به گزارش شهرآرانیوز، در گذشته وقتی اسم خبر و خبرنگاری به میان میآمد، اغلب ذهنمان معطوف اخبار سیاسی مثل تصویب قوانین، رویدادهای دولتی و اتفاقات قضایی بود، اما به برکت نظام اسلامی و بها دادن فضای رسانهای کشور، امروز یکی از حوزههای مهم و تخصصی خبرنگاری، حوزه معارف است که سهمی مهم در تلطیف فضای جامعه و امیدوار کردن آن به حال و آینده دارد. بهمناسبت ۱۷مرداد، روز خبرنگار، با حجتالاسلاموالمسلمین محمدصادق کفیل، کارشناس مذهبی و مدیر مرکز تخصصی صحیفهسجادیه، درباره الزامات و رهاورد خبرنگاری در حوزه دین و معارف، گفتگو کردهایم.
خبر، عرصهای اثرگذار و جریان ساز است. ما نباید به خبر صرفا به دیده یک رخداد و بیان آن بنگریم؛ اینکه اتفاقی رخ داده و تمام شده است، بلکه باید به جریان سازی و رشد اتفاقات هم توجه کنیم. این مهم در حوزه دین و معارف مهمتر هم میشود. هرچه میزان تولید و انتشار اخبار دینی بیشتر باشد، تلطیف فضا و جذب شدن اذهان به این حوزه هم بیشتر خواهد بود. توسعه اخبار دینی به جامعه امید میبخشد و آن را امیدوارتر میکند.
خدا نیز در قرآن کریم از شیوه بیان رویدادها و اطلاع از اخبار و احوال اقوام گذشته، استفاده کرده است و میبینیم که شرح حال جریانهای تاریخی در قرآن پررنگ است تا جامعه هدایت شود؛ این یعنی خبر و خبرنگاری میتواند هادی باشد و نگاهها را تغییر دهد. حال اگر این عرصه با دین پیوند بخورد و خبر و خبرنگاری به خدمت معارف دین درآیند و با زبان روز و مخاطب پسند و همراه با نیازسنجی به طرح مباحث دینی بپردازند و دغدغهها و سؤالات مردم در عرصه دین را پاسخ دهند و عَلَم تبیین را بردارند، نه تنها فهم عمیق تری از معارف ایجاد میشود، بلکه بسیاری از شبهات نیز بروز نمیکند.
اینکه رهبر معظم انقلاب بر تبیین نقش نظام و انقلاب در توسعه دین تأکید میکنند، در بخش مهمی نیازمند ورود خبرنگاران به این عرصه است؛ البته پیش از آن، باید ذهن خبرنگار دغدغهمند پرداختن به مباحث دینی و نشر معارف و نیز تبیین اتفاقات روز از منظر دین باشد؛ چون ممکن است یکی تاریخ را به دیده اتفاق بنگرد و شخصی دیگر، نگاه توحیدی به آن داشته باشد. نشر معارف دینی از طریق قلم خبرنگار و در عرصه خبری، نیازمند داشتن نگاه توحیدی است و اینکه خبرنگار بخواهد در انتشار و انعکاس رویدادها و فرایند ها، عینک دینی بر چشم بگذارد.
شاید برخی بگویند در میان این حجم اخبار و اتفاقات سیاسی، بین المللی و قضایی و... چه نیازی به اخبار دینی معارفی است؟ در پاسخ باید گفت هیچ عرصهای در حوزه خبرنگاری و بیان خبر نمیتواند کارکرد و اثرگذاری حوزه معارف را در امیدبخشی به جامعه و پویایی آن داشته باشد. اساسا اخبار معارفی به دلیل پاسخ به عطش و نیاز مخاطب در حوزه معنویت و تلطیف فضای فکری و روحی او، امیدبخش است و امیدی که از دل نگاه توحیدی برمی آید، جریان ساز، حرکت آفرین و پیش برنده است، بنابراین برای احیا و تقویت دین باید از خبرنگاران و خبرنویسی کمک بگیریم.
تربیت خبری و پرورش خبرنگاران ما، بیشتر سیاسی است و فضای خبری ایجادشده برای مردم نیز بیش از هر چیز، سیاسی است و بیان معارف را به منابر محدود کرده ایم، درحالی که یکی از راههای مهم دینی کردن جامعه و پویایی دین، آوردن آن به فضای خبری، جریان سازی، تبیین، انعکاس و جذب نگاه و سلیقه مخاطب است. خبرنگار میتواند با قلم و نگاه خود، جامعه را درباره اتفاقهای دینی و موضوعی معارفی دغدغهمند کند که نمونه عینی آن، موضوع پیاده روی اربعین است.
حماسه اربعین حسینی که امروز به بزرگترین اجتماع مذهبی دنیا تبدیل شده است و همه ساله میلیونها نفر را از سراسر دنیا با مغناطیس عشق حسینی به کربلا میکشاند، بخش اعظمی از این دیده شدن و جذب مخاطب خود را مرهون کار رسانهای اثرگذار و تبلیغ و تبیینهای خبری است؛ کاری که منابر نمیتوانستند در این حجم انجام دهند، اما وقتی خبرنگاران پای کار روایت و انعکاس این حماسه آمدند، سال به سال بر خیل این کاروان پیاده افزوده شد و امروز برای آن بدیلی وجود ندارد.
اگر ما رسانه و فضای خبر را وارد موضوعاتی مثل رفع آسیبهای ازدواج کنیم، یا اگر از خبر و قلم خبرنگاران در موضوع جمعیت استفاده کنیم، دیگر ضرورتی ندارد که راههای سخت، هزینه بر و طولانی مدت را طی کنیم، اما ما معمولا بیان این مسائل را به منبر و سخنرانی محدود کرده ایم که اگرچه اثرگذار است، دنیای امروز و سلیقه و ذائقه مخاطب، میطلبد که خبرنگاران و خبر به مدد بیایند. با نوشتن و خبر است که میتوان با آسیبهای اجتماعی مقابله کرد.
با این نگاه، خبرنگاری یک حرکت معنوی و نوعی عبادت است و این نگاه، قلم و زاویه دید خبرنگار را تغییر میدهد. اگر یک خبرنگار فعالیت و نوشتن و نگاه خود را عبادی بداند، این را هم میداند که عزت و ذلت دست خداست و دیگر خود را بالابرنده و زمین زننده شخص و جریانی نمیداند. خبرنگار فردی است که حرکت و نگاهش توحیدی باشد؛ چون آن گاه است که خودگرا نمیشود و قلمش جز برای حق و حقیقت نمیچرخد.
به عنوان فردی که هم کارشناس است و هم مخاطب صفحه معارف روزنامه شهرآرا، معتقدم این صفحه در نوع انتخاب سوژهها و مباحث دینی و شیوه پرداخت به آن ها، به روز، جذاب و مخاطب پسند عمل میکند و در پرداخت به سوژههای مناسبتی که چند قرن قبل رخ داده است، پیوندی مطلوب و اثرگذار با مسائل روز برقرار میکند. این خط فکری و عملی در امیدبخشی به جامعه، اثرگذار است و بستر آشنایی مخاطب با معارف دینی را فراهم میکند، لذا جای تقدیر دارد.