سخنگوی وزارت امور خارجه: به همسایگان هشدار می‌دهیم مراقب سوءاستفاده دشمن باشند رئیس شورای عالی استان‌ها: برخی دستگاه‌های اجرایی نقش شورا‌ها را کم‌رنگ می‌کنند | مجمع شهرداران کلانشهر‌ها می‌تواند به جامعه شورایی کشور کمک کند عضو کمیسیون ورزش و جوانان شورای اسلامی شهر مشهد: شهرداری و شورای شهر نقش حمایتی ورزش را بر عهده دارند | خانه‌های ورزش در نقاط مختلف مشهد راه‌اندازی می‌شود عضو شورای اسلامی شهر مشهد: توسعه فضا‌های ورزشی، گامی مهم برای نشاط و سلامت جامعه است قدیمی ترین خانه تاریخی مشهد کجاست؟ نگاهی به زندگی میرزا ابراهیم رضوی، واقف بزرگ سادات رضوی که در کوهسنگی مدفون است شهردار مشهد مقدس: کُشتی مشهد باید جایگاه واقعی‌اش را پیدا کند | از ۲۲ پروژه کلان‌ ورزشی در مشهد بهره‌برداری می‌شود + فیلم برپایی ۷۰ ایستگاه صلواتی و موکب خدمت‌رسان در مسیر بارگاه منور رضوی خریداران غیر بومی خانه در مشهد شانس بیشتری دارند فضاسازی مسیر جاماندگان اربعین از میدان ۱۵ خرداد تا حرم مطهر رضوی کیفیت هوای مشهد در وضعیت «قابل‌قبول» (۱۶ مرداد ۱۴۰۴) اولویت‌های خراسان رضوی در مسیر پیگیری کمیسیون اصل ۹۰ | فراهم سازی زیرساخت‌های مسیر زیارت برای زائران پیاده دهه آخر ماه صفر عملکرد موفق نیرو‌های خدمات شهری مشهد در نجف اشرف |  کاهش چشمگیر زباله با برنامه‌ریزی دقیق + فیلم آئین بزرگداشت چهلمین روز شهادت سرلشکر شهید کاظمی در مشهد فردا (پنجشنبه ۱۶ مرداد ۱۴۰۴) قدردانی حجت‌الاسلام ماندگاری از خدمات خالصانه پاکبانان مشهدی در نجف اشرف| خدمت به زائران، خود نوعی زیارت است+ فیلم قرعه کشی طرح فروش ایران خودرو در مرداد ۱۴۰۴ برگزار شد + تعداد متقاضیان شهردار مشهد مقدس: مجموعه ورزشی شهید بوکانی فردا افتتاح می‌شود | گامی مهم برای توسعه کشتی در مشهد توجه ویژه حوزه املاک شهرداری مشهد به استحصال اراضی بزرگ‌مقیاس شهر برای تأمین منابع مالی نگاهی به تاریخچه ایوان «تلگراف خانه» و کاشی های آن
سرخط خبرها

خاستگاه مردم مشهد؛ توس یا طوس؟

  • کد خبر: ۱۳۱۷۹۲
  • ۰۷ آبان ۱۴۰۱ - ۱۱:۴۹
خاستگاه مردم مشهد؛ توس یا طوس؟
در طی قرن‌ها به متولدان این خطه لقب توسی یا طوسی داده‌اند، چون زاده شهر توس یا طوس بوده‌اند. حال نام توس از کجا آمده است؟

مهدی سودآوری | شهرآرانیوز؛ وجه‌تسمیه «مشهد» را بیشترمان می‌دانیم. مشهد به معنای محل شهادت است که پس از شهادت امام رضا (ع) در این حدود و دفن ایشان در قریه سناباد، شهری به نام مشهد در پیرامون بارگاه ایشان شکل گرفت. اما قدمت سکونت انسان در منطقه‌ای که امروز آن را شهرستان مشهد می‌خوانیم، بسیار قدیمی‌تر است. سنگ‌نگاره‌های کمر‌مقبولا در کوه‌های طرقبه که دست‌کم قدمتی هفت‌هزار ساله دارند گواه زندگی بشر در این خطه هستند، اما اگر از اهالی سؤال شود که نام قدیم مشهد چه بوده است بیشتر خواهند گفت: «شهر توس». در طی قرن‌ها به متولدان این خطه لقب توسی یا طوسی داده‌اند، چون زاده شهر توس یا طوس بوده‌اند. حال نام توس از کجا آمده است؟

در متن «شهرستان‌های ایرانشهر» که از زمان ساسانی باقی‌مانده و به تاریخ احداث شهر‌های مهم ایران پرداخته است، بنای شهر توس را به سپهبد توس پسر نوذر نسبت داده است. توس پسر نوذر یکی از آخرین پادشاهان پیشدادی در ایران است. بعد از کشته شدن نوذر به دست تورانیان، بزرگان ایران توس را که فردی عجول بوده است، لایق تخت پادشاهی نمی‌بینند. پس برادرش زو به تخت سلطنت می‌نشیند.

توس که در شاهنامه و متون باستانی لقب «زرین کفش» دارد، در طی سلطنت زو، کیقباد، کیکاووس و کیخسرو سپهبد سپاه ایران است. در شاهنامه شرح دلاوری‌ها و اشتباهات او را به طور مفصل می‌خوانیم. توس پس از آنکه در جنگی، به اشتباه فرود پسر سیاوش و برادر کیخسرو را در کلات می‌کشد، از صحنه داستان‌ها کنار می‌رود.

ویرانه‌های قصر فرود پسر سیاوش و قلعه کلات هنوز در کوه‌های کلات نادری وجود دارد و احتمالا در این هنگام است که توس نادم از ویرانی قلعه کلات و خشم شاه را برانگیختن، از ادامه سفر با سپاه ایران برای کین‌ستانی سیاوش منصرف می‌شود و در همان حوالی شهری می‌سازد. شهری که تا به امروز به نام او «توس» یا «طوس» خوانده می‌شود و جالب آنکه راوی که نام و کار‌های او را بیان کرده هم، زاده همان شهری است که او بنیاد نهاده است.

برای آشنایی بیشتر با توس و زندگانی او به شاهنامه فردوسی توسی مراجعه کنید. توس هم در بخش اساطیری به عنوان شاهزاده‌ای طالب تاج و تخت دیده می‌شود؛ هم در بخش پهلوانی شاهنامه در قالب پهلوانی وطن‌دوست که بار‌ها جان خود را برای کشور به خطر می‌اندازد. رابطه توس زرین‌کفش به عنوان سپهبد ایران با رستم دستان پهلوان ایران داستان جالبی دارد. در هنگام نیاز همکاری برای دفاع از ایران، مانند داستان کاموس‌کشانی و گاه حسادت توس به جایگاه رستم دستان.

توس شاهزاده‌ای است که خود را هم‌سطح پادشاهان می‌داند پس هرازگاهی نخوت نسب باعث می‌شود تصمیمات اشتباه بگیرد. وارد جنگ شدن با فرود در کلات بزرگ‌ترین اشتباه او بود. بعد از توس، زریر پسر کی‌لهراسب سپهبد ایران می‌شود و پس از کشته شدن زریر در نبرد با خیونان، پسرش بستور سپهبد ایران می‌شود که گویا محل نشست و حکومت سپهبد همین شهر توس بوده که در اختیار زریر و بستور قرار می‌گیرد. شهرستان‌های ایرانشهر هم در کتاب «متون پهلوی» جمع‌آوری «جاماسب جی دستور» موجود است.

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
آخرین اخبار پربازدیدها چند رسانه ای عکس
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->