتل با انگیزه‌های شخصی و قتل با انگیزه‌های غیرشخصی. انگیزه‌های غیرشخصی هم به دو نوع تقسیم بندی می‌شوند؛ «فتک» یعنی قتل با فریب و نیرنگ در زمانی که فرد مهمان شماست و در امنیتی که شما ایجاد کردید حضور دارد و «اقتیال» هم قتل هنگامی است که مقتول به صورت غافلگیرانه کشته شده، اما فردی است که علیه اسلام یا مسلمین اعلان جنگ کرده است. یعنی هر دو نوع قتل با حیله و نیرنگ همراه است، ولی نوع اول حرام و نوع دوم جایز است و با حکم مرجع با،  ولی فقیه انجام می‌شود.

دبیر کل بنیاد هابیلیان، با بیان اینکه «مصداق اقتیال در زمانه ما حکمی است که حضرت امام خمینی (ره) درباره «سلمان رشدی» صادر کردند»، افزود: پس اسلام ترور افرادی که با اسلام وارد جنگ نشده اند و اسلام علیه آن‌ها اعلام جنگ نکرده را مردود می‌داند، اما «اقتیال» را جایز می‌داند. اگر فرد یا گروهی علیه اسلام یا مسلمین اقدام کنند و فقیه حکم اعدام او را اعلام کند، هر فردی می‌تواند مجری آن حکم باشد. اینجا اقتیال معنا پیدا می‌کند؛ یعنی مجری آن حکم می‌تواند به صورت مستقیم یا با حیله و نیرنگ آن فرد را از بین ببرد، البته در باب اقتیال هم اختلاف نظر زیاد است و بعضی فق‌ها اقتیال را هم مثل فتک جایز نمی‌دانند، اما قاطبه علما تفاوتی بین فتک و اقتیال قائل هستند و توسل به ابزار اقتیال را جایز می‌دانند.

اسلام هراسی

هاشمی نژاد در پاسخ به این سؤال که «ریشه موج اسلام هراسی از کجا آب می‌خورد؟ چرا دولت‌های اروپایی تا این حد از اسلام می‌ترسند و علیه آن تبلیغات می‌کنند؟»، گفت: از روزی که اسلام معرفی شد اسلام هراسی هم شروع شد. اگر شما تاریخ اسلام را بررسی کنید می‌بینید که دشمنان اسلام از ابزار‌های مختلفی استفاده می‌کردند تا اسلام را از چشم دیگران بیندازند. در زمانه ما هم اسلام هراسی بعد از حملات یازده سپتامبر اوج گرفت. هدف اصلی قدرت‌های بزرگ در اسلام هراسی هم مقابله با اسلام ناب محمدی است. آن‌ها وقتی می‌بینند تعداد مسلمانان در کشور‌های غربی روز به روز بیشتر می‌شود و اسامی اسلامی افزایش پیدا کرده است، احساس خطر می‌کنند.

آن‌ها از سرنوشت ایران و انقلاب اسلامی ترسیده و نگران موج‌های بعدی اسلام واقعی هستند. به نظر من ریشه اسلام هراسی در دوره اخیر موجودیت انقلاب اسلامی است. انقلاب اسلامی است که امروز نماینده راستین اسلام است، وگرنه اسلام عربستان و اردن و مصر و... هیچ خطری برای قدرت‌های بزرگ ندارد. از این اسلام گزندی به طاغوت‌های زمانه نمی‌رسد و آن‌ها هم طبیعتا با این اسلام مشکلی ندارند. اسلامی مورد طمع آنان است که آموزه‌های اساسی اسلام را ترویج کند و مقابل آن‌ها بایستد.

او ادامه راه مقابله با اسلام هراسی را تبیین آموزه‌های اسلامی دانست و افزود: ما در حوزه اقتصاد خوب عمل نکردیم؛ ولی توانستیم یک کمربند مقاومت بر اساس تمدن اسلامی پایه گذاری کنیم که آن‌ها از ما الگوگیری می‌کنند. این نتیجه تبیین اسلامی است. نهاد‌هایی مثل «جامعه المصطفی» که از نقاط مختلف دنیا طلاب را قبول و به آن‌ها آموزش می‌دهند از جنس تبیین اسلامی است. این افراد با اسلام آشنا می‌شوند و بعد در گوشه گوشه دنیا منادی اسلام واقعی خواهند بود. جوان‌های امروز که تشنه آگاهی و عدالت هستند وقتی این ظلم‌ها را‌ می‌بینند و به دنبال راهکار فرار از ظلم می‌افتند، با مطالعه به اسلام می‌رسند. باید با آگاهی بخشی و تبیین بیشتر افراد بیشتری را با اسلام آشنا کرد.

مبارزه با ترور‌های داخلی

این فعال حوزه شهدای ترور با تأکید بر اینکه انقلاب اسلامی از بدو شکل گیری همیشه در حال مقابله با تروریسم بوده و مردم ما از بزرگ‌ترین قربانیان ترور هستند، ادامه داد: بعد از اینکه سازمان‌های امنیتی و اطلاعاتی انقلاب شکل گرفت، خیلی از گروه‌هایی که مسئول ترور‌ها در ایران بودند مجبور شدند به خارج از کشور فرار کنند و آنجا تشکیلاتشان را راه بیندازند و درواقع از آن به بعد ترور‌ها را به ایران صادر می‌کردند. از کشور‌های مختلف تروریست استخدام و آن‌ها را آموزش می‌دادند و بعد به داخل صادر می‌کردند.

ما ۱۷ هزار شهید ترور داریم که به وسیله تروریست‌ها به شهادت رسیده اند. همه هم از اقشار و جنسیت‌ها و سنین مختلف و حتی از قومیت‌ها و ملیت‌ها و مذاهب مختلف بودند. ما شهید مسیحی ترور داریم، شهید اهل سنت ترور داریم؛ حتی شهید یهودی ترور داریم؛ بنابراین رویکرد جمهوری اسلامی ایران مقابله با این گروه‌های تروریستی است.

هاشمی نژاد تروریسم دولتی و حکومتی را از خطرناک‌ترین پدیده‌های حال حاضر دنیا دانست و گفت: مهم‌تر از ترور و تروریسم، تروریسم دولتی و سازمان یافته است. راهکار جمهوری اسلامی ایران همیشه مقابله با کشور‌هایی بوده است که به صورت دولتی و حکومتی از تروریسم و گروه‌های تروریستی حمایت و آن‌ها را تقویت می‌کنند. هر جایی که تروریسم به صورت گروهی و دولتی انجام شده، جمهوری اسلامی ایران با آن مقابله کرده است.

با اینکه جمهوری اسلامی ایران همیشه جزو اولین کشور‌هایی است که به صورت داوطلبانه قوانین ضدتروریسم در نظام بین الملل را پذیرفته و آن‌ها را اجرا کرده است، به خاطر حمایت از گروه‌های آزادی بخش مثل حماس و حزب ا... که در مقابل تروریسم دولتی و گروهی اسرائیل و دیگر کشور‌ها قد علم کرده اند، به ناحق متهم به تروریسم می‌شود. در حالی که یکی از بزرگ‌ترین داعیه داران مقابله با تروریسم ایران بوده است. دیدید که داعش را آمریکا ایجاد کرد و این ایران بود که با تقدیم شهدای زیاد و صرف هزینه‌های بسیار توانست این جریان مخوف را از بین ببرد.

ترور با هدف رعب و وحشت است

در ادامه حجت الاسلام «محمد عباس زاده» مدیر مجمع عالی حکمت اسلامی فارس نیز با بیان اینکه هدف عمده ترور ایجاد رعب و ترس برای تهدید نظام حاکم است، بیان کرد: غالبا کسانی دست به ترور می‌زنند که در حکومت در اقلیت هستند؛ حالا یا از نظر تعداد یا قدرت سیاسی. این‌ها برای اینکه تمایل مردم را به نظام کم بکنند به این حربه روی می‌آورند.

تروریسم در تاریخ اسلام

عباس زاده با طرح این سؤال که «آیا اسلام با ترور موافق است؟» ادامه داد: همان طور که ذکر و مواردی بیان شد از انواع قتل و احکام اسلامی در شرع ما در تاریخ اسلام قبل از اینکه پیامبر حکومت تشکیل بدهند، زمانی که در مدینه و در اقلیت محض بودند، حکومت وقت انواع ظلم‌ها را نسبت به مسلمانان روا می‌داشت، اما ما هیچ گزارشی نداریم که پیامبر به یاران و اصحاب خودش مجوز ترور داده باشد. در زمان امیرالمؤمنین هم چنین چیزی را نداریم، با اینکه امیرالمؤمنین سه جنگ مهم داشتند که همه آن‌ها از مسلمانان بودند.

با این همه جایی در تاریخ ثبت نشده که امیرالمؤمنین برای مقابله با معاویه یا طلحه و زبیر و دیگران مجوز ترور صادر کرده باشد، بنابراین در تاریخ صدر اسلام این تجویز را نداریم. در انقلاب خودمان هم وقتی که امام راحل در برابر طاغوت انقلاب را شروع کردند، مبارزه مسلحانه را مشی خودش قرار نداد. ما چیزی به عنوان اینکه بخواهیم ترس را در بین مردم اشاعه کنیم که با این حربه مردم از حاکمیت جدا شوند و طرف ما بیایند، هرآنچه که پیش می‌آید امام به سوی انقلاب مسلحانه و استفاده از این ابزار نرفتند.

راه‌های مقابله

این پژوهشگر دینی درباره اسلام هراسی که از سمت دولت‌های غربی انجام می‌شود، گفت: از روز اولی که اسلام مطرح شد دشمنان تاب تحمل آن را نداشتند و به طرق مختلف سعی کردند با تخریب اسلام تمایل مردم را کم کنند. یکی از راه‌هایی که تمایل مردم به اسلام را کم می‌کند همین است که چهره‌ای از اسلام ترسیم شود که با فطرت سلیم بشر و فهم مقبول بشر در تناقض قرار داشته باشد. بخش‌هایی از اسلام را به نادرستی آن چنان برجسته و به دروغ معرفی کنند که تمایل بشر به اسلام کم شود. مثلا اسلام را به خشونت و شهوت متهم می‌کنند و این باعث می‌شود برای انسان بیگانه با اسلام شبهه به وجود بیاید.

ضمن اینکه وقتی اسلام در کشور‌های مختلف رشد می‌کند دشمنان اسلام بیشتر از قبل برای اسلام هراسی تلاش می‌کنند؛ البته نباید از این مسئله بگذریم که ما هم نباید به دست آن‌ها بهانه بدهیم. مثلا می‌بینید که دشمنان اسلام را به خشونت متهم می‌کنند؛ از طرفی می‌بینید که بعضی شیعیان با برپایی قمه زنی کاری می‌کنند که آن‌ها قمه زنی را به عنوان نماد اسلام به مردم دنیا نشان بدهند. باید این مفاهیم روشن و شفاف شوند.

عباس زاده اسلام را دینی دانست که با فطرت بشر گره خورده است و بیان کرد: آیین اسلام با فطرت بشر هم سنخ است. برای همین اگر اسلام درست معرفی شود مردم می‌پذیرند، اما اسلام به گونه‌ای به آن‌ها معرفی می‌شود که مقبول نیست. از این رو اسلام هراسی روز به روز گسترش پیدا می‌کند. اگر جهاد تبیین در ابعاد خودش به درستی فهمیده و عمل شود اسلام هراسی راه به جایی نمی‌برد.