عاشورا تنها یک روز نیست، بلکه تمامى تاریخ است؛ همان طور که کربلا تنها یک قطعه خاک نیست. کربلا، جغرافیاى نامحدودِ این تاریخ گسترده است. این تعبیری است دقیق از مرحوم آیت ا... صفایی حائری در کتاب ارجمند «وارثان عاشورا». با این عبارت، تکلیف همه زمانها و زمینها به تراز نقش آفرینی در عاشورا و کربلا سنجیده میشود.
نه تنها ادعاها که حتی نیتها را هم چندان ارزشی نمیتوان نهاد؛ میدان عمل است عاشورا. الاعمال بالنیات درباره افرادی است که خیرخواهی را هم پاسخی نیکو میدهند. در جبهه، اما باید تمام قد ایستاد و نیت جهاد را مجاهدانه به عمل درآورد؛ والا هزاربار قصد قربت کردن و در خانه ماندن، جز هیچ، نتیجهای ندارد. کسانی که میخواهند به وراثت حضرت حسین (ع) برسند، باید رابطه فرزندی خود را در عمل ثابت کنند.
سند و سجل آن هم با رفتار تمام ساحتی در مشابهت با امام، رقم میخورد نه چیز دیگر. این نسبت که تعریف شد، در آن شمار آدمی را راه است. به گفته استاد، «وارثان حسین در شعور و عاطفه و در تصمیم و عمل، متحول شده اند و به حسین پیوند خورده اند و از علم و عشق و عبودیت و خلوص، نشان گرفته اند. درواقع، میراثى جز همین بصیرت و علم و عبودیتِ تقوا و عبودیت صلاح نیست». با این فهرست روشن از میراث و دارایی است که میشود هم خود و هم دیگران را، هم جان و هم جهان را آباد کرد.
توفیقی چنین از کسانی ساخته است که «امید به لقای خدا در آنها قرار گرفته و همتشان از دنیا و مشهود عالم بیشتر شده و دلشان از دنیا بیرون رفته. اینها میتوانند صالح و خالص باشند». اینها میتوانند به اخلاص، بستر اصلاح را برای جامعه فراهم کنند. کسانی میتوانند دیگران را بسازند که خود ساخته شده باشند. کسانی که با ایمان و عمل، نماد «ذات هستی یافته»ای باشند که خداوند، ظرفیت هستی بخشی را به آنان عنایت فرموده باشد.
آنان که آن روز خود را به کربلا رساندند، به چنین جایگاهی رسیدند و آنان که امروز میخواهند چنین باشند، باید خود را در تراز مکتب عاشورا تربیت کنند؛ «وارثان عاشورا به انتظار و تقیه و قیام مى رسند و با تقویت خویش و تضعیف دشمن و با تربیت نیروها و جاسازى و جایگزینى آن ها، مبارزه اى مستمر را دنبال مى کنند». باری، باورمندان حسین (ع)، عاشورا را تمام شده نمیدانند، بلکه همه تاریخ را با سنجه زدن به عاشورا ارزیابی میکنند و همه زمینها را در تراز کربلا میسنجند. چنین است که جبهه حق تا همیشه امتداد مییابد. راستی در این امتداد، ما کدام سمت ایستاده ایم؟