درباره کتابخانه قدیمی «یاس نبی» که صاحبش به مردم کتاب هدیه می‌دهد | «خواندن» در حوالی خیابان جنت
کتابخانه سیدعلی سیف که هفده سال پیش در یکی از پاساژ‌های خیابان جنت آغاز به کار کرد و همچنان برقرار است، برای خودش یک مرکز فرهنگی کوچک و جمع وجور و جایی است که اگر گذر آدمی به آن بیفتد، دست خالی برنمی گردد.
مریم محبی | شهرآرانیوز؛ هفده سال است در یک چهاردیواری کوچک، کتاب روی کتاب گذاشته و حالا این چهاردیواری واقعا برای خودش یک کتابخانه تمام عیار شده است. پیش تر، اگر گذرتان به اینجا می‌افتاد، لابه لای کتاب ها، دو سه تا صندلی هم برای نشستن پیدا می‌شد. اما انبوه کتاب‌هایی که حالا هر روز از روز قبل بیشتر می‌شود، این فضا را محدودتر کرده است و البته پروپیمان تر.
بااین حال، یک دالان باریک وجود دارد؛ جایی میان ردیف کتاب‌های کنار دیوار و ردیف میانی مغازه، دالانی به پهنای عبور یک نفر که اجازه می‌دهد با ملاحظه چند قدم برداری و لابه لای کتاب‌ها سرک بکشی. هرچند حجم بیشتر این کتاب‌ها را کتب دینی و مذهبی و ادعیه تشکیل می‌دهد، با یک جست وجوی دقیق تر، می‌توان «لیلی و مجنون» و «جاودانه زیستن، در اوج ماندن» ِ فروغ فرخزاد یا «قلعه حیوانات» جرج اُروِل را هم پیدا کرد. به قول خودش: «همه چیز دارم. رمان و داستان هم دارم.»
اینجا کتابخانه سیدعلی سیف است که هفده سال پیش در یکی از پاساژ‌های خیابان جنت آغاز به کار کرد و همچنان برقرار است. کتابخانه‌ای که برای خودش یک مرکز فرهنگی کوچک و جمع وجور و جایی است که اگر گذر آدمی به آن بیفتد، دست خالی برنمی گردد. سیف کتاب‌های بسیاری دارد که رایگان در اختیار متقاضیان و بازدیدکنندگان قرار می‌دهد. اتفاق خوبی که پای ما را هم به اینجا باز کرد و گپ وگفتی را با او رقم زد. این فعال فرهنگی خودش نیز در زمینه‌های دینی کتاب هایی، چون «مد و مدپرستی» و «فرشته انس» را به چاپ رسانده است.
کتاب فروشی نه، کتابخانه آری
اگرچه این فضا در یکی از مغازه‌های یک پاساژ فراهم شده‌است، نباید آن را کتاب فروشی دانست، چون آنچه سبب شکل گیری اش شده، فروختن کتاب به مردم و کسب درآمد از آن نیست. خدمات فرهنگی در اینجا رایگان انجام می‌شود و کتاب‌ها به صورت هدیه در اختیار مردم قرار می‌گیرد. بانی این مرکز فرهنگی مردمی آن را فراهم کرده تا بگوید: «خواندن کتابْ کسب لذت بی پایانی است که به آسانی میسر می‌شود و حیف است که این لذت را فراموش کنیم.»
می‌گوید یک خانه ۴۵-۴۰ متری در خیابان حرعاملی داشته که آن را برای تأمین هزینه‌های اولیه این کار فروخته: «آمدم در کار کتاب. مرتب کتاب تهیه کردم و خوشبختانه کتاب‌هایی هم از طرف مردم به‌آسانی به دستم می‌رسد. قرار هم نیست از این کار پول دربیاورم.» او کار جهادی را ارجح بر کسب درآمد معرفی می‌کند: «می توانستم و می‌توانم در همین زمینه درآمد به دست بیاورم، اما عشق و علاقه عجیبی به کار جهادی دارم. نباید از این نکته غافل شد که خداوند چه مسئولیت و تعهدی بر عهده ما در برابر انسانیت و جامعه گذاشته است. در همه سال‌هایی که مشغول این کار هستم متوجه شده ام که فضا روزبه روز دارد بهتر می‌شود و مردم اقبال بیشتری به مطالعه نشان می‌دهند. از طرفی، به برکت آن، روشنایی بیشتری به زندگی ام تابیده است.»
ترویج مطالعه از حاشیه شهر تا هرات
از سیف درباره دیگر فعالیت‌های فرهنگی اش می‌پرسیم. پاسخ او چنین است: «اگر بخواهم آمار و عدد بدهم، باید بگویم در سال ۱۰ هزار جلد کتاب رایگان می‌دهم. هشت کتابخانه سیار در سطح مساجد و حاشیه شهر تأسیس کرده ام. همیشه کتاب در دست دارم و هرجا که می‌روم به اطرافیانم می‌دهم. تفاوتی نمی‌کند در مطب دکتر باشم یا بازار یا مترو و اتوبوس. بعضی‌ها به من می‌گویند آقای کتاب. با همه رفیق شده ام و با افراد زیادی ارتباط گرفته ام.
حتی به سراغ بازیافتی‌های شهر نیز رفتم و فقط ۲ هزار جلد کتاب از بازیافتی‌های سطح شهر جمع آوری کردم، کارهایی در موضوع‌های مختلف تربیتی و روان شناسی و دینی و مذهبی.» او در ادامه صحبت هایش به محدود نماندن حوزه فعالیت هایش در مشهد و اطراف آن اشاره می‌کند: «قبل از اینکه طالبان قدرت را در افغانستان به دست بگیرد، کتابخانه‌ای در هرات بود که در یک اطلاعیه در چهارراه شهدا دیدم نیاز مبرمی به کتاب دارد. حدود ۴ هزار جلد کتاب بسته بندی کردم و فرستادم هرات.»
مقابله با محتوای نامناسب
بسیاری از ما سودای کار فرهنگی را در سر داشته ایم، اما برای عملی کردنش قدمی برنداشته ایم. شاید خیلی از ما بار‌ها و بار‌ها در وضعیت‌های مختلف صدایمان را انداخته ایم به سرمان و فریاد سرداده ایم که چرا فرهنگ سازی نشده و چرا فرهنگ سازی نکرده اند و بزرگ تر‌ها و رسانه‌ها و صداوسیمای ما دقیقا دارند چه کار می‌کنند!
اما این رسالت خیلی وقت‌ها فقط در حد نقد کردن و شعار دادن و یادآوری، باقی ماند و از آن جلوتر نرفت. مگر غیر از این است که یکی از ستون‌های فرهنگ و فرهنگ سازی همین کتاب است و تشویق به کتاب خواندن؟ متعهد بودن به چنین دغدغه‌هایی در این کتابخانه کوچک روی زمین نمانده و سیدعلی سیف مدت هاست عزمش را جزم کرده و دارد برای آن تلاش می‌کند.
او می‌گوید برای هر آدم و هر موقعیت و اوضاعی، کتابی درخور دارد و اگر علاقه مندی هم ببیند که در جست وجوی کتاب خاصی است همه تلاشش را می‌کند تا آن را برایش تهیه کند و در اختیارش بگذارد. کتاب‌هایی که به قول خودش می‌توانند تأثیر معجزه آسا بگذارند: «باور کنید من تأثیر معجزه آسای کتاب را بر بعضی کسانی دیده ام که به آن‌ها کتاب داده ام. کتاب خوب تأثیر خوب می‌گذارد و کتاب بد تأثیر بد. متأسفانه الان بازار کتاب ما پر است از کتاب‌های افست و نباید از این نکته غافل شد.»
کتاب می‌تواند مردم را به مغز دین برساند
سیف می‌گوید: «مسئولان فرهنگی ما خواب تشریف دارند. ادعا و حرف زیاد است، اما عمل نه. در همه این سال‌ها با مسئولان و نهاد‌های فرهنگی مکاتبات زیادی کرده ام، اما هیچ یک از مسئولان سراغی از ما نگرفته اند. چرا فاصله اعتقادی در این دوره زمانه این قدر زیاد شده است و جامعه ما باید به این صورت باشد؟ امروزه درد‌ها و رنج‌های زندگی و ناهنجاری‌های اجتماعی، روی آوردن به مواد مخدر و افتادن در منجلاب گناه و فساد به دلیل فقدان آموزش و نخواندن کتاب است. خیلی از دوستان می‌گویند ما دین داریم، اما دین شناس نیستیم. ما هنوز درگیر پوسته دین هستیم، در حالی که کتاب می‌تواند ما را به مغز و اصل آن برساند.
من معتقدم اگر دین را به معنای واقعی در بطن جامعه پیاده کنیم و انسان‌ها را کتاب خوان و با معیار‌ها و ملاک‌های دین آشنا کنیم جواب خوبی می‌گیریم. حتما جواب می‌دهد که من هفده سال است دارم این کار را انجام می‌دهم، البته شرطش این است که نخست نیاز‌های بنیادینی، چون کار، اقتصاد، بهداشت و دارو و درمان مردم برطرف شود. هفده سال است دارم با جوان‌ها کار می‌کنم و در همه این سال‌ها به این نتیجه رسیده ام که کتاب باید به آسانی به دست جوانان ما برسد. به همین علت هم از استفاده کنندگان از این کتابخانه حق عضویت نمی‌گیرم و اگر اتفاقی برای کتاب‌ها رخ بدهد برخورد بدی هم نمی‌کنم.»
مردمی که کتاب نذری می‌دهند
هدیه دادن کتاب و تشویق به کتاب خواندن البته تنها کاری نیست که این مرکز فرهنگی کوچک انجام می‌دهد. فعالیت‌های جانبی عام المنفعه و فرهنگی دیگری نیز به واسطه این کتابخانه صورت می‌گیرد. طرح «نذر کتاب» یکی از همین فعالیت هاست: «بعد از مدتی که فعالیت‌ها روی روال افتاد به این فکر کردم که چگونه می‌شود بهتر کار کرد و کار‌های بهتری انجام داد، اینکه چگونه می‌توانم کتاب‌های بیشتر و متنوع تری برای هدیه دادن داشته باشم. همین افکار شد آغاز شکل گیری طرح نذر کتاب.
حالا خیلی‌ها زنگ می‌زنند و می‌گویند کلی کتاب نذر کرده اند و از من می‌خواهند کتاب هایشان را تحویل بگیرم و به صورت هدیه در اختیار دیگران بگذارم.» فعالیت‌هایی مانند معرفی متقاضیان برای خدمات مشاوره‌ای رایگان یا حتی کارهایی، چون جمع آوری لباس و نوشت افزار برای مناطق محروم از دیگر برنامه‌های کتابخانه یاس نبی است که در کنار ترویج فرهنگ مطالعه انجام می‌شود.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
