فیلم صبح اعدام به برنامه هفت رسید چرا تلویزیون سخنرانی حجت‌الاسلام مسعود عالی را قطع کرد؟ ریدلی اسکات در ۸۸ سالگی همچنان پرکار است برگزاری نمایشگاه گروهی نقاشیخط «هفت هنر» در نگارخانه رضوان مشهد تام کروز با شانزدهمین پرش با چتر نجات، رکورد گینس را شکست علیرضا قربانی: فقدان «الهه»، دختر سرزمینمان، داغدارمان کرد ویدئو | گاف جدید شبکه ایران‌اینترنشنال علیه فرزند رهبر انقلاب اقدام دوباره نماوا برای دور زدن قانون درباره انتشار سریال سووشون؛ این‌بار با یوتیوب سیدعلی خامنه‌ایِ خمینی درباره نمایش خانم و آقای پاواروتی | صحنه‌هایی از یک فروپاشی روزمره فیلم‌های سینمایی تلویزیون در روزهای (۱۴، ۱۵ و ۱۶ خرداد ماه ۱۴۰۴) رکوردشکنی سریال «وحشی» در فیلم‌نت علی شادمان با فیلم «تهران کنارت» در راه جشنواره کارلووی واری تابستان فصلی پر از فرصت | نگاهی به برنامه‌های کانون پرورش فکری مشهد در تابستان ۱۴۰۴ شهاب موسوی‌زاده هنرمند نقاش درگذشت برنامه استعدادیابی بین‌المللی «ستاره شو» در راه نمایش خانگی جایزه بهترین فیلم جشنواره رینبو لندن در دستان «ایار» ایرانی
سرخط خبرها

ادبیات الکترونیک و دو ساحت متنی

  • کد خبر: ۲۴۰۲۰۸
  • ۳۱ تير ۱۴۰۳ - ۱۴:۱۹
ادبیات الکترونیک و دو ساحت متنی
هر اثر ادبی الکترونیک یک نرم افزار است، نرم افزاری که با مقصودی ادبی توسعه داده شده است.
عاطفه عطری
نویسنده عاطفه عطری

صفحه‌ای از یک کتاب را در نظر آورید. حروف، کلمات و علائم نگارشی بر صفحه چاپ شده اند و شما ــ بی هیچ واسطه‌ای ــ می‌توانید آن‌ها را ببینید و بخوانید. دستگاه چاپ یک بار برای همیشه، با استفاده از جوهر، متن را بر صفحات کاغذی ثبت کرده است. اگر کتاب را ببندیم، اتفاقی برای حروف و کلمات نمی‌افتد و آن‌ها غیب نمی‌شوند.

حالا همین کتاب را تصور کنید که وقتی آن را می‌بندید متنش غیب شود و صفحاتی خالی باقی بماند. گویی کارگر‌هایی نامرئی در کتاب مشغول محاسبه و کارند و وقتی کارمان با کتاب تمام شد، آن‌ها هم به مرخصی می‌روند. چنین کتاب فرضی ای، بسته به نوع فعالیت کارگران، نامرئی است، کارگرانی که خالق اثر، با استفاده از کلمات و رمزگانی خاص، به آن‌ها فرمان می‌دهد تا شکل غایی متن و کتاب را بسازند.

این ارتباط و دستوردهی بین خالق اثر و کارگران نیز از طریق نوعی زبان و کلام صورت می‌گیرد. درواقع، خالق اثر متنی را برای کارگران می‌نویسد و کارگران، براساس آن متن، متنِ نهایی و مرئیِ کتاب را نمایش می‌دهند. به تعبیری، در چنین کتابی، این متنی نامرئی و زیرین است که متن مرئی و رویین را می‌سازد.

از این منظر، اثر ادبی مکتوب اثری است که به کمک رمزگان الفبایی نوشته شده و این رمزگان الفبایی ــ بی واسطه ــ برای شما مرئی و قابل خواندن است.
اما اثر ادبی الکترونیک اثری است که همچون کتاب خیالی مان دو ساحت متنی دارد:

۱- متنی که براساس رمزگان الفبایی و برای خواندن موجود انسانی نوشته شده است.
۲- متنی که توسط کد‌ها و زبان‌های برنامه نویسی و برای دستوردهی به ماشین نوشته شده است تا ماشین بتواند متن الفبایی و سایر عناصر بصری را بر صفحه برای شما نمایش دهد.

هر اثر ادبی الکترونیک یک نرم افزار است، نرم افزاری که با مقصودی ادبی توسعه داده شده است. هر نرم افزاری ــ فارغ از نیت توسعه دهندگانش ــ از نوشتن صد‌ها و هزاران کد ایجاد شده است؛ بنابراین، وقتی نرم افزاری با مقصودی ادبی توسعه داده می‌شود، لاجرم همان دو نوع متنِ مذکور ایجاد می‌شود: متن رویینِ مبتنی بر رمزگان الفبایی که شما بر صفحه نمایش لپ تاپ یا گوشی هوشمندتان می‌بینید و می‌توانید بخوانید، و متن زیرینِ مبتنی بر رمزگان برنامه نویسی که برای شما قابل رؤیت نیست و برای دستوردهی به رایانه در جهت پدید آوردن متن رویین نوشته شده است.

با عنایت به این شعر فرالاوی که می‌گوید:

لاد را بر بنای محکم نِه
که نگهدارِ لاد بنلاد است

متن رویین که بر اساس رمزگان الفبایی و برای مخاطب انسانی نوشته می‌شود را «لادمتن» و متن زیرینی را که مخاطب آن رایانه است و توسط کد‌ها نوشته می‌شود «بنلادمتن» ترجمه می‌کنیم.

برای یک خواننده و مفسر، هردوِ این ساحت‌های متنی می‌تواند دربردارنده اغراض و اهداف ادبی باشد. در مواجهه با آثار ادبی الکترونیک، باید حواسمان باشد که چگونه همکاری بین انسان و ماشین در حال شکل دهی به تجربه ادبی ماست و ما چگونه در زمینه بینارشته‌ای در حال گذار از نویسنده به برنامه نویسنده، خواننده به کاربر سایبری، نوشتن برای انسان به نوشتن برای انسان و ماشین و ... هستیم. با توجه به این توضیحات، از طریقی دیگر هم بر این خصیصه ذاتی ادبیات الکترونیک، یعنی اینکه نمی‌تواند بدون زمینه محاسباتی و رایانشی (بنلادمتن) امکان ظهور و بروز داشته باشد تأکید شد.

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->