در ماه ربیعالاول هستیم؛ ماهی که به شادی و سرور معروف است. در این ایام مؤمنان گردهم میآیند و این روزهای مبارک را پاس میدارند. همچنین مجالس ازدواج و سایر میهمانیها برقرار است. درست است که این مراسم به منظور رواج شادی قلبی مان از اتفاقات خوب زندگی برگزار میشود، اما در حین انجام مراسم هم ممکن است دلخوری به وجود بیاید، پس قبل از هر چیزی اگر بنای شاد کردن میهمانان و خانواده خود را دارید، این حدیث پیامبر (ص) و نکتههای آن را به خاطر بسپارید.
پیامبر خدا (ص) میفرمایند: «ثَلاثٌ مَن لَم یَکُن فِیه لِمَ یَتِمَّ لَهُ عَمَلٌ: وَرَعٌ یَحجُزُهُ عَن مَعاصِی ا... ِ و خُلُقٌ یُدارِی بِهِ النّاسَ و حِلْمٌ یَرُدُّ بِهِ جَهلَ الجاهِلِ؛ سه چیز است که هر شخصی نداشته باشد، هیچ عملى از او تمام و کامل نیست: پاکدامنى و ورعى که او را از نافرمانى خدا بازدارد و خویى که به سبب آن با مردم مدارا کند و بردبارى و حلمى که به وسیله آن، رفتار جاهلانه نادانان را دفع کند».
این سه خصلت در هر کاری به ما کمک میکند تا بتوانیم به خوبی از پس امور بربیاییم؛ اینکه در هر موقعیتی اول از خدای خود حیا کنیم و خود را دربرابر او ببینیم تا بتوانیم به کارهایی که مخالف دستورهای الهی است، جواب منفی بدهیم و دل را فقط به خدای خود استوار و سلامت نفس خویش را حفظ کنیم و جز از خدا نترسیم. دومین خصلتی که پیامبر اکرم (ص) فرموده اند تضمین کننده صحت زندگی اجتماعی ماست، در توصیه به مدارا از امام علی (ع) نقل شده است: «ثَمَرَه العَقلِ مُداراه النّاسِ؛ میوه خرد، مدارا کردن با مردم است» (غررالحکم: ۴۶۲۹).
عقل، انسان را به مدارا کردن با مردم، حکم میکند که نه تنها قلب انسان سالم و مهربان، حکم به مهربانی و سازش با مردم میکند که عقل انسانی نیز این امر را تأیید میکند.
از امام صادق (ع) پرسیده شد معنای این آیه از قرآن که امر به سخن نیکو با مردمان میکند، چیست؛ «و با مردم نیک سخن بگویید (بقره،۸۳).
ایشان پاسخ دادند: «أی للنّاسِ کُلِّهِم مُؤمِنِهِم و مُخالِفِهِم. أمَّا المُؤمِنونَ فَیَبسُطُ لَهُم وَجهَهُ و أمَّا المُخالِفونَ فَیُکَلِّمُهُم بالمُداراةِ لاِجتِذابِهِم إلى الإیمانِفإنَّهُ بِأیسَرَ مِن ذلِکَ یَکُفُّ شُرورَهُم عَن نَفسِهِ و عَن إخوانِهِ المُؤمِنِینَ؛ مقصود، همه مردمان اعم از مؤمن و مخالف است، اما با مؤمنان، باید گشاده رو بود و با مخالفان باید به نرمى و مدارا سخن گفت تا به سوى ایمان کشیده شوند و کمترین ثمرش این است که خود و برادران مؤمنشان را از گزند آنان مصون مى دارد».
از نتایج و دستاوردهای مدارا با مردم، نمونههای دیگری را نیز میتوان بیان کرد، اما کافی است خودتان مروری کنید اتفاقاتی را که بارها تجربه کرده اید تا ببینید خیلی از ناراحتیها و دلخوریها با کمی گذشت و مدارا، اصلا رخ نمیداد.
درباره خصلت سوم نیز همین نمونه را میتوان گفت که صبوری بر کارهای فردی که میدانید از سر ناآگاهی روی میدهد و بردباری در زمانهایی که شما افق دید وسیع تری دربرابر اتفاقات جاری دارید، موجب میشود به عنوان یک طرف ماجرا، کنترل آرامش و اتفاقات را در دست بگیرید. بی شک رفتن به مسیر درست با خشم و عصبانیت محقق نمیشود.
اگر هم دیگران با ترس در لحظه، شما را تأیید کنند، به معنای این نیست که بعدا به مسیر خود برنخواهند گشت. اینکه در خانواده بر سر هر موضوع ریزودرشتی با یکدیگر توافق نداشته باشیم، فقط رنجش به وجود میآورد، اما فکر کنید هدف از کنار یکدیگر بودن، شاد شدن و به ثمر رساندن و پیش بردن کارها باشد، آن وقت چه فرقی میکند چطور و چگونه؟ همین که از حدود الهی خارج نشویم، کافی است.