رونمایی از اسناد واقعه کشف حجاب و کشتار متحصنین مسجد گوهرشاد

به گزارش شهرآرانیوز،  همزمان با روز عفاف و حجاب، اسناد واقعه کشف حجاب و حمله به مسجد گوهرشاد به دستور رضاخان موجود در مرکز اسناد آستان قدس رضوی معرفی و رونمایی شددر این مراسم که در تالار کنفرانس کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی برگزار شد، دخالت گروه‌های مختلف در قیام مسجد گوهرشاد را مورد بررسی قرار  گرفت.

کارشناس اسناد سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی با بیان اینکه قیام گوهرشاد مظلوم‌ترین قیامی است که در ایران علیه ظلم انجام شده و هنوز هم مظلوم است اظهار کرد: مستندات و تاریخ شفاهی به جای مانده از این واقعه را بسیار محدود است در کتاب‌های ما اطلاعاتی جزئی از این قیام وجود دارد و بسیاری از مباحث تاریخ شفاهی این واقعه منتشر نشده است.

طباطبایی گفت: تغییر لباس از ۱۳۰۵ شروع و تا ۱۳۱۴ ادامه می‌یابد و علمای بزرگ مشهد همچون حسین قمی از خاندان قمی و یونس اردبیلی بزرگترین عالم شهر مشهد، با مشورت هم به نشانه اعتراض از مشهد به سمت تهران حرکت می‌کنند تا عدم رضایت خود را به گوش شاه برساند.

وی ادامه داد: این جریان با موافقت اسدی نایب التولیه حرم مطهر رضوی و پاکروان استاندار وقت مواجه شد تا مشهد را از قدرت علما خالی کند و خود قدرت را به دست گیرند.

وی با اشاره به جایگاه مردمی حوزه علمیه مشهد و حضور علمای به نام شیعه در آن، از سید عبدالله شیرازی، شیخ هاشم قزوینی، سیدعلی سیستانی، علی اکبر آشتیانی، شیخ غلامحسین تبریزی، سیدعبدالحسین دستغیب، سیدیونس اردبیلی، نواب احتشام رضوی، شیخ غلامرضا واعظ طبسی، شیخ محمد حسین مطهری به عنوان علمای تاثیرگذار حوزه علمیه مشهد در جریان واقعه گوهرشاد یاد کرد.

روایت اسناد از واقعه گوهرشاد 

کارشناس اسناد سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی گفت: اسناد مربوط به قیام مسجد گوهرشاد و مسئله کشف حجاب موجود در آرشیو این سازمان  قیام مسجد گوهرشاد (۱۸ الی ۲۲ تیرماه ۱۳۱۴)، در اعتراض به قانون تغییر لباس توسط حکومت پهلوی بود و رئیس نظمیه مشهد کسانی را که در برابر قانون تغییر لباس مقاومت داشتند به زندان می‌انداخت.

آذری با اشاره به  اسناد فشار بر خدمه حرم مطهر رضوی برای تغییر لباس گفت: عدم توجه به تغییر لباس در حرم مکاتباتی از سوی دربار با اسدی نایب التولیه را در پی داشت و این مکاتبات به حدی بود که خدمه را مجبور به تغییر لباس کرده و عکسی از آنان را به تهران فرستاد.

وی سانسورشدید اخبار و خفقان روزنامه‌های حکومتی را مانعی بر اطلاع از وقایع آن قیام خواند و افزود: ترس از بیان این واقعه به حدی بود که تا ۱۵ سال بعد از آن شاهدان همچنان از ذکر آن می‌ترسیدند.

آذری تصریح کرد: ۱۹ تا ۲۱ تیرماه ۱۳۱۴ گوهرشاد شاهد تحصن و اجتماع است که منطبق بر اسناد بالغ بر ۵ هزار نفر در آن شرکت داشتند.
وی به مستندانی از گزارشات به جای مانده از سفیر امریکا در تهران اشاره داشت که تعداد کشته شدگان این جریان را بین ۵۰۰ تا ۸۰۰ نفر ذکر کرده است.

وی افزود: پیرامون واقعه گوهرشاد ۱۵۰ برگ سند در خصوص قانون کشف حجاب در مرکز اسناد آستان قدس رضوی وجود دارد و در بخش تاریخ شفاهی با ۳۰ نفر از شاهدان واقعه کسانی که معاصر قیام بودند حدود ۵۰ ساعت گفتگو صورت گرفته است.