نخستین فرمانده سپاه پاسداران: سپاه، عامل جلوگیری از تجزیه ایران بود

به گزارش شهرآرانیوز؛ دوم اردیبهشت سالگرد تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ است. تشکیلات نظامی که در بدو تاسیس، برای پاسداری از نظام سیاسی جمهوری اسلامی کشور در نظر گرفته شده‌است.

روز‌های نخستین پیروزی انقلاب اسلامی، دستگاه‌های نظامی و انتظامی کشور دستخوش اتفاقات انقلاب بودند و فروپاشی سازمان‌های نظامی، می‌توانست کشور را با هرج و مرج مواجه کند. در همین مقطع، ۴ نیروی شبه نظامی در کشور فعالیت می‌کردند تا به نوعی، خلاء انتظام بخشی در کشور جبران شود:

گارد انقلاب در پادگان جمشیدیه به سرپرستی عباس آقازمانی و مورد حمایت آیت الله موسوی اردبیلی

گارد دانشگاه‌ها یا پاسا به سرپرستی شهید محمد منتظری و مورد حمایت شهید دکتر بهشتی. این گروه عمدتاً عده‌ای از عناصر مبارز را که در لبنان آموزش چریکی دیده و به کشور برگشته بودند، دربر می‌گرفت. 

نیرو‌های مسلح سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی به سرپرستی شهید محمد بروجردی و مورد حمایت شهید مرتضی مطهری

کمیته‌های انقلاب اسلامی در سراسر کشور.

در چنین شرایطی و به جهت جلوگیری از اختلاف نظر در میان مدافعان انقلاب اسلامی و همچنین، ضرورت مقابله با جریان ضد انقلاب، در تاریخ ۱۸ فروردین ۱۳۵۸، همه این گروه‌ها با سپاه پاسداران ادغام شدند و یک شورای ۱۲نفره تشکیل گردید که اعضای این شورا عبارت بودند از: عباس زمانی، جواد منصوری، عباس دوزدوزانی، محمد منتظری، یوسف کلاهدوز، محمدکاظم موسوی بجنوردی، مرتضی الویری، محمد بروجردی، محسن رضایی، محسن رفیق‌دوست و علی دانش منفرد، همراه با آیت الله هاشمی رفسنجانی به نمایندگی از شورای انقلاب. 

در این شرایط، فرمانده‌ای برای این تشکیلات جدید معلوم شد؛ جواد منصوری از مبارزان سیاسی و زندانیان با سابقه رژیم پهلوی.

انقلاب مردمی، نیروی مردمی می‌خواست

جواد منصوری در گفتگو با شهرآرانیوز با اشاره به ریشه‌ها و زمینه‌های شکل گیری سپاه عنوان کرد: سال‌های ۵۶ و ۵۷، یعنی زمانی که در زندان بودم به آینده انقلاب فکر می‌کردم و می‌دانستم در صورت پیروزی، نیازمند انسجام و اتحاد در صفوف آن هستیم. 

وی ادامه داد: تاریخ معاصر ما به ویژه در ۲۰۰ سال اخیر خود نشان داده است هرگونه انقلاب، قیام، جنبش یا دادخواهی‌ای پس از پیروزی، با مشکلاتی در انسجام و اتحاد آن مواجه می‌شود یا آنکه انقلابیون از آن جدا می‌شوند و سایر جریانات انحرافی بر آن مستولی می‌گردند. 

منصوری افزود: در چنین شرایطی، ما نیازمند تشکیل نیرویی جوشیده از مردم آنهم از دل انقلابی کاملا مردمی بودیم و پس از آزادی از زندان و پیروزی انقلاب، به اتفاق جمعی از انقلابیون زندانی تصمیم گرفتیم تشکیلاتی منسجم برای صیانت از انقلاب به وجود بیاوریم.

وی در مورد طرح ابتدایی تشکیل سپاه گفت: اساسنامه سپاه در اواخر بهمن ۱۳۵۷ در باغشاه و در حین جمع‌آوری سلاح‌های پخش شده در روز‌های انقلاب تکمیل شد. شورای انقلاب و حضرت امام (ره) نیز آنرا تائید کردند.

جواد منصوری؛نفر اول سمت چپ

منصوری به تخصیص بودجه تشکیل سپاه توسط دولت موقت اشاره داشت و ادامه داد: زمانی که دولت موقت بودجه‌ای ۱۲۰ میلیون تومانی برای تشکیل سپاه در نظر گرفت، بیش از پیش مصمم شدیم تا تشکیلاتی انقلابی به وجود آوریم. در ادامه، اساسنامه‌ای را در ۹ ماده و ۹ تبصره تهیه کردیم که به تصویب شورای انقلاب رسید. به دنبال آن شورای فرماندهی سپاه تشکیل گردید و اعضای آن احکام خود را از شورای انقلاب دریافت کردند. به این ترتیب در ۲ اردیبهشت ۱۳۵۸ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با انتشار بیانیه‌ای رسماً اعلام موجودیت کرد.

وی خاطرنشان ساخت: در ابتدا قرار بود سپاه، تشکیلاتی زیر نظر دولت باشد. اما تاکید ما بر آن بود تا زیر نظر رهبری قرار گیریم. استدلال ما این بود که دولت ها، چون متغیرند و طبعا از نیروی نظامی برای منافع خودشان هم استفاده می‌کنند، ما نباید دستمایه آنان باشیم؛ بنابراین بلافاصله و پس از تشکیل سپاه، بیانیه‌ای صادر کردیم.

اولین فرمانده سپاه یادآور شد: ما در نخستین بیانیه خود عنوان کردیم که سپاه، تشکیلاتی مردمی، نیرویی امنیتی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی است که در کنار مردم قرار گرفته و به حفظ انقلاب کمک می‌کند.

مقابله با جریانات تجزیه طلب

منصوری در ادامه به روز‌های آغازین فعالیت سپاه اشاره و گفت: سپاه تا پایان شهریور سال ۱۳۵۸، حداقل در ۵ جهبه مقابله با تجزیه طلبان داخلی می‌جنگید و همزمان به سازماندهی نیرو‌های خود در اقصی نقاط کشور ادامه می‌داد.

وی ادامه داد: ارتش ما به عنوان حافظ تمامیت ارضی کشور مطرح بوده و هست؛ در حالیکه سپاه و ماهیت آن فراتر از مرز‌های جغرافیایی می‌باشد و اساسا خواسته‌های ما نیز با جریان دفاع مرزی متفاوت بود.

سپاه، عامل جلوگیری از تجزیه ایران

منصوری زمینه‌های تثبیت جایگاه سپاه را اینگونه تشریح کرد: عده‌ای به دنبال آن بودند تا در آینده و در پی تثبیت نظام، سپاه را منحل کند؛ همانگونه که جهاد سازندگی را منحل کردند. لذا، من به همراه شهیدان بهشتی و منتظری به دنبال آن بودیم تا تشکیلات سپاه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ثبت شود و به همین منظور، طی دیداری با نمایندگان مجلس خبرگان قانون اساسی توانستیم این خواسته را نهایی کنیم.

وی اهمیت این اقدام را اینچنین توصیف کرد: تحلیل ما این بود که اگر چنین اتفاقی نمیوفتاد و سپاه چنین پشتوانه‌ای را به دست نمی‌آورد، بدون شک ایران دچار تجزیه و حتی کودتای نظامی می‌شد. 

دهه نخست انقلاب؛ روز‌های تثبیت و تجربه

منصوری در ادامه به اقدامات این مجموعه انقلابی در سال‌های دهه ۶۰، به ویژه مبارزه با ضد انقلاب اشاره و توضیح داد: تمرکز سپاه در آن سال ها، مبارزه با ضد انقلاب و جریان‌های چپ و سلطنت طلب بود.

وی ادامه داد: کشف شبکه‌های جاسوسی، کشف قاچاق، سرشبکه‌های خرابکار بین المللی و...، اقداماتی بود که در راستای تثبیت سپاه به عنوان نیروی محافظ انقلاب و مردم انجام دادیم.

منصوری یادآور شد: قسمت مهمی از اطلاعات ما، برگرفته از تماس‌های مردمی و کمک قابل توجه آنان به سپاه بود. درآن دوران، شماره تلفن‌هایی را اعلام کرده بودیم تا مردم گزارش تحرکات مشکوک را اعلام کنند و بسیاری از عملیات‌های مهم ما از این تلفن‌ها و همکاری مردم شکل می‌گرفت. البته ناگفته نماند برخی از افراد دستگیر شده نیز همکاری اطلاعاتی خوبی انجام می‌دادند و عملیاتی مانند زعفرانیه که منجر به کشته شدن موسی خیابانی، از سران منافقین بود در واقع از این اطلاعات به دست آمد.

اگر سپاه نبود، کشور هم نبود

اولین فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در بخش پایانی گفتگوی خود به توانمندی‌های امروز سپاه و قدرت برتر آن در منطقه اذعان کرد و بیان داشت: آن روز که سپاه را تشکیل دادیم، تفکر حفظ اسلام تا ظهور حضرت ولی عصر (عج) در اندیشه ما بود و می‌خواستیم جمهوری‌های اسلامی بیشتری در جهان ببینیم. زمان رسیدن به آن هم برای ما مهم نبود و در واقع، مکلف به انجام تکلیف بودیم.

منصوری ادامه داد:، اما اکنون شرایط کاملا متفاوت و نسل دیگر از جوانان و فرماندهان ما مشغول خدمت هستند. اما آنچه تغییر نکرده است آن است که به قول فرمایش امام (ره)، اگر سپاه نبود، کشور هم نبود. این بدان معناست که سپاه در نقش آفرینی خود همواره موفق بوده و براساس مقتضیات زمان حرکت کرده است.

وی گفت: اینک با دوستانمان در سپاه ارتباطی دوستانه و مشورتی داریم و برای کسی مانند من که از سال ۱۳۴۰ تاکنون درگیر مبارزه و خدمت بوده است تنها یک اصل مهم می‌باشد؛ انجام وظیفه.

گفتنی است جواد منصوری پس از پایان دوره فرماندهی اش در سپاه پاسداران، مدت دیگری نیز در این نیرو مشغول به فعالیت بود و از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۷ معاون فرهنگی و کنسولی و سپس به مدت یک سال، معاون آسیا و اقیانوسیه وزیر امور خارجه بود.

منصوری سپس در سال ۱۳۶۸ به عنوان سفیر جمهوری اسلامی ایران به پاکستان رفت و تا سال ۱۳۷۲ در این سمت بود. جواد منصوری سال ۱۳۷۲ معاونت فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی به عهده گرفت و تا سال ۱۳۷۴ در این سمت بود. وی همچنین از ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۸ سفیر ایران در پکن بود.

وی در حال حاضر در مرکز اسناد انقلاب اسلامی مشغول به کار است. از او به عنوان یکی از بازماندگان انفجار تروریستی دفتر حزب جمهوری اسلامی و ترور شهید بهشتی و ۷۲ تن از همکارانش نام می‌برند.

در ادامه حتما بخوانید «وعده صادق» چگونه اجرا شد؟ | جزئیات سیاه‌ترین شب رژیم صهیونیستی