عزتالله ضرغامی سال گذشته با پیشنهاد این طرح اعلام کرده بود «هنگامی که گردشگر خارجی وارد کشور میشود یکی از نیازهایش اینترنت و سکوهای خارجی و بینالمللی است که همانند نان شب برای آنها واجب است و نمیشود که گردشگر خارجی با ورود به کشور ارتباطش با دنیا هم قطع شود».
پس از کش و قوسهای فراوان سرانجام هفته گذشته با اعلام علیاصغر شالبافیان، معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی طرح سیم کارت بدون فیلتر برای گردشگران خارجی در کارگروه رفع مصادیق مجرمانه دادستانی کل کشور به تصویب رسید. مطابق اعلام شالبافیان، آژانسهای مسافرتی مورد تایید وزارت میراث فرهنگی برای بهرهبرداری از این سیمکارتها نیز معرفی شدهاند.
حال با وجود حرفهای ضد و نقیض و تبعیضی که در این طرح میان گردشگران خارجی و شهروندان به چشم میخورد، باید دید که آیا سیم کارتهای بدون فیلتر محرک حضور بیشتر گردشگران خارجی در کشور خواهد بود یا خیر. در طرح این موضوع چند مسئله وجود دارد که پیش از ارائه آن باید مورد بررسی قرار گیرد.
مطابق اظهارنظر بسیاری از کارشناسان گردشگری، استفاده از سیم کارت بدون فیلتر برای برقراری ارتباط، دسترسی به راههای ارتباطی و شبکههای اجتماعی در کشور شاید برای آنها یک اولویت تلقی شود، اما قطعا این موضوع برای جذب گردشگر محرک نخواهد بود.
گردشگران خارجی برای تسهیل تردد و امکان سیر و سفر در کشور نیاز به زیرساختهای دیگری دارند که هنوز در تامین آنها مشکلات متعددی وجود دارد. سرویسهای بینراهی، مراکز گردشگری و تاریخی، وسایل حملونقل عمومی، استفاده از کارت اعتباری و بسیاری دیگر از امکانات در ایران از زیرساخت مناسبی برای استفاده گردشگران خارجی بهرهمند نیست و مشکلاتی در این زمینهها وجود دارد که هنوز تصمیم اجرایی به خصوصی درباره آنها اتخاذ نشده است.
بر فرض مثال تامین اتوبوسی که در شان گردشگران خارجی باشد بسیار با اهمیتتر از یک سیم کارت بدون فیلتر است. گردشگر خارجی با جابجایی توسط اتوبوسهای باکیفیت به این موضوع پی میبرد که در ایران به او اهمیت داده میشود، اما ناوگان اتوبوسرانی ایران فرسوده شده و عمر خود را کرده است، این در صورتی است که متولیان گردشگری در کشور ما از همین اتوبوسهای فرسوده برای جابجایی گردشگران خارجی تحت عنوان اتوبوس گردشگری استفاده میکنند.
نکته حائز اهمیت دیگر این است که شرایط فراهم کردن سیم کارت بدون فیلتر برای گردشگران خارجی در کشور چگونه خواهد بود و مسئولان چگونه میتوانند از رانت آن جلوگیری کنند؟ بر فرض مثال اگر تعدادی سیم کارت بدون فیلتر در اختیار یک آژانس مسافرتی قرار گیرد، دولت چگونه میتواند رصد کند که این سیم کارتها به گردشگران واقعی اهدا شده است؟ این در صورتی است که یک آژانس مسافرتی میتواند به راحتی با اسکن چند پاسپورت خارجی از امتیاز سیم کارت بدون فیلتر برای خود نیز بهرهمند شود.
مسئله بعدی این است که با وجود شرایط اسفناک آنتندهی و پوشش اینترنت ضعیف اپراتورهای ایرانی در کشور، وضعیت آنتندهی و پوشش اینترنتی آن برای سیم کارتهای بدون فیلتر در مناطق گردشگری که عموما این مناطق در خارج از شهرها قرار دارند، چگونه خواهد بود؟ آیا این سیمکارتها جوابگوی نیازهای ارتباطی گردشگران در اقامتگاههای بومگردی خواهد بود؟
نکتههای مبهم زیادی در طرح سیم کارت بدون فیلتر وجود دارد و تا زمانیکه این طرح به صورت شفاف ارائه نشود، نمیتوان پیرامون جزئیات آن تحلیل دقیق و درستی ارائه کرد؛ همچنین تا زمان ارائه سیم کارتها به گردشگران نمیتوان چالشهای آن را مورد بررسی قرار داد.
در حال حاضر مشکل اصلی در گردشگری کشور جذب گردشگر خارجی است که در جلسه کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی ایران که همزمان با روز جهانی گردشگری برگزار شده بود بخش خصوصی گردشگری و معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی به آن اشاره مستقیم کردهاند. این در صورتی است که کشورهای همسایه مانند ترکیه، هند و عمان گوی سبقت را از ایران در حوزههای گردشگری از جمله گردشگری سلامت ربودهاند و این سوال مطرح میشود که آیا حضور گردشگران در ایران ادامهدار خواهد بود که بخواهیم سیم کارت با امتیازی خاص در اختیار آنها قرار دهیم؟