از جهاد سازندگی تا  اردو‌های جهادی

اگر با مجمع جهادگران آشنا نیستید، خوب است بدانید که شبکه‌ای متشکل از گروه‌های جهادی است که سال ۹۷ در سطح کشور تشکیل شد. علت تأسیس هم این بود که گروه‌های جهادی، خودشان مسئله‌های خودشان را بهتر می‌دانند و‌ می‌توانند برای رسیدن به پیشرفت و عدالت برنامه ریزی کنند. روند تشکیل هم این طور است که ابتدا انتخابات در سطح شهرستان‌ها برگزار و در گام بعد، مسئول مجمع جهادگران استان انتخاب می‌شود. این مجمع، کارگروه‌های تخصصی دارد؛ از سلامت و درمان تا عمرانی، فرهنگی و ... و ذیل هر کدام از این تخصص ها، گروه‌های جهادی تقسیم می‌شوند.

مجمع، چهار مأموریت مهم دارد؛ یکی رصد گروه‌های جهادی است برای پیدا کردن ظرفیت ها، تخصص‌ها و فعالیت هایشان. دوم ارتباط گروه‌های جهادی با هم است؛ همان نکته‌ای که در پیام نُه بندی رهبر معظم انقلاب در سال ۹۸ نیز به آن تأکید شده بود. کار دیگری که به دنبال انجام آن هستیم، آموزش و ارتقای کمی و کیفی گروه‌های جهادی است؛ به طوری که ظرفیت هایشان مضاعف و شکوفا شود و با انسجام این ظرفیت ها، بر اساس اولویت‌های نظام، ارائه خدمت کنند. وظیفه چهارم نیز تسهیلگری است؛ به این معنا که به کمک مجمع، گروه‌های جهادی با سهولت به بدنه حاکمیت اعم از ادارات، دستگاه ها، سازمان‌ها و نهاد‌های خدمت رسان متصل شوند و بهتر بتوانند به نیازمندان به عنوان، ولی نعمت‌های جمهوری اسلامی ارائه خدمت کنند.

شاید برای عده‌ای از مخاطبان چنین سؤالی وجود داشته باشد که آیا اردو‌های جهادی همان کارکرد جهاد سازندگی را دارند و مثل دهه‌های نخست انقلابی، صرفا به دنبال محرومیت زدایی هستند؟

با یک پیشینه خیلی کوتاه از این دو ساختار، به این سؤال جواب می‌دهم. جهاد سازندگی که در سال ۱۳۵۸ به فرمان امام (ره) شکل گرفت، تمرکزش بر محرومیت زدایی بود. سال ۱۳۷۹ جهاد سازندگی با سازمان کشاورزی ادغام شد و به فرمان رهبری در همان سال، بسیج سازندگی، تشکیل و بستر خدمت رسانی گروه‌های جهادی در این قالب، فراهم شد؛ و حالا جواب سؤال یادشده: شرایط گام نخست و گام دوم انقلاب، متفاوت است و از همین رو کارکرد این دو نیز با وجود تشابه ها، تفاوت‌هایی دارد.

در گام اول انقلاب، جمعیت بیشتر و مؤثرتری در روستا‌ها بودند. اولویت نخست برای این جمعیت، تأمین نیاز‌های اولیه روستا‌ها مثل آب، برق، گاز، ساخت مسجد و ... بود که جهاد سازندگی برای تأمین آن با کمک دستگاه‌های مرتبط تلاش می‌کرد. در گام دوم انقلاب، با تأمین زیرساخت‌های یادشده، نیاز‌های متفاوت و اولویت‌های دیگری احساس می‌شود؛ مثل اشتغال و تولید، به ویژه از نوع دانش بنیان آن. به تبع آن گروه‌های جهادی با حفظ کارکرد‌های خود در زمینه محرومیت زدایی، سمت و سوی تلاش هایشان را به سمت نیاز‌های گام دوم انقلاب آورده اند.

به لطف خدا، اسفند امسال هر دو کارکرد اردو‌های جهادی را در خراسان رضوی- استانی با ۵۲۰۰ گروه جهادی ثبت شده در سامانه اطلس- خواهیم دید. این برنامه از ۲۰ اسفند تا ۴ فروردین برگزار می‌شود و ۱۵۰۰ نیروی جهادگر با تخصص‌های مختلف، انسجامشان را در خدمت رسانی نشان می‌دهند. تایباد و رضویه، مناطق هدف هستند و جهادگران در زمینه‌های دام پزشکی، مرمت منازل فرسوده افراد نیازمند، درمانی، فرهنگی و ... ارائه خدمت می‌کنند. هر چند ما اعتقاد داریم راهیان اردو‌های جهادی، خدمت نخست را نه به افراد نیازمند، بلکه به خود ارائه می‌کنند. به بیان دیگر، اردو‌های جهادی کارکردی مشابه جبهه دارند؛ جبهه‌هایی که انسان ساز بودند. در اردو‌های جهادی نیز خدمت رسانی به مردم مهم است و مهم‌تر از آن تربیت، هدایت، ساختن و تقویت اخلاص خود خدمت دهنده است.