یکی از موضوعاتی که دین اسلام درمورد آن حساس است و میخواهد افراد را طبق آن تربیت کند، این است که انسان نباید دربرابر آنچه در اطراف او رخ میدهد، بیتفاوت باشد. اسلام از مسلمانان میخواهد که دربرابر اطراف و اطرافیان خود و حتی همه مسلمانان در همهجای دنیا احساس مسئولیت داشته باشند، بنابراین انسانی که بگوید من سرم در کار خودم است و به کسی کاری ندارم، رفتار مثبت و خوبی انجام نداده است، حتی به ما یاد دادهاند که مشکل دیگران را مشکل خود بدانید و بر مشکلات خود اولویت دهید و هنگام دعا کردن از آن یاد کنید. روایت معروفی وجود دارد که میتوان نکات مختلف و زیبایی را از آن دریافت کرد.
از امام حسن مجتبی (ع) روایت است که: «در شب جمعه، مادرم در محراب عبادت خود ایستاد و مشغول بندگی خداوند شد و پیوسته در رکوع و سجود و قیام و دعا بود تااینکه صبح طلوع کرد. شنیدم که پیوسته برای مؤمنین و مؤمنات دعا میکرد و آنها را نام میبرد و بسیار برای آنها دعا کرد، ولی برای خود دعا نکرد، پس گفتم:ای مادر! چرا برای خود دعا نکردی؛ چنانکه برای دیگران دعا کردی؟ فرمودند: یَا بُنَیَّ الجَارُ ثُمَّ الدَّار؛ای پسرجان من! اول به همسایه باید رسید سپس به خود». درس این روایت، این است که دعا کردن و کار کردن برای دیگران و توجه به آنها، انسان را از خودخواهیها و خودپرستیها دور، و پیش خدا و خلق او محبوب میکند.
دامنه این توجه به دیگران، درمیان دستورات دینی بسیار گسترده است و از دعا کردن دیگران و توجه به همسایه تا اهتمام به امور مسلمین و بیغم نبودن در امور آنها را شامل میشود؛ البته توجه به دیگران و بیتفاوت نبودن، یکی از فایدههای مهمی که دارد، یاری کردن مظلوم است؛ اینکه هرجا مظلومی دیدیم، بیتفاوت از کنارش نگذریم و به یاری او بشتابیم؛ همانطور که این روزها با بالاگرفتن ماجرای فلسطین، دستور اهتمام به امور مسلمین و یاری کردن مظلوم، باز مطرح شده و مورد توجه قرار گرفته است.
روایات عجیبی در اینباره وجود دارد. در کتاب حدیث معروف «کافی»، مرحوم کلینی، بخشی با عنوان «بابُ الاهْتِمامِ بِأُمورِ الْمُسْلمین» آورده است. امامصادق (ع) از پیامبر اسلام (ص) نقل کردهاند که ایشان فرمودند: «هرکه صبح کند و اهتمامی به امور مسلمانان نداشته باشد، مسلمان نیست». روایت دیگری نیز با اختلاف اندکی وجود دارد که در آن، امامصادق (ع) همین معنا را از پیامبر (ص) نقل کردهاند و البته در ادامه آن چنین آمده است: «هر مسلمانی که ندای مسلمانی را بشنود که از او کمک میخواهد و پاسخ او را ندهد، مسلمان نیست».
یعنی پیامبر خدا (ص) و اهلبیت (ع) از ما خواستهاند که به غم مسلمانان اهمیت بدهیم و دغدغه و مشکلات آنان در ما خاموش نشود و کمترین کار بعد این دغدغه، پیگیری اخبار آنها و دعا کردن برای آنان است. بسیاری از اوقات اگر دغدغهای باشد، امکان کمکهای مالی و سیاسی و... نیز وجود دارد همان طورکه این روزها میبینیم مردم غزه، بیشتر از هرچیز نیاز دارند انسانی، درد آنها را فریاد بزند و در فضای رسانهای صدای آنان شود و ندای مظلومیت آنها را به گوش جهانیان برساند. از خداوند بزرگ میخواهیم که توفیق توجه به دیگران و خدمت به انسانها و اهتمام به امور مسلمین را به همه ما عطا کند و ظلم را با ظهور حضرت مهدی (عج) ریشهکن کند. انشاءا...!