سلطانی-شهامت - هرچند خبرهایی که تا لحظه تنظیم این گزارش تأیید شده است حکایت از صدور بخشنامه جدید وزرات بهداشت مبنی بر تغییر شبکه توزیع ماسک و دیگر اقلام پزشکی مورد نیاز این روزها دارد، سرِ گروههای بازرسی تعزیرات حکومتی و سازمان صمت همچنان شلوغ است. مختصر و مفید بگوییم که موضوع بازرسی آنها و گزارش ما شناسایی کسانی است که توصیفشان را به سعید نمکی، وزیر بهداشت میسپاریم: «ماسکها به دست یک مشت دلال پدرسوخته مفتخور افتاده است.» از ما اصرار و از دلالها انکار، اصلا انگار تلاشها برای عادی کردن شرایط در بازار بیفایده است. هنوز هم ماسک به قیمتهای نجومی به فروش میرسد. در کمال تعجب برخی از داروخانهها شانهبهشانه دلالهای خیابانی ماسکهای فیلتردار معمولی را به قیمت ۲۸ هزار تومان و ۶۵ هزار تومان به فروش میرسانند. این موضوع باعث شد که برای دومین روز متوالی گشت سیار تعزیرات حکومتی به منظور نظارت و بازرسی سراغ داروخانههای مشهدی برود. آنچه در ادامه میخوانید گزارش مختصری از گشت بازرسی نیمروزی است که دیروز انجام شد.
احتکار ماسک
وارد داروخانه میشویم، میپرسیم: «ماسک برای فروش دارید؟» پاسخ منفی میگیریم و بعد از آن رئیس شعبه سیار تعزیرات حکومتی استان به همراه کارشناسان بازرسی اتاق اصناف مشهد و کارشناسان انجمن داروسازان وارد میشود. مدیر داروخانه حضور ندارد، اما متصدیان فروش دستوپایشان را گم میکنند. سؤال درباره اینکه ماسک تنفسی برای فروش در داروخانه وجود دارد یا نه؟ باز هم تکرار میشود و بازهم پاسخ منفی میگیریم.
برحسب اتفاق و در پی پیدا کردن فاکتورهای خرید و فروش ماسکهای تنفسی قریب به ۵۰۰ عدد ماسک تنفسی از بخش صندوق داروخانه پیدا میشود. مدیر داروخانه مدعی میشود این ماسکها برای مصرف شخصی پرسنل است. این در حالی است که تعداد پرسنل داروخانه به اذعان مدیر آن از ۳۰ نفر تجاوز نمیکند. ادعاهای ضد و نقیض یکی پس از دیگری مطرح میشود.
قاضی امید جلیلی، رئیس شعبه سیار تعزیرات حکومتی، باوجود اینکه اجازه پلمب داروخانه متخلف را دارد، به توقیف ماسکها و ارسال آن به دانشگاه علوم پزشکی اکتفا میکند. بر اساس مشاهدات خبرنگار شهرآرا در طول مدت بازرسی آنچه که به طرز معناداری به فرایند بازرسی جهت میداد، صحبتهای یکنفر از انجمن داروسازان خراسان رضوی بود که مدام در تلاش بود گرانفروشی و عرضه نکردن ماسک از سوی داروخانه را تطهیر کند. این در حالی بود که یکی از مشتریان معترض در این داروخانه ادعا کرد شب گذشته، ماسکهای تنفسی فیلتردار را از همان واحد بهقیمت ۲۸ هزار تومان خریده است.
۶۵ هزار تومان خریدم
مدیر داخلی این داروخانه که در محله سجاد مشهد فعالیت میکند، ادعا کرد: «ما برای رضای خدا و پاسخ به نیاز مشتریان ماسک فیلتردار را بدون فاکتور خریدیم و با اندک سود مجاز ۲۸ هزار تومان فروختیم.» این پزشک داروساز که مدعی خیرخواهی برای مردم بود، رسید خرید ۶۵ هزار تومانی از داروخانهای دیگر را ارائه کرد و گفت: «داروخانه دکتر... که ۱۰۰ متر پایینتر است، دیشب ماسک فیلتردار را ۶۵ هزار تومان فروخته است، ما برای رضای خدا ماسکها را ۲۸ هزار تومان فروختیم.»
فیش خرید ۶۵ هزار تومانی بلافاصله توسط دکتر افخمی، دبیر انجمن داروسازان خراسان رضوی، دریافت میشود. قاضی جلیلی رئیس شعبه سیار تعزیرات حکومتی و سایر بازرسان به سمت داروخانه متخلف دوم حرکت میکنند. مدیر داروخانه دوم نیز همهچیز را انکار میکند و میگوید: «هیچگونه ماسکی برای فروش نداریم و ماسک فیلتردار را ۵۰۰۰ تومان فروختهایم، نه ۶۵ هزار تومان.»
در این هنگام وقتی خبرنگار شهرآرا از دکتر افخمی، دبیر انجمن داروسازان خراسان رضوی، درخواست میکند که فیش خرید ۶۵ هزارتومانی از همین داروخانه را ارائه کند، وی ادعا میکند که فیش را گم کرده است! این در حالی است که بعد از خروج از داروخانه و مراجعه به خیابان فردوسی برای بازرسی از داروخانه سوم ناگهان فیش پرداختی مذکور پیدا میشود!
با هیچکس تعارف نداریم
در پایان این بازرسیها رئیس شعبه سیار تعزیرات حکومتی به شهرآرا گفت: بخشنامههایی از سوی وزارت بهداشت ابلاغ شده و قرار است که به زودی از طریق دانشگاه علومپزشکی ماسک عرضه شود و در اختیار مردم قرار بگیرد، بااینحال مادمی که بازار سیاه برای ماسکهای تنفسی و سایر اقلام وجود داشته باشد، بازرسیها را ادامه میدهیم. البته بدون تردید وقتی عرضه ماسک از سوی مراکز بهداشت انجام شود، بازار سیاه جمع میشود.
قاضی جلیلی افزود: در برخورد با متخلفان جدی هستیم. اگر داروخانهها و واحدهای صنفی تخلفی در این زمینه مرتکب شوند، امکان پلمبشان نیز وجود دارد. قطعا با هر نهادی که تخلف کند در محدوده اختیارات قضاییمان و بنا به دستور مدیرکل محترم تعزیرات حکومتی استان برخورد خواهیم کرد.
وی درباره رویکرد نمایندگان انجمن داروسازان استان نیز گفت: شاید بهطور طبیعی این انجمن قصد حمایت از داروسازان صنف خود را داشته باشد. همکاری آنها در بازرسی خوب بود و منعی برای بازرسی ایجاد نکردند. ما نیز در بازرسی از انبارها جدی هستیم و اگر به یقین برسیم، با دستور دادستانی به واحدهای مسکونیای نیز که در آنها ماسک انبار شده باشد ورود خواهیم کرد.
رئیس شعبه سیار تعزیرات حکومتی افزود: پیش از موعد به انجمن داروسازان استان اعلام نکرده بودیم که قصد بازرسی از داروخانهها را داریم و بهصورت سرزده رفتیم. اما اگر اعضای این انجمن پیش از بازرسی همکاران خود را مطلع کرده باشند، از نظر اخلاقی این کار درست نیست. بااینحال همانطور که ملاحظه کردید، هیچ راه فراری برای متخلفان وجود ندارد و امروز با یک داروخانه متخلف که از فروش ماسک تنفسی ممانعت میکرد برخورد کردیم.
احتکار ماسکهای فیلتردار
هنوز از کشف کارتنهای ماسک N۹۵ چند دقیقه بیشتر نگذشته است که از ماجرا خبردار میشویم. محل کشف، منزلی مسکونی واقع در خیابان رازی مشهد است که برای یک مغازه فروش تجهیزات پزشکی حکم انبار را دارد.
آنطور که بازرسان سازمان صنعت، معدن و تجارت (صمت) خراسان رضوی برآورد میکنند تعداد ماسکها بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ عدد است. نرخ مصوبی برای فروش این نوع ماسک اعلام نشده است. همین مسئله باعث طمع محتکران شده و قیمت این نوع ماسک را از ۱۲ هزار تومان به دستکم ۲۰ هزار تومان افزایش داده است.
شواهد موجود در این منزل نشان میدهد که احتکار ماسک، نخستین تخلف صاحب کالا نیست. به طور مثال برخی داروهای موجود در انبار باید در سرما نگهداری میشدند که نمیشدند. ارتباط میان دستگاه قضایی در استان و سازمان صمت به عنوان متولی نظارت بر انبارها و واحدهای صنفی فروش تجهیزات پزشکی، در نزدیکترین حالت ممکن است. نتیجه این وضعیت به نفع کاسبان کرونا رقم نخواهد خورد. ضبط ماسکها و تشکیل بدون تأمل پرونده برای فرد متخلف بخشی از نتایج این تعامل است و پلمب یک فروشگاه تجهیزات پزشکی واقع در خیابان چمران مشهد، نمونه دیگر.
دروغ بزرگ
«امروز صبح شخصا برای بازرسی رفتم، عصر هم میروم، فردا هم همینطور. هرقدر لازم باشد بازرسیهای میدانی ادامه پیدا میکند.» کارشناس مسئول بازرسی سازمان صمت اینها را میگوید.
مهدی مقدسی ابتدا از جزئیاتی که میخواهد برایمان توصیف کند، اظهار تأسف میکند، سپس ادامه میدهد: در جریان بازرسی از فروشگاههای تجهیزات پزشکی واقع در خیابان چمران، وقتی صاحب یکی از فروشگاهها متوجه حضور ما در محدوده شد کیسه محتوی ماسک را مخفی کرد. او میگوید: بازرسان متوجه این کیسه که لابهلای زبالههای واحد صنفی در پیادهرو گذاشته شده بود، شدند. فروشنده مدعی شد که قصد ارسال این ماسکها را به یک داروخانه داشته است. معلوم است که باور نکردیم. مقدسی اضافه میکند: در این شرایط، خویشتنداری معنایی نداشت. همانجا با قاضی سید محمد سلطانی، سرپرست دادسرای عمومی و انقلاب مشهد، تماس گرفته شد و بلافاصله دستور پلمب واحد یادشده گرفته و اجرا شد.
او با بیان اینکه بازار را برای کسانی که با سلامت مردم کاسبی میکنند، ناامن میکنیم میگوید: از این به بعد به هر نمونه مشابهی که برخورد کنیم، حسب دستور معاونت محترم دادستان به جریمه بسنده نخواهیم کرد، چون دیگر موضوع اقتصادی نیست. ملزومات بهداشتی اینروزها شکر، روغن و برنج نیست که بگوییم اگر گیر مردم نیامد، میگردند و فردا پیدا میکنند. فارغ از اینکه کالاهای پر مطالبه در کنترل بیماری مؤثرند یا نه، باید همه برای آرامش روانی و جلوگیری از گسترش این بیماری کمک کنیم. شیوع کرونا به ضرر همه است، حتی کسانی که با کنار گذاشتن انسانیت و عقل اقتصادی، کارتنهای ماسک را انبار کردهاند.