صدر - میترا صدر/ ۳ مدال طلا، ۲ نقره و ۴ برنز از دستاوردهای استانی ورزشکاران رشته کاراته محله رضائیه است. یازدهم بهمنماه در مسابقات استانی ۹ نفر از کاراتهکاران این سالن به مقام قهرمانی استانی دست پیدا کردند. حالا هم دارند خودشان را برای مسابقات کشوری آماده میکنند. گفتوگوی این هفته ما با این بانوان ورزشکار باانگیزه است. به امید اینکه تشویق شوند و پلههای افتخار را یکی پس از دیگری بالا بروند.
کاراته را با هدف سلامتی شروع کردم
برخلاف دختران تکواندوکار لباسهایشان سرتا پا سفید و با توجه به اینکه چه مرحله یا مراحلی را پشت سر گذاشته باشند، رنگ کمربندشان متفاوت است. یکی از دخترها کمربند قهوهای دارد و با اجازه استاد تمرینات ویژه گرم کردن را با بقیه هنرجویان آغاز میکند تا ما گفتوگویی با استادشان داشته باشیم. انیسه کرمانی متولد سال ۱۳۵۳ در مشهد و بزرگ شده محله رضائیه است. نزدیک ۲ دهه سابقه کار به عنوان مربی رشته کاراته، سبک شیتوریو و ۱۵ سال سابقه مربیگری در رشته ژیمناستیک دارد.
مسئول امور فرهنگی هیئت کاراته خراسان رضوی نیز هست. بعد از زایمان دوم و برای تناسب اندام و سلامتی به سراغ ورزشهای رزمی رفته است. خانم کرمانی میگوید: «از اطرافیان شنیده بودم که کاراته به تناسب اندام کمک زیادی میکند. تا قبل از آن هیچ آشنایی با این رشته ورزشی نداشتم. ۳۵ سال داشتم که ورزش کاراته را شروع کردم و توانستم مربی شوم. کاراته برای من ورزش مقدسی است و خوشبختانه توانستم تا به امروز آن را ادامه دهم. آن زمان هنوز در محله رضائیه فرهنگسرا افتتاح نشده بود و برای کلاسهای ورزشی به فرهنگسرای نصرت در شهید رستمی میرفتم. دخترم یک سال داشت و در همه کلاسها کنارم بود. دخترم رایحه به این رشته علاقه دارد و خوشبختانه توانستهاست مدالهای مختلفی را کسب کند.»
پسر بزرگشان روحا.. متولد ۶۹ است و تا دان یک کاراته را پشت سرگذاشته و خودش پسر دوساله دارد و خانم کرمانی حالا نوهدار است. خانم کرمانی با خنده میگوید: «فرزندانم به این رشته علاقه ویژهای دارند. نوه پسریام در کلاسهای آموزشی کاراته حضور دارد و این رشته ورزشی را از همان کودکی دنبال میکند.»
کاراته، علوم سیاسی و مدیریت امور خانه
توجه به وضعیت سلامت بانوان محله همچنین علاقه زیادش به این رشته ورزشی باعث میشود تصمیم بگیرد به عنوان مربی نیز فعالیت کند و معرف این رشته در محله باشد. خانم کرمانی میگوید: «وضعیت سلامت بانوان محله در آن زمان که آموزش را آغاز کردم اصلا مناسب نبود. تصمیم گرفتم به دلیل گسترش ورزش به سراغ مربیگری بروم. آن زمان مدرک مربیگری به مدرک تحصیلی حداقل دیپلم نیاز داشت. به خاطر اینکه در پانزده سالگی ازدواج کردم نتوانستم درسم را تا دیپلم ادامه دهم و فقط تا سوم راهنمایی درس خوانده بودم. کمربند قهوهای داشتم که متوجه شدم باید درسم را ادامه دهم، دیپلم بگیرم و بعد هم در امتحانات دوره مربیگری شرکت کنم. با اینکه فرزندانم کوچک بودند، ولی علاقهام باعث شد با پشتکار و اراده درسم را ادامه دهم و حالا سالهاست که مربی هستم.
الان دانشجوی کارشناسی علوم سیاسی در دانشگاه پیام نور هستم.» برایم جذاب است و میپرسم چرا علوم سیاسی؛ خانم کرمانی میگوید: «از همان دوران تحصیل به علوم سیاسی علاقه داشتم و فکر میکردم اگر در این رشته تحصیل نکنم در درونم چیزی کم است و خوشبختانه با وجود وقفه بین دیپلم تا کارشناسی توانستم دانشجوی این رشته شوم. البته همه اینها به یک برنامهریزی دقیق نیاز داشت. همسرم درکارها کمکم میکرد، ولی شرطش برای مربیگری رسیدگی به امورخانه و فرزندانمان در مرحله اول و بعد فعالیتهای ورزشی بود. برای هر خانمی امور خانه و زندگی اولویت اول است و بعد فعالیتهای اجتماعی. من هم توانستم با برنامهریزی و همراهی همسرم بین فعالیتهایم هماهنگی ایجاد کنم. البته یک شرط آن هم کم کردن زمان استراحت بود.»
ویژگیهای بارز هنرجویان منطقه
بعد از گذراندن دورههای مربیگری باشگاه خصوصی خانوادگی خود را در محله افتتاح میکنند و پسر بزرگش روحا... مسئولیت قسمت آقایان را به عهده میگیرد، اما به خاطر درس و دانشگاه مدتی بعد ورزش را رها میکند. خانم کرمانی میگوید: «بعد از گرفتن مدرک مربیگری چند سالی خودم سالن داشتم. پسرم بخش آقایان را اداره میکرد، ولی بعد از قبولی دانشگاه و ازدواجش تصمیم گرفت به زندگیش سروسامان دهد. من هم بعد از افتتاح سالن فرهنگسرای امت باشگاه را تعطیل کردم و به عنوان مربی کاراته و ژیمناستیک با فرهنگسرا شروع به همکاری کردم. شرایط فرهنگی و اقتصادی ساکنان محله و منطقه باعث شده تا بسیاری از مادران و دختران ما به دغدغههای دیگر خود رسیدگی کنند تا ورزش.
همین مسئله باعث شد تا سالن خصوصی خودم را تعطیل کنم. استقبال چندانی وجود نداشت و خانمهایی هم که برای ورزش میآمدند، هزینهها برایشان سنگین بود. با اینکه حداقل شهریه یعنی همان هزینه سالن را پرداخت میکردند. بعد از افتتاح سالن ورزشی فرهنگسرا و شهریه مناسبتری که داشت، تصمیم گرفتم همکاریام را با فرهنگسرا شروع کنم. خوب است که شهرداری تلاش دارد با کمترین هزینه ممکن بیشترین منافع را برای عموم شهروندان ایجاد کند. از طرفی دوست دارم قدمی برای ورزش بانوان در محله و منطقه سکونتم بردارم، برای همین رابطهام را با فرهنگسرا حفظ کردم. بچههای اینجا خیلی حرف گوشکن و کم توقع هستند.
ادب و احترام از ویژگیهای بارز هنرجویان این منطقه است. تلاش و پیگیری بیشتری برای رسیدن به موفقیت دارند و عاشق رشته ورزشی خود هستند. از شکست ناامید نمیشوند و برخلاف بیشتر هنرجویانم در مناطق برخوردار فقط برای تفریح و سرگرمی ورزش نمیکنند.»
ورزش بانوان نیازمند تبلیغ و فرهنگسازی
خانم کرمانی وضعیت سلامت و ورزش بانوان منطقه را ضعیف میداند و میگوید: «این منطقه در رابطه با ورزش بانوان به فرهنگسازی و تبلیغات گسترده نیاز دارد. بسیاری از بانوان حتی از وجود سالن ورزشی فرهنگسرا خبر ندارند یا تصورشان این است که هزینههای آن مثل کلاسهای خصوصی بالاست. با معرفی رشتهها و سالنهای ورزشی ویژه بانوان در منطقه میتوان به بهبود سلامت و تندرستی بانوان منطقه کمک کرد. برگزاری اردوها و استفاده از فضای مخصوص بانوان در بوستان وحدت به گسترش ورزش بانوان در منطقه کمک میکند و سلامت بانوان، سلامت خانواده را به دنبال دارد.»
وی علاوه بر آموزش حرکات ورزشی درکلاسها در زمینه بهداشت و مسائل فرهنگی نیز با هنرجویانش صحبت میکند و میگوید: «یکی از رسالتهای کاریام را آموزش در زمینه بهداشت به هنرجویانم قرار دادم. لزوم این آموزشها برای بانوان محله و منطقه وجود دارد. از طرفی، چون هنرجویانم به فرهنگسرا که محلی فرهنگی است میآیند، به آنها توصیه میکنم از دیگر فعالیتها و کلاسهای آموزشی فرهنگسرا استفاده کنند و توانمندیهای خود را در حوزههای دیگر هم گسترش دهند.»
با اینکه در سالنهای ورزشی شهر هم آموزش میدهد و درآمد بالاتری از اینجا دارد، ولی همکاری خود را با فرهنگسرای امت قطع نکرده است و میگوید: «دوست دارم بانوان و دختران محله رضائیه در ورزش پیشرفت کنند و سلامت باشند.»
آشنایی کم خانوادهها با ورزش کاراته
خانم کرمانی میگوید: «متأسفانه تبلیغات برای ورزشهای رزمی در کشور ما به خوبی انجام نشده است. بیشتر بچهها و خانوادههایی که برای کلاسهای ورزشی به ما مراجعه میکنند، نسبت به کاراته و سبک شیتوریو آشنایی ندارند. تصورشان از ورزشهای رزمی تنها حرکات سخت، خشن و طاقت فرساست، ولی بعد از گذراندن ۲ جلسه آنقدر به این رشته و حرکات آن علاقه پیدا میکنند، که بخشی از زندگیشان میشود. برخلاف ظاهر خشن، این رشته به پرورش روح نیز کمک میکند. خیلی از خانوادهها که با این رشته آشنایی ندارند اجازه نمیدهند دخترانشان با این رشته آشنا شوند و تلاش میکنند آنها را از این رشته دور نگه دارند. در حالیکه خیلی از مادران بعد از شروع آموزش دخترانشان، خودشان هم برای تمرین ثبتنام میکنند.»
در تعریف این رشته مدام از کلمه زیبا و قشنگ استفاده میکند. وقتی دلیل این نوع نگرش را میپرسم، بیان میکند: «تا خودتان حرکات کاراته را انجام ندهید متوجه منظور و احساس من نمیشوید. این رشته برخلاف ظاهر خشنی که دارد، روح شما را لطیف، صبور و آرام میکند. شما فردی مقتدر، اما مهربان میشوید. این از زیباییهای این رشته است که بر خلاف ظاهر خشن خود درونی زیبا را به ورزشکار هدیه میدهد. شاید شنیده یا دیده باشید که بیشتر ورزشکاران رشتههای رزمی یا دفاع شخصی پیش از مبارزه برای آرام کردن شرایط آماده میشوند. هیچگاه از تکنیکها و فنهایی که آموختند برای درگیر شدن استفاده نمیکنند مگر اینکه مجبور به استفاده شوند.»
سنسی، شیهان، کیوشی
هر کدام از هنرجویان که وارد میشوند به خانم کرمانی میگویند «سلام سنسی» میپرسم یعنی چه؟ و او میگوید: «مبدأ این رشته ژاپن است. نزدیک به ۸۰ سال پیش وارد ایران میشود و ۲ سبک اصلی به نامهای وادوریو یا وادوکای، شیتوریو، یا شی دوکای دارد البته بعد از آن از سوی استادان بزرگ سبکهای مختلفی ایجاد شد. کاراته به ۳ دسته، کاتا (مبارزه با حریف خیالی)، کمیته (مبارزه ۲ حریف با یکدیگر) و کی هون (شامل تمرینات است که در کاتا یا کمیته استفاده میشود) تقسیم میشود. به مربی کاراته که دان یک را به دست آورده سنسی میگویند. یعنی کسی که پیش از شما سابقه حضور در این رشته را دارد و میتواند راهنمای هنرجوی جدید باشد. از دان یک به بعد دیگر از کلمه مربی استفاده نمیشود.»
کرمانی ادامه میدهد: «با گرفتن دان ۴ سنسی تبدیل به شی هان میشود و با گرفتن دان ۷ شی هان را کیوشی صدا میزنیم. کیوشیها استادان بزرگی هستند و حداقل ۴۰ سال سابقه فعالیت مستمر در این رشته را دارند. خوشبختانه ورزشکاران خانم و آقا در مشهد میتوانند تا مرحله شیهان را در شهرشان آزمون دهند.»
۲ سال زمان برای رسیدن به دان یک
خانم کرمانی که به دان ۳ کاراته رسیده است، مراحل رسیدن به استاد تمامی را اینگونه برایمان توضیح میدهد: «کاراته با کمربند و لباس تمام سفید آغاز میشود. در این مرحله هنرجو اصول اولیه و یکی از کاتاها را میآموزد. بعد با دادن امتحان مربوطه پیش سنسی کمربند زرد را دریافت میکند بعد از آن کمربندها به ترتیب نارنجی، آبی، سبز، بنفش، قهوهای و مشکی است. کسی که کمربند مشکی دارد تمام این مراحل را طی کرده است. این مسیر حدود ۲ سال زمان میبرد. از آن به بعد رنگ کمربند دیگر تغییر نمیکند و هنرجو وارد مرحله دان شده که تا دان ۱۰ ادامه دارد. در هر مرحله هنرجو نام ویژه آن مرحله را نیز کسب میکند.»
درباره هزینههای این رشته ورزشی که سؤال میکنم، کرمانی میگوید: «با اینکه تقریبا رشته پرهزینهای است، ولی خانوادهها میتوانند به مرور زمان هزینههای آن را پرداخت کنند. این رشته تنها لباس مختص به خود را دارد، نیازی به کفش نیست و هر هنرجو برای تغییر رنگ کمربند و حکم مختص آن باید هزینه به هیئت کاراته پرداخت کند. هزینه مسابقاتی که در آن شرکت میکنند، نیز برعهده خودشان است.»
زمان مرده ندارم
به اینجا که میرسیم سراغ هنرجویانی مدال آورده میروم، اولین نفر رایحه دختر خانم کرمانی است که مدال طلای کاتا را به دست آورده است. رایحه شخصی ۱۸ سال دارد و دانشجوی شیلات دانشگاه فردوسی است. رایحه که ورزش را از کودکی همراه مادرش آغاز کرده است، میگوید: «از پنج سالگی کاراته را شروع کردم و تا نه سالگی ادامه دادم. بعد از گرفتن کمربندبنفش مدتی بین ورزشم فاصله افتاد و بیشتر شخصی یا در خانه کار میکردم. ۲ سال است که به صورت جدی کاراته را در بخش کاتا دنبال میکنم. علاوه بر کلاس مادرم با خانم لیلا عسگری مقدم که نماینده سبک هستند و کاتا تدریس میکنند، کار میکنم. تمرکز مادر بیشتر برکمیته است. خودم علاقه بیشتری به کاتا دارم.»
او که اکنون کمربند قهوهای دارد، ادامه میدهد: «قطعا کمربند مشکی را میگیرم و تابستان سال آینده باید آزمون دهم.»
از او درباره تأثیر ورزش در زندگیاش که میپرسم، میگوید: «کاراته به آمادگی جسمانی و وضعیت روحیهام کمک کرده است و بخش زیادی از انرژیام درکلاسها تخلیه میشود. اوقات فراغتم را ورزش میکنم و زمان مرده ندارم. ضمن اینکه شرکت در مسابقات و کسب مدال و افتخارات در بالا برد روحیه کمک زیادی میکند.»
۴ مدال دستاورد سالهای ورزشی رایحه است. او با بیان این مطلب ادامه میدهد: «۳ مدالم را در سطح خردسالان گرفتم. مسابقات امسال سطح خوبی داشت و باید با افراد زیادی مسابقه میدادم با این حال توانستم به مدال طلا دست پیدا کنم. حتما این رشته را دنبال میکنم. سال آینده مسابقات کشوری کاتا برگزار میشود و در صورت قهرمانی میتوانم در مسابقات بینالمللی شرکت کنم.»
رایحه با نشان دادن حکمش میگوید: «توصیهام به دختران و خانمهایی که قصد انتخاب ورزش رزمی را دارند، کاراته و کونگفو است. این رشته هم فدراسیون دارد و هم هیئت، آنها که میخواهند در مسابقات بینالمللی شرکت کنند باید سراغ رشتههایی بروند که فدراسیون دارد. حکمهای این رشته اعتبار زیادی دارد.»
کاراته ورزشی مناسب برای بانوان
نگار برزو ۱۳ سال دارد. او که کلاس هفتم است و مدال طلای مسابقات بهمنماه را به دست آورده است، میگوید: «سال گذشته بود که در کلاس کاراته فرهنگسرا ثبتنام کردم. یکی از اقوام به کلاسهای اینجا میآمد و مرا تشویق کرد تا در این رشته ثبت نام کنم. کاراته کمک کرده است تا اعتماد به نفسم بالا برود. زنگ ورزش تمرین آمادگی جسمانی بچهها بر عهده من است. آمادگی جسمانی خودم بالاست و خوشحالم که میتوانم در صورت بروز مشکل از خودم دفاع کنم.»
در ۴ دوره مسابقه شرکت داشته و کسب یک مدال برنز و طلا نشان از همت و تلاش نگار دارد. نگار میگوید: «تصمیم دارم این رشته را ادامه دهم و به مراتب بالای آن برسم و اگر بتوانم مربی شوم. آینده این رشته برای بانوان بسیار خوب است و میتوان به مراحل بالای آن دست پیدا کرد.»
لاکپشتهای نینجای دوست داشتنیهلیا و پریا جاویدی مهر دو قلو هستند و همراه خواهر کوچکتر بیتا و مادرشان کاراته کار میکنند. هر ۳ در کمیته یا همان مبارزه دو نفره و در وزن مختص به خودشان شرکت داشتند. هلیا مدال طلا را در مسابقات به دست آورده است و پریا و بیتا مدال برنز را گرفتند. هلیا و پریا ۱۱ سال دارند. هلیا کمی خجالتی است و پریا بیشتر صحبت میکند و میگوید: «روز مسابقه استرس زیادی داشتیم. همراه همه بچهها ساعت ۷:۳۰ از اینجا حرکت کردیم و از ۸ گذشته بود که به سالن کوثر رسیدیم. سالن پر بود از همسن و سالهای خودمان و بزرگترها که برای مسابقه آمده بودند.»
هلیا حالا به حرف میآید و میگوید: «امسال شانس خیلی خوبی داشتم و یکی از حریفهایم نیامد و مستقیم به دور آخر رسیدم و توانستم در تنها مسابقهام پیروز شوم و مدال طلا بگیرم.»
هر ۳ باهم میگویند، چون به کاراته علاقه داشتیم این رشته را انتخاب کردیم. یکسال است که کاراته کار میکنند و هر ۳ کمربند سبز دارند. پریا میگوید: «چون خیلی کاراته دوست داریم به دوستانمان پیشنهاد میدهیم تا کاراته را انتخاب کنند. کاراته رشته ورزشی است که به وسیله خاصی نیاز ندارد و خیلی راحت میتوانیم در خانه ورزش کنیم.»
هاجر بشکنی مادر بچهها که ۳۴ سال دارد هم میگوید: «قبل از ازدواج در دوره آموزشی کاراته شرکت کردم و توانستم کمربند سبز بگیرم، ولی بعد از تولد بچهها مدتی ورزش نکردم. به خاطر علاقه خودم اصرار داشتم بچهها این رشته را انتخاب کنند. خیلی دوست داشتم در ورزش پیشرفت کنند و مدالآور شوند.»
خودش از همان دوره کودکی به ورزش علاقه داشته و دستی هم در بیشتر رشتهها داشته است. خانم بشکنی درباره اثرات ورزش برای بچهها میگوید: «دیگر نگران سلامتشان نیستم. ورزش باعث شده رشد خوبی داشته باشند. بارها پیش آمده که با لباسهای ورزشیشان برای خرید رفتهاند.»
بیتا میگوید: «هر جا میرویم لاکپشتهای نینجا صدایمان میکنند.»
رزمی کار باید با اخلاق باشد
ریحانه سلیمانی ۱۲ سال دارد. آنقدر صاف مینشیند که احساس میکنی یک ستون پشت سرش گذاشته است. در این مسابقات مدال برنز کسب کرده است. او میگوید: «در مسابقات سال گذشته توانستم در بخش نونهالان مدال نقره بگیرم. همینجا از حمایتها و راهنماییهای استاد عزیزم خانم کرمانی تشکر میکنم.»
ریحانه درباره نحوه آشنایی با کاراته میگوید: «سال گذشته قبل از اینکه من برای ثبتنام بیایم، خواهربزرگترم همراه با مادر برای ثبت نام کلاس آمدند، ولی خواهرم کاراته را دوست نداشت و میخواست انصراف دهد که من به جای او به کلاس آمدم و تا الان هم ادامه دادم. مادرم قبل از ازدواج کاراته کار میکرد و تا کمربند بنفش پیشرفت کرد، ولی بعد از ازدواج دیگر نتوانست ادامه دهد. با حمایتهای مادرم و علاقهای که داشتم تا این مرحله رسیدم. کاراته ورزش خوبی است و به رشد اخلاقی ورزشکاران این رشته کمک میکند. رزمی کار باید در کنار انجام تکنیکها به صورت حرفهای، اخلاق خوبی هم داشته باشد و گرنه نمیشود اسمش را رزمی کار گذاشت.»
او ادامه میدهد: «بار اولی که با مبارزه آشنا شدم استرس زیادی داشتم. باید در مبارزه دقت زیادی داشته باشیم و بتوانیم به سرعت واکنش نشان دهیم.»
آناهیتا داوری ۱۳ ساله کلاس هفتم است از ۶ ماه قبل این ورزش را شروع کرده است. آناهیتا میگوید: «سال گذشته همراه با خواهرم برای ثبتنام کلاس بدنسازی آمدیم که دیدیم در سالن کاراته کار میکنند. همانجا ثبتنام کردیم مدتی کار کردم، ولی دوست نداشتم و کلاس را ترک کردم. خواهرم ادامه داد. وقتی موفقیتهای او را دیدم تصمیم گرفتم از تابستان امسال دوباره کاراته را شروع کنم. توانستم در مسابقات نونهالان مدال برنز را به دست آورم. بار اولی بود که در مسابقات شرکت میکردم و استرس زیادی داشتم تمام تمرکزم رابرای مسابقه گذاشتم و سوم شدم.»
آناهیتا هم دوستان همسن و سالش را به این ورزش توصیه میکند و میگوید: «هم برای سلامتی خوب است و هم اعتماد به نفس. از طرفی مطمئن هستید در صورت بروز مشکل میتوانید با تکنیکهای کاراته از خود دفاع کنید.»
نازنین رقیه نصرا.. زاده ۹ ساله آخرین نفری است که در مسابقات استانی مدال برنز آورده است. او میگوید: «ورزش را از هفت سالگی با ژیمناستیک شروع کردم. با دیدن بچههایی که کاراته کار میکردند به این ورزش علاقهمند شدم. یکسال است کاراته کار میکنم. ۲ بار مسابقه شرکت کردم و دفعه اول مدال طلا گرفتم و این بار به خاطر ۲ خطایی که داشتم سوم شدم. ژیمناستیک و کاراته کمک کرده تا بدنی قوی، منعطف و سالم داشته باشم.»
معرفی رشتههای مختلف ورزشی به رشد ورزش بانوان کمک میکند
خانم کرمانی در پایان گفتگو شیرینی تعارفم میکند و میگوید: «در باشگاه رسم است هربار که رنگ کمربندشان تغییر میکند، شیرینی میآورند. این بهانهای است که دور هم جمع شوند و به خاطر موفقیت جدیدشان جشن کوچکی بگیرند. ۴ نفر از بچهها هفته گذشته کمربند بنفش خود را دریافت کردند و این شیرینی خوردن دارد.»
صحبت پایانی خانم کرمانی به مسئولان مربوط به حوزه تبلیغات در زمینه ورزشی بانوان است و میگوید: «معرفی رشتههای مختلف ورزشی بانوان و معرفی قهرمانان بانو در رشتههای مختلف ورزشی به خصوص در ورزشهای رزمی به رشد ورزش در بین بانوان کمک میکند.»