نوروز پرمصرف مشهد قبل از تابستان خشک

سالی که نکوست از بهارش پیداست. ۱۰ میلیون مترمکعب در دو هفته، میزان آبی است که ۱۰ میلیون زائر و بیش از ۳ میلیون شهروند مشهدی در ایام نوروز مصرف کرده‌اند. بااین‌حال، آن‌طور که مدیرعامل آبفای مشهد می‌گوید، با وجود افزایش ۱۱ تا ۱۲ درصدی حجم مصرف آب در مدت مشابه سال پیش، میزان بارندگی از ابتدای سال آبی جدید تاکنون فقط حول‌وحوش ۶۶ میلی‌متر ثبت شده است که نسبت به دوره آماری بلندمدت ۶۲ درصد کاهش را نشان می‌دهد.

حسین اسماعیلیان در گفتگو با خبرنگار شهرآرا بر این نکته هم اذعان می‌کند که بارش‌های اخیر دردی از دشت خشک شهر مشهد دوا نکرده و حال‌وروز این خطه نه‌فقط وخیم‌تر از بسیاری از نقاط کشور است، بلکه در میان دشت‌های استان خشک خراسان هم در پایین جدول قرار داریم.
اما با وجود این اعداد و ارقام، ظاهرا نوروز امسال به‌دلیل اقدامات و تمهیدات مجموعه‌های ذی‌ربط، نوروز کم‌دردسرتری از حیث تأمین آب برای زائران و مجاوران امام‌هشتم بوده است. اسماعیلیان گواه این ادعا را کاهش ۸۲ درصدی تماس و نارضایتی شهروندان و زائران به آبفا در روز‌های پایانی پارسال و ایام ابتدایی سال جدید درباره مشکل فشار آب و کیفیت آن می‌داند.

مدیرعامل شرکت آب‌وفاضلاب مشهد دراین‌باره می‌‎گوید: کار‌های خوبی در زمینه اصلاح شبکه و مدیریت توزیع انجام دادیم تا مشکلی برای تأمین آب زائران نوروزی و شهروندان مشهدی رخ ندهد، اما این به‌معنای آن نیست که اوضاع خوبی داریم.

او در پاسخ به اینکه آیا بضاعت آبی شهر مشهد توان تأمین به حجم آب موردنیاز شهروندان و زائران را در موج دوم سفر‌های نوروزی دارد که احتمالا از نیمه دوم ماه رمضان آغاز می‌شود، می‌گوید: اگر موج دوم سفر‌ها را هم در نظر بگیریم، باید بیشتر از آن به فکر تابستان امسال باشیم که کار تأمین آب در این بازه و با این میزان بارش و حجم ذخیره آب، بسیار سخت می‌شود.

پیش‌بینی ما از میزان آب مصرفی موردنیاز برای روز‌های اوج تابستان امسال چیزی بیش از ۱۲ هزارو ۸۰۰ لیتربرثانیه آن‌هم با درنظرگرفتن مدیریت مصرف و همکاری همه‌جانبه شهروندان است. بااین‌حال، این میزان حدود ۳۰ درصد بیشتر از ظرفیت تأمین آب این شهر است. به‌عبارت دیگر، حدود چهار مترمکعب در ثانیه کمبود تأمین آب برای اوج مصرف تابستان امسال خواهیم داشت که بخشی از آن با اجرای پروژه‌های عمرانی در دست اجراست و بخش دیگر آن از طریق مدیریت مصرف جبران‌شدنی است.

به‌گفته اسماعیلیان، اکنون شش تا هفت پروژه آبی ازجمله ساخت مخزن، حفر چاه، اجرای خطوط انتقال، اجرای پهنه‌هایی از پروژه نبی‌اکرم (ص) و... با اعتباری بیش از هزار میلیارد تومان درحال اجراست تا تابستان مشهد را از حالت اضطرار آبی امسال دور نگه داریم.

فقط ۱۶.۹ درصد سد‌ها پر است!

اگر به آمار سالانه و هفتگی بارش‌ها و ذخیره پشت سد‌های مشهد نگاه کنیم، صحت صحبت‌های این مدیر حوزه آب بیشتر نمایان می‌شود.

از مجموع تراز عادی ۱.۵ میلیارد مترمکعبی سد‌های استان و شهر مشهد، اکنون ذخیره‌ای حدود ۲۶۶ میلیون مترمکعب وجود دارد که این دارایی فقط معادل ۱۶.۹ درصد از حجم این سازه‌های بزرگ است. پارسال این رقم نزدیک به ۴۵۰‌میلیون مترمکعب و ۲۸.۷‌درصد از حجم مخازن استان بوده است.

از سوی دیگر، به‌گفته مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان‌رضوی، امسال میزان بارندگی استان تا ۱۲ فروردین ۵۳ میلی‌متر ثبت شده که این رقم در سال آبی گذشته ۶۲.۲ میلی‌متر و در متوسط بلندمدت ۱۴۶.۲ میلی‌متر بوده است.

علیرضا طاهری در گفتگو با خبرنگار شهرآرا درصد اختلاف بارش‌های امسال با سال آبی گذشته و متوسط بلندمدت استان را به‌ترتیب ۲۳‌درصد و ۶۴ درصد اعلام می‌کند و می‌گوید: با وجود اینکه حجم آب تجدیدپذیر استان ازجمله سطحی و زیرزمینی حدود ۴۴۲.۵ میلیون مترمکعب است، اضافه‌برداشت‌های بی‌رویه از دشت‌های مختلف خراسان‌رضوی و شهر مشهد، سبب منفی‌بودن بیلان این دشت‌ها شده است.

او همچنین درباره چاه‌های فعال استان ازجمله مجاز و غیرمجاز می‌گوید: اکنون ۲ هزارو ۵۷۰ حلقه چاه کشاورزی با حجم ۴۴۵ میلیون متر‌مکعب در استان فعال است که ۱۲۲۸ حلقه آن با حجم ۳۹۴ میلیون مترمکعب مجوز بهره‌برداری دارد؛ به‌عبارتی ۱۳۴۲ حلقه چاه با حجم ۵۰ میلیون مترمکعب به‌صورت غیرمجاز از منابع زیرسطحی آب برداشت می‌کنند.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان‌رضوی ادامه می‌دهد: شمار چاه‌های فعال غیرکشاورزی استان هم ۳ هزارو ۳۳۲ حلقه چاه با حجم ۳۴۶‌میلیون مترمکعب است که ۲۸۷ حلقه آن با ظرفیت حدود ۱۰ میلیون مترمکعب در ردیف چاه‌های غیرمجاز به شمار می‌آید.