گفت وگو با حجت الاسلام والمسلمین بهاری | خوف از خدا مانع انجام معصیت است

ساحل کریمی  | شهرآرانیوز؛ حیا و خودداری یا به تعبیری ترس از خداوند متعال، از مهم‌ترین دست مایه‌های جلوگیری از ارتکاب خطا و آلوده شدن به گناه است. این جمله یکی از جمله‌های عرفی، اما پرمعناست که در چند کلمه اهمیت ترس از خدا و عقوبت نترسیدن از خدا را به تصویر می‌کشد که از خدا بترس یا مگر از خدا نمی‌ترسی؟

حجت الاسلام والمسلمین ابراهیم بهاری، خطیب و کارشناس دینی درباره اهمیت موضوع حیای حضور در محضر خداوند متعال و دلایل پرهیزکاری و خداترس بودن مطالبی براساس آیات و روایات دینی با ما در میان گذاشته است.

حیا و ترس از خداوند

حجت الاسلام والمسلمین بهاری درباره اهمیت ترس از خدا و چرایی تأکید قرآن بر این موضوع، بیان کرد: از مواردی که آیات قرآن و روایات اسلامی بسیار بدان پرداخته اند، موضوع خوف و ترس از خداوند متعال است. ترس به معنای آن چیزی که مردم در جامعه بین خود مطرح می‌کنند، مثل ترس از یک انسان زورگو یا ترس از یک خطر تهدیدکننده، جزئی از مسائل اجتماعی است.

بنابراین، ترس از خدا تعبیر دیگری دارد به این معنا که انسان به دلیل بزرگی خالق باید در برابر خداوند منان تواضع داشته باشد. ترس بابت هیبت الهی که انسان را وادار به خوف از خدا می‌کند و سر تعظیم انسان در برابر عظمت الهی خمیده است. وقتی انسان خود را در محضر الهی می‌بیند، شرم و حیا می‌کند بابت انجام کار غلط.
توبه، راه بازگشت به سمت خداست

وی در ادامه افزود: پیامبراکرم (ص) فرمودند: خداوند متعال می‌فرماید فرزند آدم، زمانی که خدا را‌ می‌بینی که انواع نعمت‌ها را به تو می‌دهد، تو درحالی که داری معصیت می‌کنی، آن زمان بهتر است که توبه کنی، یعنی بهتر است در این زمان به سمت خداوند بازگردی و از اعمال خود مراقبت کنی تا در دریایی از گناهان دست وپا نزنی و غرق نشوی.

حیا از خدا مایه فزونی نعمت است

حجت الاسلام بهاری افزود: وجود مبارک امیرالمؤمنین علی (ع) درباره فزونی نعمت‌ها و ارتباط آن با حیا از خدا، می‌فرماید ممکن است برخی که حتی نماز‌ نمی‌خوانند، زندگی پرنعمت و رزق وروزی بیشتری داشته باشند. این افراد باید در زمان نعمت خداترسی پیشه کنند. مبادا بر اثر نافرمانی و نترسیدن از خدا یک باره همه نعمت‌های خود را از دست بدهد. بنابراین، می‌فرماید از مهلت الهی بترسید و استفاده کنید.

خداوند توبه کنندگان از ترس خود را دوست دارد

استاد حوزه دراین باره توضیح داد: انسان‌هایی که متعبد نیستند و بندگی خدا را به جا نمی‌آورند و در ظاهر، زندگی شان پر از نعمت است، باید نگران باشند مبادا مجازات سنگین در انتظار آن‌ها باشد. براساس یک روایت معتبر اسلامی، انسان‌های گناهکار به سه دسته تقسیم می‌شوند. دسته اول گروهی با آلودگی کم هستند که اعمال نیک بسیاری توأم با صفای دل دارند. خداوند این گروه را در دنیا با اعمال مجازات‌هایی تنبیه می‌کند تا مشمول عذاب الهی در روز قیامت نشوند. گروه دوم دسته‌ای هستند با گناهان سنگین که مجازات بیشتری دارند.

خداوند این گروه را در قرآن به توبه دعوت کرده است. درصورتی که توبه نکنند، در آخرت دچار عذاب الهی می‌شوند. این افراد کسانی هستند که نماز‌ می‌خوانند، اما دروغ می‌گویند و غیبت می‌کنند. روزه می‌گیرند، اما چشم چرانی می‌کنند و مال حرام می‌خورند و رشوه می‌گیرند و اختلاس می‌کنند. خداوند این دسته را به توبه در دنیا برای پاکی دعوت کرده است، چراکه خداوند توبه کنندگان را دوست دارد.

خوف از خدا باعث خنده بهشتی می‌شود

وی افزود: در روایتی از پیامبراکرم (ص) آمده است، چشمی که در دنیا از ترس خداوند گریه کرده باشد، در آخرت هرگز نمی‌گرید و لبان صاحب این چشم در آخرت خندان خواهد بود. گروه سوم افرادی هستند که اهل طغیان و سرکشی هستند؛ افرادی که بیشترین میزان خطا را در دنیا دارند. بنابراین، خدا این افراد را در دنیا و آخرت عذاب می‌دهد. عذاب دنیوی تدریجی مشمول حال وی می‌شود. به طوری که لطف و رحمت خداوند از آن‌ها گرفته می‌شود.

چون از آن‌ها سلب توفیق شد و میدان برای گناهکاری آن‌ها باز گذاشته شد، حتی ممکن است نعمت‌های آن‌ها بیشتر شود تا پشت آن‌ها از بار سنگین گناهان سنگین‌تر شود، به طوری که مجازات سنگین و دردناکی در انتظار آن‌ها باشد. این فرد شبیه به انسانی است که از شاخه‌های درخت بالا می‌رود، هنگامی که بالای درخت می‌رسد، ناگهان تعادلش را از دست می‌دهد و به پایین پرتاب می‌شود و همه استخوان هایش می‌شکند.

توفیقات الهی نشئت گرفته از لیاقت هاست

حجت الاسلام والمسلمین بهاری گفت: خداوند در قرآن بار‌ها از عذاب تدریجی سخن گفته است. به ویژه درباره امت‌های قبلی می‌گوید که ما آن‌ها را گرفتار رنج و ناراحتی کردیم، شاید بیدار و تسلیم شوند. هنگامی که آنچه را به آن‌ها تذکر داده شده بود، فراموش کردند، در‌های نعمت‌ها را به روی آن‌ها باز کردیم تا کامل خوش حال شدند، اما همه نعمت‌ها را یک باره گرفتیم تا سخت مجازات شوند.

خداوند متعال در سوره مبارکه اعراف آیه۱۸۲ و ۱۸۳‌ می‌فرماید: کسانی که آیات ما را تکذیب کردند، به تدریج از جایی که‌ نمی‌دانند، مجازات می‌شوند و به آن‌ها مهلت می‌دهیم مجازاتشان دردناک‌تر باشد، چون تدبیر من قوی و حساب شده است.

در اصول کافی از قول امام صادق (ع) آمده است: هنگامی که خداوند نیکی بنده را بخواهد، به محض اینکه گناهی انجام می‌دهد و خطایی از او سر می‌زند، او را عذاب می‌دهد تا متوجه شود و مرتکب خطای بیشتری نشود. حال این سؤال مطرح می‌شود که مگر کار خدا هدایت و بیدارساختن نیست، چرا غافل کردن و گرفتارکردن؟ پاسخ این است که باید توجه کنیم توفیقات الهی بر اثر لیاقت هاست. گاهی افراد چنان مست، مغرور و سرکش می‌شوند که شایستگی هدایت را از دست می‌دهند و درواقع اعمال آن هاست که موجب این موضوع می‌شود، زیرا از خدا دور شده اند.

این افراد نه تنها لیاقت مرحمت خداوند را ندارند، بلکه مستحق عذاب‌های سنگین می‌شوند. بنابراین، اینجا متوجه می‌شویم ترس از پروردگار به معنای مراقبت کردن از خود برای تکرارنشدن خطا و گناه است. این بزرگ‌ترین بیچارگی انسان است. انسان‌هایی که در دنیا از خدا می‌ترسند، در آخرت از هیچ چیزی نمی‌ترسند، زیرا سایه مهر خدا بر سر آن‌ها گسترده می‌شود.