انسان نیازمند آن است که خداوند مهربان را همواره ناظر بر اعمال و گفتار خود ببیند، از فرصتها استفاده کند و به خوبی آگاه باشد در عمر کوتاهی که به او ارزانی شده است، هرگز «غفلت جایز نیست». اگر آدمی اهل توجه باشد، پروردگار در هر حالی، او را هدایت میکند و از غفلت در امان نگه میدارد. زمانی که از یوسف نبی (ع) پرسیدند: چرا گناه نکردی؟ فرمود: «و من خودستایی نمیکنم و نفس خویش را از عیب و تقصیر مبرا نمیدانم (زیرا نفس اماره انسان را به کارهای زشت و ناروا وا میدارد)؛ جز آنکه خدا به لطف خاص خود آدمی را نگه دارد که خدای من بسیار آمرزنده و مهربان است.»
خداوند متعال در آیات مختلفی از قرآن، به کلمه «غفلت» اشاره فرموده و مسلمانان را از آن نهی کرده است. عمر همچون برق و باد میگذرد و آدمی همچون همه موجودات طبیعت همواره در معرض مرگ و نابودی قرار دارد. از این رو فرصت برای آفرینش رسم اخلاقی و انسانی محدود و هر لحظه ممکن است از آدمی گرفته شود؛ پس اندکی درنگ و غفلت علاوه بر آنکه عمر انسان را ضایع میکند، فرصت زندگی را نیز از آدمی میگیرد.
همان طور که غفلت، انسان را از مراتب بالای انسانیت تنزل میدهد، توجه و آگاهی به خود، جهان و خدا، انسان را به درجات بالای معرفتی میرساند. نباید فراموش کنیم که صرف نیت اولیه برای یک کار کافی نیست که آن کار سالم انجام بگیرد و به نفع انسان تمام شود، بلکه آدمی باید تا آخر کار، اخلاص داشته باشد و غافل نشود.
امروزه به خاطر ظهور شبکههای اجتماعی و فضای مجازی، گروههای مختلف اجتماعی، فرصت اظهار نظر کردن و سخن گفتن درباره مسائل متعدد را به دست آورده اند و عده زیادی از مردم بسیار بی پروا مشغول تولید و نشر مسائل و مواردی هستند که بعضا صحت ندارد، سانسور شده است، آبروی دیگران را میبرد و ... متأسفانه چنان این موضوع فراگیر شده است که گاهی مشاهده میشود افرادی هم که به اصول اخلاقی وفادار هستند، در این زمینه دچار غفلت میشوند.
از یاد نبریم عصر حاضر، دوره جنگ داده و جنگ محتواست که در آن، عدهای با نشر اراجیف، اذهان عمومی مردم را خدشه دار میکنند و به دنبال بردن آبروی دیگران یا آسیب زدن به ارزشها و ایجاد ناامیدی هستند.
نباید از این مورد غافل شد که عقلانیت و انسانیت، راه فلاح و صلاح انسان است و چنین جریانهایی که از اصالت کافی بهرهمند نیستند، پایانی جز گمراهی و تباهی ندارند. هر پدیدهای که در زندگی بروز میکند، علاوه بر قابلیتهای مثبتی که دارد، میتواند سرمنشأ تباهی و گمراهی نیز باشد؛ پس باید همواره از خود مراقبت کنیم که گاهی سخنی به ظاهر ساده از سوی ما میتواند سالها احسان و نیکی را ضایع سازد و در دنیا و آخرت گرفتاری ایجاد کند.