ناصر شکرایی‌راد آهنگساز درگذشت + بیوگرافی (۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۴) بسیاری از سکانس‌های فیلم هفت بهارنارنج به زندگی واقعی علی نصیریان نزدیک است بهروز شعیبی دبیر چهل و دومین جشنواره فیلم کوتاه تهران شد جبلی: صداوسیما آماده تولید «پایتخت ۸» است آغاز ثبت‌نام دریافت بن خرید کتاب از نمایشگاه کتاب تهران، برای سازمان‌ها و نهاد‌ها اکران فیلم «باد در کشتزار‌های نیشکر» در سینماهای هنر و تجربه آمار فروش سینما‌های خراسان‌رضوی در هفته گذشته (۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۴) نعیمه نظام‌دوست با فیلم «هرچی تو بگی» در راه سینما + پوستر آمار فروش نمایش‌های روی صحنه تئاتر در مشهد طی هفته گذشته (۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۴) وقتی تئاتر آیینه رنج می‌شود | روایتی از واقعیت در نمایش زهرماری که این روز‌ها روی صحنه تماشاخانه مایان مشهد است کیانو ریوز و ساندرا بولاک در یک فیلم مهیج هم‌بازی می‌شوند اکران آنلاین «سه جلد» با بازی باران کوثری گزارشی از نمایشگاه آثار استادان پیشکسوت هنرهای تجسمی در نگارخانه میرک مشهد آغاز داوری مرحله نخست جوایز ایسفا نقش آفرینی زوج مشهور اسپانیایی در فیلم پناهگاه خاطره نگاری یک قرار دوستانه | درباره کتاب «قرار با خورشید: روایت هایی از مواجهه با امام رضا(ع)» اولین جزئیات «اجل معلق» اعلام شد | رضا عطاران در سریالی کُمدی حضور هنرمندان تاجیکستانی در جشنواره‌های فجر ۱۴۰۴ انتشار فراخوان بخش عکس جشنواره پنج ساخت سریال مستند «احمد» به مناسبت سالگرد ارتحال امام خمینی (ره)
سرخط خبرها

زبان فارسی، پاسداشت و نگرانی‌ها

  • کد خبر: ۱۶۴۱۲۷
  • ۲۵ ارديبهشت ۱۴۰۲ - ۱۳:۵۱
زبان فارسی، پاسداشت و نگرانی‌ها
بی گمان فردوسی با آفرینش شاهنامه، در کنار باز زنده سازی فرهنگ و تمدن و تاریخ ایران و ایرانی، به داد زبان فارسی هم رسید.
علیرضا حیدری
نویسنده علیرضا حیدری

بیست وپنجم اردیبهشت، سال هاست که به نام نامی فردوسی بزرگ زینت یافته و چند سالی هم هست که عنوان «پاسداشت زبان فارسی» بدان افزوده شده است تا در کنار بزرگداشت فرزانه توس، به مهم‌ترین میراث آن مرد حکیم، یعنی زبان گران سنگ فارسی هم توجه شود. بی گمان فردوسی با آفرینش شاهنامه، در کنار باز زنده سازی فرهنگ و تمدن و تاریخ ایران و ایرانی، به داد زبان فارسی هم رسید و با سرودن شاهنامه کاخی برافراشت که ز باد و ز باران گزندی نیابد و شکوه این کاخ بلند مانا و جاودان بماند.

گرچه به تعبیر دکتر علی اشرف صادقی، عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی، زبان فارسی پیوستگیِ تاریخیِ شگفتی داشته است و از نیک بختی‌های آن است که از روزگارِ هخامنشیان تا به امروز پیوستارِ زبانی داریم و زبانِ پارسی از آن کهن روزگار تا به امروز راهی سرراست را پیموده است، خطر همیشه بیخ گوش این زبان بوده است و خواهد بود.

آثار این خطر را می‌توان در این نگاه رهبر انقلاب دید که «یک روز از چین تا روم و همین آسیای صغیر، مرز زبان فارسی را تشکیل می‌دادند. انسان می‌بیند که در دوران عثمانی، دیوان و مکاتبات آن‌ها به زبان فارسی بوده است و شعرایی به زبان فارسی داشتند. بهترین شعرای بخشی از دوران عثمانی، شعرای فارسی گو هستند؛ وضع هند و شبه قاره هند هم که معلوم است». اما امروز آن جغرافیای بزرگ کوچک‌تر شده است و ازاین رو، وقتی از زبان فارسی سخن می‌گوییم و روز پاسداشت آن را در گاه شمار ثبت می‌کنیم، باید افقی فراتر از جغرافیای ایران را ببینیم.

پاسداری از زبان فارسی برای ما یک وظیفه است و با توجه به اینکه زبان و خط فارسی در قانون اساسی به عنوان زبان و خط رسمی شناخته شده است، باید برای پاسداری از آن کوشید. این وظیفه، هم وظیفه حاکمیتی است و هم عمومی. به ویژه ما در سرزمین بزرگ خراسان بیش از همه سزاوار نگاهبانی از این زبان هستیم. زبان فارسی با آسیب‌های فراوانی روبه روست؛ انبوه رسانه‌های رسمی و غیررسمی و فراوانی شمار کسانی که به صورت حرفه‌ای یا غیرحرفه‌ای می‌نویسند و قلم در دست دارند، بر دغدغه‌های دلسوزان افزوده و نگرانی‌ها را جدی‌تر کرده است.

فضای مجازی میدان فراخی فراهم کرده و به همه امکان نوشتن داده است. این میدان به آسیب‌ها دامن زده و نگرانی‌ها را بیشتر کرده است. دانش و فناوری نیز که به سرعت در حال به روزشدن است، با خود تولید واژه می‌کند و این واژه‌ها بر زبان‌های دیگر سیطره می‌افکند. امروزه این زبان ـ از آن جغرافیای بزرگ ـ به طور مشخص در ایران و افغانستان و تاجیکستان زنده است و البته در همین سه کشور با خطراتی عامدانه و غیرعامدانه روبه روست.

باباجان غفورف، نویسنده و تاریخ دان تاجیک، به این خطر بزرگ اشاره می‌کند و یاد آور می‌شود که در هند و پاکستان در گذشته شمار بسیاری از مردم به فارسی سخن می‌گفتند؛ ولی همواره تعداد فارسی زبانان کم و کمتر می‌شود و این خطر بزرگی است. اکنون در تاجیکستان اگرچه به زبان فارسی صحبت می‌کنند، خط سیریلیک جایگزین خط فارسی شده و این تغییرخط، فارسی را در خطر انداخته است. ستیزه گری با زبان پارسی در افغانستان نیز پیشینه دارد و معمولا ماهیتی سیاسی داشته است؛ چنان که امروز شاهد فارسی زدایی در این کشور هستیم. گرچه مردم همچنان با این زبان زندگی می‌کنند و دلسوزان افغانستان نیز این خطرات را گوشزد کرده اند.

بی گمان جامعه رشدیافته باید زبانی رشدیافته داشته باشد و زبان فارسی این ظرفیت را دارد و البته این سخن دکتر میرجلال الدین کزازی را نباید از خاطر برد که «اگر اکنون ما گرد همدیگر جمع شده ایم و به زبان شیوای فارسی با یکدیگر سخن می‌گوییم، مدیون فردوسی و «شاهنامه» هستیم. زبان استوار و بی عیب و نقص برای شکوه و شگرفی «شاهنامه» کافی است. فردوسی تنها سخنوری است که توانسته به زبان راستین پارسی بدان سان که می‌سزد و می‌برازد، راه ببرد و این زبان را به شایستگی به کار بگیرد».

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->